"Ik kwam erachter dat ik in de menopauze zat toen we een kind wilden."
"Je kan geen kinderen meer krijgen, je bent in de menopauze"
In maart 2020 was het de laatste keer dat Anaïs (29) menstrueerde. Toen ontdekte ze dat ze lijdt aan POI en dat ze al volop in de menopauze zat. “Ik ben in mijn menopauze terechtgekomen nadat ik behandeld werd voor vulvakanker. De dokters hebben me toen niet gewaarschuwd dat de chemotherapie en de bestralingen onvruchtbaarheid konden veroorzaken”, herinnert ze zich. “Voor de start van de behandeling zeiden ze me dat ‘mijn eierstokken bedwelmd zouden worden’. Ik begreep toen niet echt wat dat inhield.”
Ook Leslie (33) ontdekte toevallig dat ze menopauze was. Na twee operaties in 2013 en 2015 had ze nog maar een klein stukje van haar rechtereierstok over, maar haar chirurg verzekerde haar dat een zwangerschap nog mogelijk was. Vier maanden later werd ze voor de eerste keer niet ongesteld, maar was ze ook niet zwanger. Vijf maanden later vertelde haar onvruchtbaarheidsspecialist dat ze nooit meer kinderen zou kunnen krijgen omdat ze al in de menopauze was. “Ik stortte volledig in”, herinnert ze zich. “Toen mijn biologische klok gestopt was met tikken, voelde het alsof ik van binnenuit doodging, alsof ik van binnenuit aan het rotten was.”
In 80 tot 90 procent van de gevallen wordt de oorzaak van de ziekte niet gevonden. Kankerbehandelingen, zoals het bestralen van en het wegnemen van (een deel van) eierstokken, vormen slechts een deel van de oorzaak. De ziekte is ook genetisch bepaald. Daarom raden dokters aan om je familieleden zo snel mogelijk op de hoogte te brengen wanneer iemand in de familie lijdt aan eierstokfalen.
Eigenlijk is het onmogelijk om de ziekte in een vroeg stadium te voorkomen, laat staan te voorspellen. Maar het is niet normaal dat je menstruatie stopt voordat je 40 wordt. Mensen hebben te vaak de neiging om dit te normaliseren. Soms worden vrouwen die al jaren niet meer menstrueren getroost met het zinnetje ‘Het is door de stress’.
Voor een jonge vrouw met een kinderwens, zijn de gevolgen echt dramatisch. Hoe zou jij je voelen wanneer je vruchtbaarheid zou weggenomen worden zonder enige waarschuwing? Leslie herinnert zich dat ze toen razend was: “Ik werd nooit op de hoogte gebracht van de eventuele gevolgen van mijn operatie. Mijn dokter had me onvoldoende geïnformeerd en ik heb nooit de kans gekregen om mijn eicellen in te vriezen. Achteraf heb ik een brief geschreven naar mijn gynaecoloog om mijn woede en rouw kwijt te kunnen.”
“Ik had het gevoel dat ik plotseling oud werd”
Vrouwen die lijden aan POI moeten niet alleen hun kinderwens opbergen, ze moeten ook leven met een lichaam dat geteisterd wordt door de symptomen van menopauze. Zo raakte Raphaëlle op 42-jarige leeftijd in de menopauze: “Ik had het gevoel dat ik plotseling oud werd. Ik had last van geheugenverlies, slapeloosheid en stemmingswisselingen. De hele dag zweette ik als een paard, mijn huid en botten verouderden en ik kreeg te maken ouderdomsverziendheid. Daarnaast had ik ook last van urineverlies. In het begin schaamde ik me echt voor mijn man. Deze kwaaltjes hebben een grote impact gehad op mijn professioneel, sociaal en seksueel leven.”
“Ik moest ook leren leven met de medelevende blikken van anderen. ‘Het arme ding’, zeiden ze weleens. Toen ik vertelde dat ik al in de menopauze was, konden anderen me enkel vertellen ‘dat ik nooit meer kinderen zou kunnen krijgen’. En dat deed pijn”, vertelt Anaïs. Leslie bevestigt dat. “Ik denk dat ik me toen het meest stoorde aan de blik van oudere vrouwen.”
“Soms heb ik het gevoel dat ik uit de pas loop”
Op dagelijkse basis om kunnen gaan met de fysieke klachten van de menopauze is helemaal niet eenvoudig. Het is wél mogelijk om de klachten te verlichten door middel van een vervangende hormoonbehandeling. Ook Raphaëlle en Leslie volgden deze behandeling en voelden zich stukken beter.
Het is essentieel dat alle vrouwen die lijden aan POI die hormoonbehandeling krijgen. De menopauze is een lichamelijke fase, terwijl POI een ziekte is die moet behandeld worden. Zonder behandeling stel je je bloot aan hormonale tekorten en een ernstige verslechtering van je gezondheid. Zo heb je twee- tot driemaal meer kans op een hartinfarct.
Eenmaal die symptomen wat minder zwaar zijn of zelfs helemaal verdwenen zijn, komt de klap. Voor veel vrouwen voelt het aan dat ze uit de pas lopen. Voor Leslie was dat niet anders. “Steeds meer vrouwen in mijn omgeving worden zwanger, maar voor mij voelt dat vreemd aan. Begrijp me niet verkeerd hé, ik ben erg blij voor die koppels. Maar soms draaien de gesprekken om kinderen en dat kan soms heel overweldigend zijn.”
“Mijn zwangerschapstest was toch positief”
Zelfs als je eicelvoorraad nog niet uitgeput is, kan je enkel nog rekenen op eiceldonatie. Soms leven je eierstokken op, bijvoorbeeld bij de start van de hormoontherapie. Dokters informeren je hierover zodat je eventueel natuurlijke bevruchting nog een kans kunt geven. Maar de kans dat dat lukt is heel klein, zo niet nul.
Raphaëlle was dan ook verbijsterd toen ze die ene oktoberochtend in 2012 een positieve zwangerschapstest aflegde. Diezelfde ochtend had ze een afspraak met haar gynaecoloog. Die was even verbijsterd als Raphaëlle en gaf toe dat het bijna een mirakel was. Statistisch gezien was dit immers onmogelijk. De dokter bleef voorzichtig en wou bloed afnemen om de zwangerschap te bevestigen. Ze waarschuwde Raphaëlle dat het nog mogelijk was dat de eicel het niet zou halen. “Ze zal het halen”, zei ze zelfverzekerd. Raphaëlle beviel uiteindelijk op 20 juni 2013 van haar eerste kindje. Drie jaar later zette ze haar tweede op de wereld dankzij eierstokstimulatie.
Anaïs liet haar eicellen invriezen voordat haar bestralingen en chemokuur begonnen. “Ik besefte vroeger nog niet echt dat ik kinderen wilde. Ik was vrijgezel en ik dacht vooral aan mezelf verwennen. Later besefte ik dat ik er geen spijt van wilde krijgen en daarom liet ik ze invriezen. Zo kan ik voor een Ivf-behandeling gaan wanneer ik er klaar voor ben.”
Leslie en haar man besloten uiteindelijk voor adoptie te gaan. Door psychologische begeleiding kan ze haar lichaam aanvaarden hoe het is en heeft ze geaccepteerd dat ze niet zwanger kan worden en is ze veel weerbaarder dan voorheen. Leslie wil vrouwen die door dezelfde ziekte getroffen worden een hart onder de riem steken. “Het is heel belangrijk om erover te praten, steun te zoeken en te vinden en het ‘taboe’ rond POI op te heffen. Wanneer je dokter je vertelt dat je lijdt aan POI, voel je je helemaal alleen, maar onthoud: dat je ben absoluut niet.”
Bron: Madame Figaro
