Naar bed! 6 tips om de overgang van spelen naar slapen vlotter te doen verlopen
- Zorg dat je zelf goed bent voorbereid. Als je last minute nog snel alles bij elkaar moet zoeken om naar bed te kunnen gaan, dan zorgt dit voor een gespannen situatie en daar reageren kinderen ook op. Zorg dat alles klaar is om de overgang van spelen naar slapen zo vlot mogelijk te maken. Dat betekent ook dat je best op tijd aan het slaapritueel begint. Wanneer je gespannen bent omdat het snel moet gaan zullen je kinderen dit overnemen. Jouw stemming is namelijk besmettelijk! Hoe rustiger jij bent, hoe rustiger je kind zal zijn.
- Kondig de overgang duidelijk aan. "Over 5 minuten is het tijd om naar boven te gaan." Herhaal indien nodig nog eens op 3 minuten en op 1 minuut.
Het kan handig zijn om de minuten te vertalen in een concrete activiteit. "Je kan nog 1 rondje UNO spelen en dan is het tijd." of "Na dit filmpje is het tijd om naar boven te gaan."
Wat ook kan helpen is om de overgang visueel te maken. Je kan hiervoor bijvoorbeeld een zandloper, een timer app of een Timetimer gebruiken. Stel de timer samen met je kind in, maak een duidelijke afspraak (bv. “Als het rood weg is/het alarm afgaat, gaan we naar boven”) en volg dit goed op. Met deze visuele ondersteuning kunnen kinderen overgangen vaak vlotter maken omdat dit duidelijk is. Wanneer de timer gaat kan je bijvoorbeeld zeggen: “Dat is de timer, tijd om naar boven te gaan! Wil jij de timer uitzetten?” - Verduidelijk wat er gaat gebeuren, tot in detail, zelfs al doe je elke dag hetzelfde. Kinderen hebben graag duidelijkheid en voorspelbaarheid. "Over 5 minuten is het tijd om naar boven te gaan. Ik ga samen met jou eerst naar de badkamer, daar ga je je tanden poetsen, naar het toilet en trek je je pyjama aan. Daarna gaan we samen naar je slaapkamer waar ik je nog een verhaaltje voorlees terwijl jij al in bed ligt. Dan geef ik je nog een zoen en is het tijd om te slapen."
- Geef je kind een keuze om de kans op samenwerking te vergoten. De kans bestaat natuurlijk dat je kind nog steeds tegensputtert. Erken dan dat het lastig is om met iets leuks te moeten stoppen en kijk naar wat er wel kan: “Het is niet leuk om te moeten stoppen met spelen. Toch is het nu tijd om naar boven te gaan.” Geef je kind dan een keuze:
- “Wil je zelf naar boven stappen of op mijn rug?"
- “Ga je naar boven als een prinses of als een konijntje?”
- “Wil je eerst je tanden poetsen of eerst je pyjama aan?”
- “Wil je een verhaaltje van kikker of van Nijntje?"
Jij beslist over de grote dingen: wat er moet gebeuren en wanneer je kind gaat slapen. Geef je kind binnen die lijnen zo veel mogelijk vrije keuze. Zo versterk je zijn autonomie en daar hebben kinderen heel veel behoefte aan. Komt je kind met een derde optie die voor jou haalbaar is, dan is dat uiteraard ook helemaal prima!
Kinderen kunnen vlak voor het slapengaan soms opeens heel gek beginnen doen of beginnen zeuren om het moment te rekken. Dat kan te maken hebben met spanning, nood aan verbinding of zorgen in hun hoofd. Hoe kan je hierbij helpen?
- Voorzie tijd en ruimte voor je kind om de spanning van de dag te kunnen ontladen. Kinderen bouwen doorheen de dag vaak veel spanning op en die moet er uit om tot rust te kunnen komen en te kunnen slapen. Probeer dus een moment in te bouwen waarop je heel actief iets met je kind kan doen en waar er gek gedaan en veel gelachen kan worden. Bijvoorbeeld: een dansfeestje, een springwedstrijd, een gekke-bekken-wedstrijd, een race door de woonkamer waarbij je je kind op een deken voorttrekt,… Soms komt de ontlading in de vorm van een woede-of huilbui. Ook dat is oké.
- Voorzie voldoende tijd om verbinding te maken met je kind. Zeker na een schooldag of een dag in de opvang hebben kinderen nood aan terug verbinden. Dat kan met de vorige tips, maar kan ook op een andere manier. Bijvoorbeeld door een babbelmomentje in te lassen, samen een tasje thee te drinken met een snackje, een knuffelmoment … Handige hulpmiddeltjes om samen de dag te overlopen zijn gevoelsdagboekjes. Zo heb je een moment van verbinding en krijg je tegelijkertijd zicht op hoe je kind zich voelt en waar hij mee bezig is.
Anky De Frangh is kinderpsychologe, gedragstherapeute en mama en heeft zich gespecialiseerd in emotiecoaching. Zij wil ouders meer vertrouwen geven in het omgaan met het gedrag en de gevoelens van hun kinderen om zo tot meer verbinding te komen binnen hun gezin. Anky deelt wetenschappelijk onderbouwde informatie en tips rond opvoeden en ouderschap op instagram en op facebook en organiseert regelmatig workshops en trainingen rond het omgaan met de gevoelens van kinderen. Meer info vind je hier.
