Waarom ik Sinterklaas in ons leven toeliet – de kracht van het magische denken
Annabel is deze zomer twee geworden. De afgelopen twee jaar had Annabel geen idee wie Sinterklaas was of waarom ze getrakteerd werd op cadeautjes op zes december. Maar sinds dit jaar is er iets veranderd. 'Sinterklaas' is één van haar nieuwe woordjes en als ze zwarte Piet op TV ziet verschijnen dan wijst ze en associeert ze hem met snoepjes. En hier komt mijn aandeel, ik ga er volledig in mee.
Ik verrijk haar magisch denken door haar prentenboeken aan te reiken of ik zet tijdens de autorit de Sinterklaas-cd van Kapitein Winokio op. Ik kijk samen met haar in speelgoedboekjes en knip uit wat ze leuk lijkt te vinden. Ik deel de brieven uit aan familie en vrienden die haar graag iets willen geven. Ik neem haar mee naar Sinterklaas en ik laat haar op tv naar de aankomst van de Sint kijken. Als ik het artikel van Maarten Boudry lees, dan ben ik dus één van die ouders die veel te lichtzinnig omgaat met een georganiseerde leugen.
Schaamteloze leugenaar
Eerst en vooral zou ik willen starten met het feit dat deze filosoof aangeeft zelf geen kinderen te hebben, maar er ooit zelf eentje was. Fijn, als moeder zijn we deze individuen al genoeg tegen gekomen. Mensen die geen kinderen hebben maar wel een sterk onderbouwde mening. Ze denken het te weten, omdat ze ooit zelf kind waren.
Ik ken ze, ik was ook ooit zo. Toen ik nog geen kind had dacht ik ook van alles iets te weten. Zag ik huilende, schoppende kinderen in de supermarkt dan wist ik toen al dat mij dit nooit zou overkomen. Maar nu ik zelf moeder ben weet ik beter. Nu, vandaag de dag, lach ik mijn vroegere 'ik' zelfs nog meerdere keren uit. Hoe naïef kon ik zijn?!
Nu, meneer Boudry, ik heb zelf een dochter en ik ben ook ooit nog een kind geweest. Ik geef toe dat ik jaar na jaar mijn kind bedrieg en voorlieg. Sterker nog; ik ben van plan dit nog even vol te houden. Tot mijn dochter haar magisch denken ontgroeit en de waarheid ontdekt over het hele Sinterklaasgedoe. Ik beken eerlijk dat ik haar kritische vraag ga afwimpelen met smoesjes. En ik zal haar ieder jaar weer laten meegenieten van de in scène gezette intrede. Want dat beetje magie, die fantasie, dat magisch denken, verdient ze in een wereld als de onze.
Magisch denken
Want dat stoor me nu, oprecht. Dat we in een wereld leven waarin fantasie volledig ontkracht wordt. Die fantasie die voor een jong kind van groot belang is. Net dat magische denken zorgt ervoor dat kinderen een verklaring voor zichzelf creëren, dat ze duidelijkheid scheppen.
Ja, mijn dochter heeft soms schrik van onze mopshond die uit het niets begint te blaffen en waarschijnlijk is ze ook nog bang dat ze door het putje van de douche zal vallen. Deze fase van het magische denken kan, zonder twijfel, zorgen voor angsten. Maar het zorgt ook voor zoveel moois. Denk maar aan de tandenfee of de momenten waarop mijn dochter gelooft dat ze prinses kan worden. Allemaal zaken die ik zonder enige moeite wil doorstaan en waar ik mijn dochter in wil begeleiden. En daar hoort ook Sinterklaas bij.
Zoals magisch denken kan zorgen voor angsten, heeft het ook een heleboel positieve kantjes. Mijn dochter gelooft dat haar knuffel protjes laat, gevoelens heeft of net zoals zijzelf moe is na een dagje spelen. En dat willen we nu gaan ontnemen? Omdat het zogezegd iets slechts is?
Hoe reageren we dan op volwassenen die nog steeds dit magische denken hanteren? Of dacht je dat je deze fantastische eigenschap volledig verleerde bij de leeftijd van zes? Wrong. Hoeveel volwassenen hopen nog steeds hun sigaret aan te steken met een aansteker die eigenlijk leeg is? Als het de enige aansteker is die ze bij de hand hebben blijven ze proberen om een vuurtje te krijgen waarmee ze hun sigaret kunnen aansteken. Hoeveel volwassenen spreken er tegen hun auto?! Ook die volwassenen die eigenlijk slim genoeg zijn om te weten dat dit niet zo is. Wauw, wat een trauma's hebben deze mensen hier toch aan overgehouden.
Wanneer de magie verdwijnt
Het principe magisch denken is dus niet alleen slecht. En het is niet iets wat mensen moeten afleren, zeker onze kinderen niet. Het is waar dat het magisch denken op een bepaald moment afneemt en dat we de realiteit onder ogen moeten zien. Het klopt dat we het sprookje rond Sinterklaas niet levendig moeten houden voor onszelf, als we merken dat ons kind bij het ouder worden die magie verliest. Ook hier kunnen wij als ouders begeleiding en argumenten aanbieden.
Maar ga er niet zomaar vanuit dat wij trauma's veroorzaken. Dat we het verhaal abrupt afronden en klaar. Want ik kan u verzekeren, meneer Boudry, wij mensen met kinderen zijn zo niet. Wij doen geen dingen zonder na te denken.
Uiteraard zal mijn dochter op een dag teleurgesteld zijn als ze ontdekt dat Sinterklaas niet bestaat. Ik kan u verzekeren dat dit niet is omdat ze het gevoel zal hebben dat ik haar jarenlang voorloog. Ze zal teleurgesteld zijn omdat dat deeltje magie voor haar verdwenen is. Net zoals bij de tandenfee of wanneer ze te weten komt dat haar knuffelkonijn niet echt pipi doet - mijn techniek om haar nog snel op het potje te krijgen als we vertrekken.
Sinterklaas is een gegeven waar we in uw opzicht, meneer Boudry, te licht overgaan. Maar misschien doet u wel net hetzelfde bij het magisch denken en de manier waarop ouders hier mee omgaan?
Onze sinterklaascadeautjes liggen klaar. Annabel haar schoentje zal staan. Tijdens de volgende jaren ga ik uw opinie volledig negeren.
Wat ik wel ga doen? Genieten van de pretoogjes van mijn dochter op de ochtend van zes december. En ik hoop - uit de grond van mijn hart - dat u, mocht u ooit een kind hebben, hetzelfde zult doen. Want ik kan u verzekeren: dat effect is op een ouder magisch!
Deze blog verscheen eerder op Smotherhoods.
