“Mama, hoe weet je wie je kan vertrouwen?”
Stilaan is er het maatschappelijk besef dat de cijfers van seksueel grensoverschrijdend gedrag in onze samenleving hoog liggen. En dat minderjarigen hierbij een heel kwetsbare groep zijn. Uit cijfers blijkt dat één op tien meisjes en één op twintig jongens slachtoffer worden. Bovendien zijn de daders vaak bekenden van het kind. Kinderen zwijgen vaak over het misbruik, en kunnen gebukt gaan onder een levenslang trauma. Schokkend, vind ik dat.
Tegen je zin kussen en knuffelen
Geconfronteerd met die kennis, wil ik als ouder mijn kinderen uiteraard zo veel mogelijk beschermen tegen zo’n verwoestende ervaringen. In mijn omgeving hoor ik ouders zeggen: “Ik ga mijn kinderen anders opvoeden” of, “we moeten onze kinderen weerbaar maken” en “we praten te weinig met kinderen over seksualiteit”. Maar hoe begin je daar aan? Ik nam me al een hele tijd geleden voor om met mijn kleine kinderen te durven praten over seksualiteit én het respecteren van lichamelijke grenzen in praktijk om te zetten. Als mijn oudste zoon bijvoorbeeld vragen heeft over voortplanting, seks of wilt praten over zijn of mijn lichaam, dan geef ik eerlijk antwoord. Immers, uit onderzoek blijkt dat “een taal geven aan seksualiteit” een eerste stap is om kinderen weerbaarder maken tegen eventueel misbruik.
Daarnaast hebben wij ook beslist dat onze kinderen nooit tegen hun zin iemand moeten kussen, knuffelen of op de schoot gaan zitten, als ze dat niet willen. Nee, ook niet bij familieleden of vrienden. Wat wel altijd kan, is een handje, een vuistje of een high five. Want welke boodschap willen we meegeven? Toch niet, dat hét moet, ook al vind je het zelf niet fijn?
Grooming
Bovenstaande voorbeelden zijn eigenlijk nog “a piece of cake” van hoe je je kind kan beschermen tegen eventueel grensoverschrijdend gedrag. De akelige waarheid is dat bij kindermisbruik er mensen bestaan die achter de rug van de ouders stapje voor stapje het vertrouwen van het kind proberen te winnen, hen verleiden met vriendelijkheid, zogenaamde vriendschap en geschenkjes, en zo de grens van het normale elke keer wat verleggen. Tot je kind, zonder het zelf te beseffen, seksuele gedragingen moet stellen of laten gebeuren. Grooming wordt dit genoemd, en het heeft als akelig neveneffect, dat het kind zich medeverantwoordelijk voelt en vaak zwijgt uit schuldgevoel. Ze zijn erin gelokt. Hoe praat je preventief met je kind over dit soort misbruik? Over hoe vriendelijke mensen niet altijd vriendelijke bedoelingen hebben? Zonder je kinderen de stuipen op het lijf te jagen?
De spin en de vlieg
Om het thema van grooming bespreekbaar te maken met kleine kinderen (vanaf vier jaar) schreven auteurs Liesbeth Kennes en Tie Veldeman in opdracht van uitgeverij Van Halewyck een verhaal over een gewiekste spin die stap voor stap het vertrouwen probeert te winnen van een klein vliegje. Het vliegje voelt ergens het gevaar, maar door de vriendelijkheid van de spin begint ze te twijfelen. Iemand die zulke lieve dingen zegt, zou toch geen vlieg kwaad doen? Ik las het verhaal met prachtige illustraties van Naomi Christiaens voor aan mijn zoon van zes jaar, en we hadden daarna een gesprek over het aangeven van grenzen. Mijn zoon vroeg me geheel terecht: “Maar mama, hoe weet je wie je kan vertrouwen?” Ik vertelde hem dat de betrouwbare mensen degenen zij die niet aandringen wanneer een kindje “nee” zegt. Dat begreep hij en hij gaf me een dikke knuffel.
Dit educatieve boek is een enorme aanrader voor ouders, maar ook voor leerkrachten en therapeuten, want het maakt een moeilijk maar noodzakelijk thema bespreekbaar met onze grootste schatten. De beste aanpak is voorkomen.
Het boek “De spin en de vlieg” is verkrijgbaar bij de meeste boekhandels en kost 17,99€.
Wie meer informatie wilt over dit thema kan terecht op www.1712.be, www.sensoa.be of www.childfocus.be
Hieronder vind je alvast een interessante handleiding over wat je best doet wanneer je vermoedt dat er sprake is van kindermisbruik.
