Hoe ga je om met de overgang kleuterklas naar de lagere school en van lagere school naar middelbare school?

1 september 2015. Een spannende dag voor mijn oudste dochter, een superspannende dag voor mezelf als ouder. Op die dag maakte dochterlief een grote sprong: ze zette haar eerste stappen in de middelbare school. Ik herinner me dag als gisteren. Voor mijn dochter was het spannend, voor mezelf was het alweer een stap in het loslatingsproces dat reeds van de geboorte begint. Ik zat met duizend-en-één vragen. Hoe zou ze de overgang verteren? Hoe zou ze omgaan met de “meerdere” vaktitularissen? Hoe zou ze haar weg vinden in de school (letterlijk en figuurlijk)? Het liet me niet los. 

Overgangen vergen tijd

Het deed me terugkeren naar de overgang van de derde kleuterklas naar het eerste leerjaar. Ook toen ervaarde ik het als een stukje loslaten en vertrouwen op de zelfredzaamheid van mijn kind. Ook de overgang van de derde kleuterklas was een gigantisch grote stap. Hoe goed deze werd voorbereid in de derde kleuterklas, effectief de stap zetten kon enkel mijn kleine meid doen.

Uiteindelijk werden beide overgangen goed verteerd. Mijn dochter bleek over een grote portie flexibiliteit te beschikken. Ze relativeerde heel veel en kwam niet overstuur thuis. Ze stond weinig stil bij deze mijlpalen in haar leven. Het leek alsof ze elke dag wel zo’n stap zette.

En toch, toeval of niet, na week 2 overviel haar telkens een virus/bacterie waaraan ze op dat moment geen weerstand meer kon bieden. Overgangen vergden meer energie van haar dan we op het eerste gezicht vermoedden.

Haar jongere zus uitte, bij de overgang naar het eerste leerjaar, veel meer haar bezorgdheden en angsten. Ze kon ze verwoorden en ze vroeg naar oplossingen.

Het leerde ons dat overgangen energie vragen en dat er vragen ontstaan waarop je samen met je kind antwoorden moet bieden. Het leerde ons vooral dat overgangen en aanpassingen tijd vragen. Maar het leerde ons ook dat kinderen sterk zijn en voor zichzelf oplossingen zoeken als het moeilijker gaat. 

Oplossing ligt vooral bij kind zelf

Op momenten van overgangen keert een kind terug naar zijn veilige haven. De basis voor die veilige haven werd al van bij de geboorte gelegd. Door je aanwezigheid of door aan te geven dat je bereikbaar bent, creëer je ruimte om hindernissen en moeilijkheden bij overgangen te bespreken en samen naar oplossingen te zoeken. De ervaring van controle te krijgen op een situatie door gebruik te maken van jouw adviezen geeft veel zelfvertrouwen aan een kind. Je kind ervaart succes en bouwt op die manier een gezond zelfwaardegevoel op. Bij overgangen en veranderingen is het goed om van aan die zijlijn toe te kijken en te supporteren.

Ik geef toe dat ook ik het moeilijk vind om aan de zijlijn te blijven. Af en toe besluipt mij het verlangen om toch eens over te nemen en de hindernis, de verandering het hoofd te bieden. Zeker als het moeilijk gaat heb ik heel veel zin om de zaak voor mijn kind op te lossen. Toch weet ik dat ik moet vertrouwen op de zelfredzaamheid van mijn kind en dat ik door supporteren veel meer bereik.

Er bestaat geen pasklaar antwoord bij moeilijkheden bij veranderingen. Toch ligt de oplossing vooral in het kind zelf, waarbij je als ouder vooral kan supporteren. Het geloof en vertrouwen dat je aan je kind meegeeft, geeft aan jouw kind de vleugels waarmee het grenzen kan verleggen.