Kinderen die veel bewegen worden gezondere volwassenen

We wisten natuurlijk al dat er logische voordelen op korte termijn zijn verbonden aan een actieve kindertijd. Denk maar aan een kleinere kans op obesitas. Maar uit onderzoek blijkt nu dat het niet bij die voordelen op korte termijn alleen blijft: beweging als kind zou nog belangrijker zijn dan we al dachten.

Professioneel succes

Onderzoekers baseerden zich op de gegevens van fysieke testen bij 1,2 miljoen Zweedse mannen geboren tussen 1950 en 1976. Die testen werden afgenomen op hun 18 jaar, op het moment dat ze begonnen aan hun militaire dienstplicht. Vervolgens volgden ze de levensloop van deze mannen, en daaruit bleek de cardiovasculaire conditie direct gelinkt te zijn aan professioneel succes op middelbare leeftijd.

Neurowetenschappers geloven dat er een aantal redenen zijn om die link te verklaren. Uit studies blijkt dat voldoende fysieke activiteit niet alleen de cardiovasculaire fitheid in de kindertijd verbetert, maar dat er ook een rechtstreekse link is met de structuur en functie van de hersenontwikkeling. Dat zou vooral het geval zijn in hersengebieden zoals de hippocampus, die betrokken is bij het geheugen, en de prefrontale cortex, die pas volledig gevormd is op een leeftijd van begin de twintig.

Ontwikkeling van de hersenen

De ontwikkeling van specifieke hersengebieden blijkt uitermate vatbaar voor de invloed van beweging. De ontwikkeling van de prefrontale cortex heeft een invloed op onze vaardigheden om te denken, te redeneren en iets doelgericht te doen, gebaseerd op een gedachte en niet op een impuls. Met andere woorden, vaardigheden die cruciaal zijn om succesvol en gezond te kunnen leven. Door meer te bewegen worden er in de hersenen meer haarvaten aangemaakt om bloed en zuurstof naar de verschillende hersengebieden te transporteren.  Het zorgt er ook voor dat er meer verbindingen worden gevormd tussen neuronen, waardoor de verschillende delen van de hersenen gemakkelijker met elkaar kunnen communiceren.

Deze voordelen kunnen ook gezien worden met MRI-scans. Uit de beschikbare gegevens blijken de voordelen van beweging levenslang aanwezig te blijven. Mensen die regelmatig bewegen op hun 60ste of 70ste hebben minder kans om Alzheimer te ontwikkelen. Wetenschappers geloven daarom dat één van de blijvende voordelen van voldoende beweging op jonge leeftijd psychologisch is.

Psychologisch effect

Wie voldoende aan beweging deed tijdens het opgroeien, is meer gemotiveerd om te bewegen als volwassene. We weten dat beweging het niveau van neurotransmitters zoals dopamine en tot zekere hoogte serotonine verhoogt. Die verhoging heeft een effect op motivatie dat lang aanhoudt.

Skelet

Een van de meest fascinerende voordelen aan beweging op jonge leeftijd die pas recent werd ontdekt zit overigens verborgen in ons skelet. Uit studies blijkt dat beenderen zich de beweging op jonge leeftijd, voor de puberteit, nog jarenlang kunnen “herinneren”. En dat zou op zijn beurt gezondheidsvoordelen geven als volwassene, zelfs bij een vrij sedentaire levensstijl.

Genetische veranderingen

Bij kinderen die intens sporten op jonge leeftijd (denk maar kinderen die gymnastiek doen) zie je een patroon van veranderingen in hun genen dat jarenlang aanhoudt. Er zijn grote verschillen in hun botmassa, densiteit en minerale inhoud in vergelijking met leeftijdsgenoten die niet sporten.  Zelfs als ze ophouden met sporten blijven deze verschillen merkbaar gedurende minstens tien jaar, zéker als ze al voor de puberteit begonnen te sporten.

Invloed op metabolisme

Niet alleen lopen die mensen op latere leeftijd minder kans op botziektes zoals osteoporose, er is ook een invloed merkbaar op de manier waarop ze voedsel verwerken, en dan vooral bij een vetrijk dieet. Onze botten zijn veel nauwer gelinkt aan ons metabolisme dat we zouden denken. De genetische veranderingen door beweging op jonge leeftijd beïnvloeden de ontstekingsreactie van het lichaam op een hoog calorisch dieet. Deze genetische veranderingen blijven aanwezig in het beenmerg als volwassene, waardoor zij op latere leeftijd minder kans hebben op ontstekingsgerelateerde ziektes zoals diabetes of kanker.