Volgens Franse studie is zelfdoding tegenwoordig belangrijkste oorzaak van moedersterfte

Wereldwijd sterft elke twee minuten een vrouw aan complicaties gerelateerd aan zwangerschap of bevalling (tot 42 dagen daarna), volgens schattingen van VN-organisaties in 2023. Jaarlijks overlijden er in Frankrijk ongeveer 90 vrouwen als gevolg van zwangerschap- of bevallingsgerelateerde oorzaken. Dat is gemiddeld één mama om de vier dagen die het leven laat. 

Moedersterfte komt gelukkig veel minder vaak voor dan vroeger, maar toch zijn deze cijfers nog bijzonder hoog. Ziekte of complicaties zijn daarbij niet langer de grootste oorzaken, maar wel zelfdoding. Dat blijkt uit het onderzoek dat werd uitgevoerd door Franse gynaecologen-verloskundigen, anesthesisten-intensivisten, verloskundigen en epidemiologen. 

De cijfers

Tussen 2016 en 2018 werden er in Frankrijk 272 moedersterfgevallen geregistreerd, gedurende de periode van conceptie tot een jaar na het einde van de zwangerschap. Die cijfers zijn niet veranderd ten opzichte van eerdere onderzoeken, en wijken ook niet af van het Europese gemiddelde van 11,8 sterfgevallen per 100.000 levendgeborenen. 

Wat er deze keer wel anders is ten opzichte van de vorige resultaten, is dat zelfdoding, samen met andere psychiatrische aandoeningen, de belangrijkste oorzaak van moedersterfte is (17%), zelfs vóór cardiovasculaire aandoeningen (14%). 

‘Vroeger stond zelfdoding op de tweede plaats, nu wordt het de belangrijkste oorzaak,’ verklaart Catherine Deneux Tharaux, onderzoeksdirecteur bij Inserm en Santé publique France. ‘De twee belangrijkste oorzaken van moedersterfte, zelfmoord en hart- en vaatziekten, zijn vandaag niet geboorte-gerelateerd, en hun cijfers stijgen lichtjes,’ merkt de specialist in perinatale epidemiologie op. ‘Daarom is het belangrijk om de algehele gezondheid van vrouwen goed op te volgen.’

De afgelopen tien jaar waren obstetrische bloedingen, overmatig bloedverlies tijdens de bevalling of binnen de 24 uur na de geboorte, niet langer de voornaamste oorzaak van moedersterfte. Dat is op zich goed nieuws. De sterftecijfers als gevolg van deze bloedingen zijn in de afgelopen 15 jaar gehalveerd en lijken nu in alle Europese landen gestabiliseerd te zijn. 

Migranten en sociaal kwetsbare vrouwen

Uit de studie blijkt ook dat de woonplaats, sociale kwetsbaarheid en afkomst een grote invloed hebben op het risico om te sterven. Het risico is bijvoorbeeld twee keer zo hoog voor moeders in de overzeese gebieden in vergelijking met het Franse vasteland, een verschil dat vroeger nog groter was. Voor vrouwen met een migratieachtergrond ligt het risico gemiddeld twee keer zo hoog als die van autochtone Franse vrouwen. En sociaal kwetsbare vrouwen zijn 1,5 keer vaker vertegenwoordigd onder de moedersterfgevallen. Daarnaast verhoogt ook leeftijd het risico: vooral na 35 jaar stijgt het risico sterk. Ook obesitas speelt een rol, met tweemaal zoveel moedersterfgevallen bij vrouwen met overgewicht.

Bewustmaking en betrokkenheid

‘Meer dan de helft van de huidige gevallen van moedersterfte zouden we waarschijnlijk of mogelijk kunnen vermijden, en in twee derde van de gevallen was de verleende zorg niet optimaal. Het is dus mogelijk om deze cijfers te verbeteren’, benadrukt de studie. ‘Zorgverleners zouden beter op de hoogte moeten zijn van persoonlijke en familiale risicofactoren voor perinatale depressie, zodat zelfdoding beter kan voorkomen worden. Het is van essentieel belang dat vrouwen niet alleen tijdens de zwangerschap maar ook na de bevalling goed worden gemonitord,’ aldus experts. 

Niet alleen de zorgverleners spelen een belangrijke rol in het opsporen van psychische stoornissen tot een jaar na de bevalling, ook de nabije omgeving en de volledige maatschappij moeten beter geïnformeerd worden over perinatale depressies. 

BRON: vrij vertaald naar Le Parisien