Fjieuw, we waren toch niet zo fout: richtlijnen rond schermtijd versoepeld

Wat ouders allang wisten, is ook doorgedrongen tot de organisatie American Academy of Pediatrics: schermtijd voor kleine kinderen is onvermijdelijk. De Amerikaanse organisatie staat het best bekend voor haar zowat wereldwijd overgenomen ‘richtlijnen’ tot schermtijd voor kinderen: geen voor kinderen jonger dan twee jaar en maximaal twee uur per dag voor oudere kinderen.

Ondanks verwoede pogingen van ouders, bleek dat niet haalbaar. Want hoe vermijd je dat je jongere kinderen niet ‘meekijken’ met de oudere? Hoe ‘meet’ je die tijd eigenlijk, als de tv opstaat voor één kind, en het ander af en toe wat meekijkt en dan wegloopt om te spelen? Telt Skypen met papa in het buitenland of oma op reis ook?

En wat met educatieve spelletjes: is logische spelletjes speken op de iPad niet praktisch hetzelfde als die educatieve spelletjes in zo’n ‘vakantieboek’ oplossen?? Want uiteindelijk is de activiteit van het kind hetzelfde: fysiek zit het neer, mentaal is het bezig.

Hoe moet het dan wel?

Voor veel ouders ging het gezond verstand dan ook boven de richtlijnen: het mag, maar niet overdreven. De organisatie versoepelt haar richtlijnen nu, maar blijft genuanceerd: ‘Media kunnen verrijkend zijn en zorgen voor variatie, maar er is veel dat we nog niet weten.’ Het wil niet zeggen dat ze de richtlijnen opgeeft, het blijven streefdoelen maar zijn geen absolute doelen meer.

Hoe moeten we dan wel met media omgaan?

In elk geval niet door het weg te laten. Media kunnen een aanvulling zijn voor kinderen: een bijkomende leefwereld waar ze doen wat kinderen altijd al gedaan hebben: leren, ervaringen opdoen, experimenteren.

Inhoud telt ook

Belangrijk is het woord aanvulling. De ‘schrik’ bij pediaters zit vooral in het feit dat de schermtijd contacten met ouders, zorgverleners en andere kinderen zou wegnemen. Dat is belangrijk omdat kinderen twintig keer (!) sneller leren van één op één-contact dan van bijvoorbeeld een scherm. Maar als je kind na een hele dag spelen en leren op school een (half) uurtje televisie wil kijken of iPad wil spelen, is er dus geen probleem.

De organisatie benadrukt dat de inhoud van wat bekeken wordt ook belangrijk is. Belangrijker dan een timer naast de computer is dus wat er met de tijd gebeurt: worden er taal- en rekenspelletjes gespeeld, wordt er gecodeerd of wordt er enkel gegamed? Variatie is belangrijk, maar de organisatie is tegelijk duidelijk: “Sommige zaken zijn gewoonweg niet goed voor kinderen: te gewelddadige of seksuele beelden en shooter games uit de eerste persoon zijn gewoonweg niet goed voor kinderen. De onderzoeken zijn daar heel duidelijk over en dat zal niet veranderen”, zegt dokter Victor Strasburger aan de New York Times.

Als hulpmiddel om te zien welke apps en sites kinderen op een speelse manier iets bijbrengen, kan je terecht bij bijvoorbeeld Mijnkindonline.nl (die binnenkort een nieuwe folder uitbrengt) en op de site van Klasse (Leerrijke schermtijd en mediawijsheid voor kleuters). Let wel dat het kind niet altijd moét leren: na een hele dag op school, mag een simpel spelletje ook wel eens voorbij komen.

Het goede voorbeeld

Aangeraden wordt ook dat je als ouder(s) participeert in het mediagebruik. Dat betekent meekijken naar programma’s of op de iPad. Dat heeft twee voordelen: je kan het gebruiken als connect-moment met je kind (vragen stellen of meeleven) én je weet precies wat hij of zij weet en kan. En ja, het is waarschijnlijk dat er fouten gebeuren met het mediagebruik: dat je kind probeert misbruik te maken van de situatie of onvoorzichtig omspringt met gegevens. Gebruik dat als ‘leermoment’ en stel grenzen.

Tegelijk worden ouders aangeraden een rolmodel te zijn voor kinderen wat betreft mediagebruik: momenten creëren waarop schermen niet toegelaten zijn bijvoorbeeld. Ook moeten ze hun rol als ouders blijven opnemen, zo stelt de organisatie: nog steeds spelen met de kinderen, grenzen stellen, lessen en vaardigheden aanleren, knuffelen, weten wat ze doen met hun leven en wie hun vrienden zijn.

En onthou: spelen is en blijft belangrijk, misschien wel het belangrijkste. Daarmee wordt bedoeld liefst ‘ongestructureerd’ spelen, waarbij kinderen zélf spelletjes moeten, kunnen en mogen verzinnen. (Zie ook ons stuk over ‘Vervelen(d): waarom een kind zich af en toe moet vervelen’)
Maar schermtijd is niet weg te denken uit deze maatschappij en dus kunnen we onze kinderen er maar beter mee leren omgaan: met mate, gericht en als aanvullende factor in hun leven.