Mama zijn met een angststoornis: mijn verhaal

Laat mij mezelf even voorstellen. Ik ben 34 jaar en enig kind, opgegroeid in een stabiele thuissituatie. Ik grossier in universitaire diploma’s en ik was vorig jaar net begonnen in een mooie internationale job. Daarnaast heb ik - om het met ingewikkelde termen te benoemen - een gegeneraliseerde angststoornis. Eigenlijk doen labels er enkel toe om een probleem juist te kunnen behandelen.

Aanleg voor angst

In de voorbije 13 jaar ben ik vanalles tegengekomen waar de gemiddelde mens toch zeker een leven over doet. En in die tijd heb ik ook minstens één stevig onverwerkt trauma (zoniet meerdere) opgelopen. Drie jaar geleden werd het me onder invloed van een continue stroom aan ingrijpende veranderingen te veel en is mijn aanleg voor angst tot wasdom gekomen. Ik gebruik specifiek de woorden aanleg en wasdom. Aanleg omdat vele psychische aandoeningen - zo niet allemaal - het resultaat zijn van een combinatie aan biologische factoren (genetica, chemie in je brein/lichaam), persoonlijkheidsfactoren (oa. persoonlijkheid) en sociale factoren (oa. levensgebeurtenissen). Ik gebruik het woord wasdom omdat een angststoornis zo goed als altijd het resultaat van ettelijke jaren is.

Om te kunnen functioneren in het dagelijkse leven nam ik medicatie. Maar om een onbestemde reden (of uit onwetendheid) besloot mijn voormalige psychiater aan het begin van mijn zwangerschap dat alle medicatie moest stopgezet worden. Als in: van vandaag op morgen. Achteraf gezien een zeer onverantwoord advies. Het was het begin van een ware nachtmerrie en een enkeltje op de hogesnelheidstrein richting hel.

Ik kon niet meer voor mezelf zorgen

Het is nu ongeveer een jaar geleden dat ik na het doorspartelen van een aantal moeilijke weken op het moment was gekomen dat ik niet meer voor mezelf kon zorgen. De ooit zeer gedreven, enthousiaste en intelligente vrouw was een schijntje van haarzelf geworden. Ik kon niet meer naar buiten, niet met de auto rijden, niet alleen thuis zijn, ik kon ook niks meer in het huishouden. Enkel vergaan van angst in de zetel was mijn deel. Uitleggen hoe dat in zijn werking gaat, doe ik hier nu niet want daar bestaan veel boeken over. Maar geloof mij vrij dat je brein tot geweldig veel in staat is (goed en slecht). Door zo beperkt te zijn in mijn functioneren en helemaal fysiek en mentaal uitgeput te zijn, kreeg ik er ook nog een depressie bovenop. Ik haatte mezelf en ik zag mezelf als een grote last. De gedachte dat mijn dochter in mijn lichaam dit indirect allemaal meemaakte, vond ik enorm erg en zeer pijnlijk.

Mijn man en moeder hebben om beurten voor mij gezorgd totdat ik kon opgenomen worden in een psychiatrisch ziekenhuis. We hadden de hoop dat een opname mij ging genezen vooraleer ons dochtertje ter wereld kwam. De opname gaf mijn moeder en man ook de mogelijkheid om even op adem te komen want zorgen voor iemand die ‘rock bottom’ zit, is geen kattepis. Tijdens mijn opname mocht ik elke avond twee uur naar huis, de woensdag in de namiddag en anderhalve dag in het weekend. De rest van de tijd verbleef ik daar en volgde ik therapie. Ik was uitgeput door de zwangerschap, de angst en de depressie maar ook in opname kwam ik niet aan de broodnodige rust toe. Ik leefde dag in dag uit samen met vierentwintig andere mensen en voor een éénpersoonskamer werd ik op een wachtlijst gezet. Ik haatte het daar en vond het verschrikkelijk. Er zijn leuker plaatsen en manieren om je eerste zwangerschap te beleven.

Een opname botste met wie ik ben

Het was zeer snel duidelijk dat de hoop om daar beter te worden een ijdele hoop was. Een opname botst ook langs alle kanten met wie ik ben. Toen ik dat besefte, ben ik keihard beginnen ‘werken’ om terug zelfstandig te zijn. Eerste keer terug alleen zijn zonder te panikeren, eerste keer terug alleen naar buiten gaan, eerste autorit, terug naar de winkel… Het lijkt onnozel en je kan het je niet voorstellen, maar zover was het dus wel degelijk gekomen. In die periode ben ik ook begonnen met ademhalingsoefeningen en relaxatieoefeningen. Daarnaast hield ik via een app ‘Wellmom’ (specifiek voor aanstaande en jonge moeders) een score per dag bij met mijn stemming van die dag, de dingen die ik gedaan had en leuk vond, en wie ik zag. Het gaf veel inzicht in mijn situatie en handvaten om verder te werken. Ten slotte heb ik aan die opname ook een fantastische psychiater overgehouden. Samen met hem heb ik beslist de medicatie weer op te starten omdat de medicatiestop en de zware gevolgen daarvan op mezelf en de baby totaal niet opwogen tegen de mogelijke bijwerkingen van medicatie. Ter informatie, ik nam een zeer lage dosis die voorzag in comfort om te werken aan herstel.

Overstap naar dagopname

Na 5 weken had ik mijn streefdoel van zelfstandigheid bereikt en kon ik eindelijk terug naar huis gaan. Ik kon direct overstappen naar een dagopname, drie dagen per week. Van 9u tot 15u therapie en na die uren mag je naar huis. We konden een beetje genieten van de zwangerschap en de laatste maanden met ons twee. Mijn streefdoel in de dagopname was om te leren omgaan met paniekaanvallen. Je moet het gezien of meegemaakt hebben om te weten hoe verschrikkelijk allesomvattend en uitputtend een paniekaanval is. Pure kortsluiting in je brein waar je lichaam met al zijn basisinstincten op reageert. Stap voor stap leerde ik ontdekken wat mij uit een paniekaanval kon halen. In therapie ontdekte ik ook technieken om de momenten waarin mijn hoofd mij voor de gek hield, te counteren of leerde ik het te ondergaan. Alles gaat voorbij, ook pijn en oncomfortabel zijn. Morgen is een nieuwe dag. Kleine helpende dingen proberen denken en doen. Comfort zoeken, niet aarzelen om daarvoor hulp te vragen want beschaamd zijn helpt je niet verder. Mijn grenzen respecteren en rust nemen waren in mijn situatie zeer belangrijk maar de grootste uitdaging als gedreven persoon.

Elke extra dag was mooi meegenomen

Op 34 weken merkte de gynaecologe dat mijn dochter groeiachterstand had opgelopen en dat de placenta niet goed meer werkte. Dit was moeilijk nieuws maar gelukkig kon ik de knop omdraaien dankzij de vele aangeleerde technieken. Elke extra dag was mooi meegenomen. En zo telden we de dagen en weken af. Ik nam platte rust want therapie was te zwaar geworden. Op dat moment heb ik ook mijn beeld van de bevalling radicaal bijgesteld. Voordien dacht ik aan onder water bevallen en zonder epidurale, na het nieuws was voor mij enkel nog de essentie belangrijk. Met of zonder epidurale, keizersnede, verlostang,… het kon me gewoon niet meer schelen want mijn streefdoel was een gezonde dochter waar ik voor kon zorgen. Het droombeeld van een bevalling is niet de realiteit. De focus ligt op het gezond ter wereld brengen van de baby. De mama kan enkel vertrouwen op zichzelf en hopen op een mooie ervaring met de hulp van bekwame verpleging/artsen. Mijn geboorteplan bestond voornamelijk uit tips voor de vroedvrouw om met een paniekaanval om te gaan tijdens de arbeid/bevalling en wat ik verwachtte in het geval van een (spoed)keizersnede.

Het was alsof ik nooit anders had gedaan

De absolute platte rust deed veel want ze is uiteindelijk nog 4 weken blijven zitten en bijgekomen. De gynaecologe was zeer verwonderd, wij waren opgelucht. Rond 38 weken beslisten we samen met de gynaecologe dat de tijd rijp was om onze dochter te laten komen. Ik ging ‘s avonds binnen en de volgende morgen rond 6u waren de weeën duidelijk. Ons kleintje en mijn lichaam hadden beslist dat ze er klaar voor waren. Het was alsof ik nooit anders had gedaan dan baren en mijn dochter niks anders dan geboren worden. Haar hartslag bleef de hele tijd zeer goed, ze deed het echt goed. Zonder enige angst en met volle overgave ben ik bevallen. Ik was helemaal niet bang want ik had al pure terreur en de hel overleefd. Paniekaanvallen leiden tot volledige uitputting terwijl de pijn van de bevalling tijdelijk is en een wonderlijk resultaat heeft. Elke wee was een stap dichter bij mijn dochter. Na een dikke 6 uur en zonder epidurale is mijn dochter in bad ter wereld gekomen. Inderdaad, de droom die ik al weken uit mijn hoofd gezet had. Ze was heel rustig en helemaal klaar voor de wereld toen ze boven water kwam. Het was een prachtige ervaring die ik intens en bewust beleefd heb. Dat had ik dubbel en dik verdiend.

Een wolkje met een dikke roze rand

Tegen al mijn verwachtingen in kon ik genieten van een wolkje met een dikke roze rand. Af en toe ben ik er eens serieus af gedonderd, maar met de hulp van mijn man en mijn mama kon ik er terug op klauteren. Ze hebben me de voorbije maanden ongelooflijk veel geholpen want ik had het moeilijk om alleen voor onze dochter te zorgen. Ik ben zeer gelukkig dat we een gezonde, prachtige, lieve en goedlachse dochter hebben, echt een zalig kind en heel opmerkzaam. Hoe ze ter wereld kwam, gaf me echt vertrouwen in haar en mezelf.

Stap voor stap ben ik uit een heel diep dal gekomen, al ben ik er bijlange na nog niet. Mijn dochter gaat nu sinds een maand naar de crèche en nu pas kan ik mijn ‘echte’ fysieke en psychische revalidatie opnemen. Tijdens de zwangerschap lag de focus op verbeteren van mijn toestand en levenskwaliteit zodat de baby kon groeien en zodat ik er voor mijn baby kon zijn vanaf de geboorte. Diepgaande therapie was niet aan de orde gezien de zwangerschap. Nu begint het echte werk. Aangezien die stoornis jaren gehad heeft om op te bouwen, zal het jaren duren om dat te fixen. Aanleren van nieuwe gedragspatronen en denkpatronen die jaren de tijd hadden om zich vast te zetten. Maar met geduld en tijd komt het goed en daar ben ik rotsvast van overtuigd, ook al zal het soms anders lopen dan gepland. Ik blijf mijn ademhalings- en relaxatieoefeningen doen, yoga, wandelen, rust nemen, duidelijk durven communiceren, opvolging door psychiater, psycholoog... Maar misschien moet ik dromen laten varen en ambities opbergen zodat ik gezond kan blijven, wie zal het zeggen?

Kiezen voor de essentie

Kiezen voor de essentie. Voor mezelf, mijn gezin en voor de mensen en dingen die er voor mij echt toe doen.

Bedankt topvent! Mijn rots in de branding. We zijn een team, ik de branding en jij de rots ;-) Mijn rustpunt. Je bent een geweldige papa voor onze prottebol!

Bedankt topmamaatje, duracellmoeke. Je bent fantastisch...Vergeet niet dat duracells ook terug moeten opgeladen of vervangen worden!

Bedankt aan de vriendinnen die me nemen zoals ik nu ben en weten dat ik eigenlijk nog steeds dezelfde ben als vroeger. Ze bieden een luisterend oor, stellen vragen om me te begrijpen, doen gewoon tegen mij, maken tijd voor mij, worstelen zelf en komen er ook weer bovenop. Jullie zijn de beste en ik ben fier dat ik jullie ken! Topvriendinnen!

Bedankt

Bedankt aan mijn psychiater. Ik ben zeer dankbaar dat hij wel de verantwoordelijkheid durfde te nemen voor een zwangere vrouw en de medicatie die zij nam. Jammer genoeg is er nog grote onwetendheid en schrik bij dokters als het medicatie tijdens de zwangerschap en borstvoeding betreft. Toppsychiater!

Bedankt aan de vroedvrouwenpraktijk. Voor, tijdens en na de bevalling waren zij geweldig. Begrijpend voor mijn stoornis. Altijd zoekend naar oplossingen die bij ons gezin pasten. Ik ben ook fantastisch begeleid bij mijn borstvoeding (inderdaad, ook daar heb ik ondanks medicatie voor gekozen). Topmadammen!

Bedankt aan de gynaecologe. Ik kon open zijn over mijn stoornis maar ik had het gevoel dat zij het niet als probleem zag en dat het gewoon oké was. Het vertrouwen dat ik daardoor in mezelf kreeg, was goud waard. Ook de goede begeleiding in de laatste moeilijke weken van de zwangerschap was geruststellend. Sterke topmadam!

Mensen die begrip kunnen opbrengen

Het komt er op neer dat ik me omringd heb met mensen die begrip kunnen opbrengen. Die zonder oordeel slechte en goede dagen laten zijn, die er met mij over praten, die weten dat het goed komt, die gewoon doen tegen mij, die niet alleen maar een goednieuwsshow willen horen of slecht nieuws minimaliseren. Het is gewoon zoals het is. Mottige negatieve gevoelens mogen er even goed zijn als mooie leuke gevoelens. Alles gaat voorbij. Aan mijn dochter wil ik meegeven dat alle gevoelens hun tijd, plaats en aandacht mogen krijgen. Teleurstelling, geluk, verdriet, vreugde, boosheid, opluchting...

Moed aan alle (aanstaande) moeders die het even moeilijk hebben en aan alle mensen die sukkelen met een psychisch probleem. Tijdens mijn opnames heb ik allerhande mensen leren kennen. Jongeren, gepensioneerden, vrouwen, mannen, bedienden, managers, arbeiders, laaggeschoolden, doctorandi, zelfstandigen, werklozen, heteroseksuelen, homoseksuelen, vrijgezel, getrouwd, gescheiden, met kinderen, kinderloos... We zijn zoals jij, niemand blijft gespaard.