Tips om de symptomen van een burn-out op tijd te herkennen
Je wil de beste zijn in je job, maar tegelijkertijd die attente en behulpzame collega zijn. Daarnaast wil je de perfecte moeder of vader zijn, het huishouden beredderen, de wasmand eens eindelijk leeg zien, de meest smaakvolle gerechten op tafel toveren, enzovoort. Maar ook je sociale leven mag er niet onder lijden. Want je wil ook die beste vriend(in) zijn, social media bijhouden en als het even kan: nog eens buiten komen en tijd maken voor hobby’s. Ahhhh!
Geen wonder dat er zoveel mensen tegenwoordig een burn-out krijgen. We zijn letterlijk op-ge-brand. Van 12 tot 15 november is het in Nederland de week van de werkstress. Ook voor ons hét ideale moment om eventjes stil te staan bij de symptomen van een burn-out en tips op te sommen om deze te voorkomen.
Symptomen van een burn-out herkennen
Een burn-out krijg je niet noodzakelijk door ‘te veel werk’. Dat is een misverstand. Een burn-out heeft veel meer te maken met hoe je zelf omgaat met stress of verschillende taken. Hoe meer jij jezelf voorbijloopt en op de toppen van je tenen loopt, hoe slechter. En hoe meer jij probeert om de perfectionist te blijven uithangen en steeds meer hooi (of werk) op je vork neemt, hoe nefaster voor je gezondheid. En wees gerust: dat zal jouw lichaam je op tijd laten weten, door enkele duidelijke signalen te geven.
Signaal 1: Slaapproblemen
Hier heb je 2 scenario’s. Ofwel heb je de neiging om continu te slapen. Zo’n middagdutje zou wel welkom zijn. Je zou zo je hoofd op je bureau kunnen leggen. Ofwel kan je gewoon niet meer slapen, hoe moe je ook bent. Je ligt te woelen en te draaien in je bed, maar je krijgt geen rust in je hoofd.
Signaal 2: Kort lontje
Je zal gauw merken dat je alsmaar prikkelbaarder wordt. Je kan niet meer zoveel verdragen. Je windt je snel op in het verkeer. Dat escaleert algauw in vloeken, claxonneren of respectloos gedrag. Op het werk merk je dat je geen tijd meer wil maken voor social talk of een grapje. Je hoofd staat er niet naar. En zeker thuis wordt je humeur er niet beter op. Je zoontje stampt een beker melk omver? Of je dochter heeft per ongeluk op de tafel gekleurd? Dat zijn redenen genoeg om geheel over de rooie te gaan. Je stoppen slaan door. Je roept en tiert. Of je gooit met dingen, puur uit woede. Maar na een uurtje besef je dat het eigenlijk niet nodig was om zo’n scène te maken. Die melk was in een mum van tijd van tafel geveegd. En die stiftstrepen konden makkelijk worden afgewassen.
Signaal 3: Sociaal contact vermijden
Die maandelijkse afspraak met je makkers of vriendinnen sla je meer en meer over. Elk excuus is goed genoeg. Veel liever zou je in je cocon kruipen. Of gezellig thuis in je pyjama. Want je krijgt een hekel aan bijeenkomsten, drukke bedoeningen, mensenmassa’s, enzovoort.
Signaal 4: Onverklaarbare, lichamelijke klachten
Zit je steeds meer aan de pijnstillers? Last van aanhoudende hoofdpijn, nekpijn of rugklachten? Ook dat kan een teken aan de wand zijn. Jouw lichaam dat je influistert: “Het is genoeg geweest!”
Uiteraard kunnen die symptomen enigszins afwijken van persoon tot persoon. En het is niet noodzakelijk zo dat, als je eens een middagdutje doet, je al op een burn-out afstevent. Wel komt het erop aan om op tijd naar jouw lichaam te luisteren. Als je merkt dat je onredelijk wordt of jezelf opsluit, dan moet je uiteraard wel aan de alarmbel trekken.
Wat kan je doen om te vermijden dat het escaleert?
Als je op tijd de signalen van je lichaam herkent, kan je vermijden dat het erger wordt. Time for me-time! Dat kan je doen op volgende manieren.
Tip 1: Focus op het positieve
Probeer dagelijks echt stil te staan bij wat er wél goed ging. Heb je echt een rotbaas? Of heb je zodanig veel zieke collega’s dat je wel overuren moet draaien? Probeer dan stil te staan bij wat er wel goed gaat, hoe klein die zaken ook zijn. Probeer aan het einde van de dag 3 zaken op te sommen die positief waren en 3 zaken waarvoor je dankbaar bent. Dat kan vanalles zijn. Misschien kreeg je wel een lief complimentje van je echtgenoot? Of was de cuisson van die kotelet eindelijk eens perfect gelukt. Of misschien heeft zoon- of dochterlief een heel leuke tekening voor jou gemaakt? Hoe meer je focust op zulke zaken, hoe meer positieve energie je zal aantrekken.
Tip 2: Richt je op iets wat je energie geeft
Een job waaruit je geen voldoening meer haalt, is nooit goed. Laat staan dat je die dan nog moet combineren met een gezin of een druk sociaal leven. Probeer voor jezelf uit te zoeken waar je energie van krijgt. Misschien is dat wel de gedachte aan de opstart van een eigen zaak? Misschien droom je er al lang van om datgene wat je nu doet op zelfstandige basis te doen? Of misschien is het tijd om aan een carrièreswitch te denken en wil je het over een totaal andere boeg gooien? Van chemicus naar fotograaf? Of van IT’er naar uitbater van een B&B?
Tip 3: Blijf de mooie dingen zien
Als kind vonden we het heel normaal. Kijken naar een paddenstoel in het bos, bloemen in het park, of een zwerm vogels in de lucht. Als volwassene zijn we het helaas verleerd. Probeer opnieuw stil te staan bij al het moois wat het leven te bieden heeft. Een baby’tje dat in de kinderwagen glimlacht naar jou. De prachtige kleuren van de bladeren in de herfst. De sneeuwvlokken die wel sterren lijken op je raam.
Tip 4: Prikkel je zintuigen
Geurkaarsen doen wonderen. Zet geurkaarsen op en laat de woonkamer jouw favoriete aroma verspreiden. Vanille, chocolade of koffiegeur. Dat brengt je automatisch tot rust. Zet je favoriete muziek op. Liefst muziek waar je helemaal zen van wordt. Klassieke muziek, zachte popmuziek of natuurgeluiden. Maak je lievelingsgerechtje klaar, hoe moe je ook bent. Steak met frieten en bearnaisesaus. Stoofvlees met kroketten. Daar werd je vroeger toch ook vrolijk van?
Tip 5: Hou je balans in evenwicht
Dat betekent niet alleen gezond eten, voldoende nachtrust of sporten. Maar zorg ervoor dat je genoeg aan jezelf denkt. Werk is belangrijk, maar niet het enige. Probeer genoeg tijd uit te rekken om een dagje naar het strand te gaan met de kinderen, te shoppen of om je uit te leven in een pretpark. Sluit jezelf niet op. Onderhoud je sociale contacten. Pik die yogalessen weer op of doe ontspanningsoefeningen thuis.
Zo word je vanzelf die perfecte mama of papa.
En dat was uiteindelijk de bedoeling. Toch?
