Nieuwjaarsbrief van je overprikkelde kapoen

Zo probeer ik er bij de familie al enkele jaren voor te ijveren om enkele kerstavond of kerstdag te vieren, enkel oudejaarsavond of nieuwjaar of een van die zaken op een andere dag te vieren, zodat we niet met twee drukke dagen na elkaar zitten en van het ene naar het andere hollen. Klinkt misschien ongezellig voor sommigen, maar ik merk dat wij als gezin veel meer genieten van een feestje als de feestmomenten gespreid zijn in de tijd dan als we met kleine ogen ergens moeten opdraven nadat het de dag ervoor al wat later was geworden. Ook zoonlief is liever gewoon een dagje thuis na zo'n drukke oudejaars- of kerstavond.

Hier zit ik dan. De kerstkaartjes zijn verstuurd, ook naar de tantes en nonkels die ik nauwelijks hoor maar bij wie ik het wel via via zou vernemen mocht ik vergeten een kaartje te sturen. De uitgezochte vinted-aankopen als kerstcadeau zijn nog onderweg; ik heb net heel wat thee, speelgoed, sokken en wensen in inpakpapier en bijhorende strikken gewikkeld en ik besef dat de volgende hindernis er aankomt: Nieuwjaar en dan vooral de nieuwjaarsbrief.

Ik besef dat mijn hekel aan bepaalde tradities er vooral komt door het gewicht die bepaalde mensen eraan geven en de nieuwjaarsbrief is er daar één van. Op zich is het mooi en schattig, zo'n kind dat zijn brief voorleest en eigenlijk is het zelfs leuk. Meestal gaat dat ook wel vlot en is hij thuis trots om die voorbereide brief te lezen.

Maar dan komt het: de familie. Op de school van mijn kind maken ze slechts één brief (of twee in het geval van gescheiden ouders). Groot gelijk: ze kunnen hun lestijd gebruiken en ik herinner me dat het als kind best labeur was soms om meerdere bladen lijntjespapier zo net mogelijk vol te schrijven met voorgekauwde woorden. Goede keuze van de school dus wat mij betreft. 

Maar wat doe je dan? En ik vraag het me oprecht af: wat doet iedereen dan? Of ben ik de enige die peters, meters en grootouders heeft die - de ene al wat harder dan de andere - ook een brief verwachten? 

Tot vorig jaar knutselde ik in viervoud zo'n brief ineen en nam een kopie van het tekstje. Maar wat was dat altijd een getrek en gesleur. Niet dat hij niet graag knutselt, daarom dacht ik ook meermaals dat het wel zou meevallen. Soms vond hij eentje bijmaken best wel ok, maar dan was het welletjes geweest. En soms had hij zelfs in eentje bijmaken geen zin, want hij had per slot van rekening op school al één gemaakt. 

Vorig jaar had ik één van die brieven dan maar vervangen door een kerstkaartje met binnenin de tekst van school geplakt. Ik dacht: kind gelukkig, iedereen gelukkig - maar dat was buiten de oma gerekend die toch fijntjes liet weten dat dat niet hetzelfde is als iets wat ze zelf hebben gemaakt.

Ik ben er nog niet aan uit wat het dit jaar wordt. Ik voel de verwachtingen, ik voel mijn en zijn nood om gewoon niet nog vanalles te moeten. 
 
Dan heb je nog dat ene familielid dat zo'n gewicht geeft aan van die tradities dat ik al bij voorbaat weet dat de kans groot is dat het misgaat. Het is alsof mijn kind die verwachtingen ruikt, het gepush van dat ene familielid zo hard aanvoelt als een rode vlag. Ik begrijp het ergens wel, ook al ben ik zelf niet hoogsensitief. Ergens vind ik het ook sterk dat hij zich niet in een hoek laat drijven. Natuurlijk zijn er "moetjes" in het leven, maar het is net die druk die het voor hem zo hard als een verplicht nummer laat voelen. 

Ik merk dat het bij de andere familie, die nooit vooraf vraagt naar een nieuwjaarsbrief en al zeker niet afkomt met de omkoperij "je krijgt een cadeau als je je nieuwjaarsbrief flink hebt opgezegd", net een pak vlotter gaat. Het kind komt daar toe met zijn brief en haalt het uit op een moment dat hij er zin in heeft, soms is dat meteen (nog in de gang voor je goed en wel je jas uit hebt "IK HEB MIJN NIEUWJAARSBRIEF MEE!!"), soms is dat pas na een tijdje spelen, maar ik heb nog nooit moeten aandringen, hooguit eens vragen "Had jij niet iets mee vandaag voor ... ?".

Ik ben nu al nerveus voor het moment waarop de schoonmoeder met de hele familie rond de tafel aankondigt "En dan is het nu tijd voor de nieuwjaarsbrieven". De kans op vluchten is reëel. En ik begrijp hem, ik begrijp de druk die hij voelt. En ik begrijp haar, ik begrijp dat zij een moment wil creëren zoals zij het ooit in haar jeugd heeft gekend en ook liefst: een foto trekken om dat artificieel moment te vereeuwigen (hij kruipt vaak net weg als er foto's worden genomen). 

Maar wat zou het fijn zijn als zij ook hem begreep en begreep dat het anders kon. Want dat kan. Dat blijkt als je datzelfde kind in een andere context zijn brief laat voorlezen. 

Ik heb het al geprobeerd om de druk te verlagen, met haar te praten over de nieuwjaarsbrief samen te lezen op een rustig momentje (niet met iedereen erbij) in de zetel, niet in een groot moment in serie met de andere neefjes en nichtjes. Maar ze begrijpt niet waarom ik zo alternatief moet doen, dat hoort er nu eenmaal bij en hij moet dat maar leren volgens haar.

Het is niet dat ik het die familieleden niet gun. Echt wel. Maar ik gun mijn kind ook het beleven van tradities en feestdagen op zijn manier, zoals hij is als persoon. Met de brief die hij wou knutselen of niet. Met de brief die hij hardop wou voorlezen of liever stil of zelfs helemaal niet en liever gewoon wou afgeven. 

En weet je wat ik veel mooier vond dan die verzorgde nieuwjaarsbrief? Deze week had hij met potlood een briefje dubbelgevouwen met daarop geschreven "Mama ik houw superhart van jouw - doe het flapje open voor een kerstkadoo" en onder het flapje had hij geschreven "ik wens je veel liefde en zoentjes" met een hoop hartjes bij.  Dan smelt je toch een beetje? En dan voel je het toch veel echter dan bij dat aopdreunen van die ingestudeerde lijntjes. Dat is spontane liefde, ongedwongen, niet in een groots moment gegoten en niet in een plechtige envelop.
  

Buiten de lijntjes is soms zoveel meer ruimte om echte emoties te ervaren …