Sommige moeders voelen in de milliseconden na de bevalling meteen stromende liefde en een heel krachtige band, bij andere duurt dat wat langer. Ik zou het willen vergelijken met hoe sommigen zich heel snel in een relatie of nieuwe vriendschap kunnen storten, terwijl anderen daar meer tijd voor nodig hebben. Ook die liefde moet ruimte krijgen om te groeien.
Geef het maar rustig de tijd. Als je merkt dat je helemaal geen band krijgt met je baby, of maar moeilijk liefde kunt geven, durf dat dan met je omgeving te bespreken (partner, vroedvrouw, huisarts). Ook als je twijfelt over je gevoel ten opzichte van je kind: voel je niet schuldig en deel maar. Enerzijds kan men je geruststellen, en als het toch nodig is, kun je geholpen worden.
Een tijdje terug meldde iemand zich aan met wat twijfels en onzekerheden binnen haar postpartumproces. Recent was ze niet alleen haar eerste kindje verloren met twintig weken zwangerschap, maar een halfjaar later ook haar moeder. Te veel verlies om zomaar te dragen. Ondertussen was er een nieuwe zwangerschap en sinds kort dus ook een gezonde baby. En hoe blij mama ook was, zelf had ze het gevoel dat haar liefde niet kon stromen. Het leek alsof er een ‘klep’ op haar hart zat, vertelde ze me, een klep die haar weerhield van spontane grootse moederliefde. Niet dat ze geen liefde kon voelen en tonen, maar voor haar niet op de manier die ze graag zou willen.
Wanneer het je niet lukt om moederliefde te voelen of passend te reageren op de behoeften van je baby, kan dat negatieve gevolgen hebben voor je kind en jullie hechtingsband.
Naast een postpartumdepressie kunnen er ook anderen redenen zijn waarom dit niet vanzelf gaat. Misschien ben je zelf niet veilig gehecht als kind, en heb je in je eigen opvoeding dingen gemist (en weet je dus niet goed wat een veilige hechting is en hoe het voelt). Of misschien zijn er andere zaken die de overhand hebben, bijvoorbeeld financiële zorgen, een rouwproces of relationele problemen. Niet zelden is het een combinatie van deze factoren. Het is belangrijk om hier professionele hulp bij te krijgen. Voor jezelf, en om te voorkomen dat er problemen met de hechting ontstaan.
Kinderen zoeken te allen tijde veiligheid en nabijheid bij hun ouders/opvoeders. Dit is biologisch bepaald en start direct na de geboorte. Door te huilen laat een baby bijvoorbeeld merken dat hij zorg en aandacht nodig heeft. De ouders begrijpen dit signaal en bieden troost en zorg. Het leren begrijpen van de signalen van je kind en daarop gepast reageren zorgt voor een veilig hechting. Je baby voelt zich veilig bij jou en leert met zijn/haar emoties om te gaan.
Het is niet wat ik ervan verwacht had
Jouw leven staat op z’n kop en de fruitwinkel gaat morgenvroeg om negen uur gewoon weer open. Terwijl jij binnen zit, gaat het leven buiten gewoon door. Het is niet gek dat meer dan de helft van de vrouwen zich eenzaam voelt na het krijgen van een baby. Een kind krijgen heeft zo’n impact op je leven: plots ben je 24/7 verantwoordelijk voor een klein mensje. Misschien had je, net als ik destijds, grote plannen tijdens dat zwangerschapsverlof. Van boeken lezen, via ontbijten met vriendinnen, naar dagelijkse uitstapjes met je mini en noem maar op. In de realiteit ben je, zeker in die beginperiode, veel thuis aan het zorgen.
Daar komen bij velen ook angst en onzekerheid bij: de continue twijfel of je het allemaal wel goed doet. Want het is niet alleen nieuw, misschien is het ook niet wat je had verwacht. Gooi daar nog wat lichamelijk herstel en een flink slaaptekort bij en het is logisch dat je je alleen en onbegrepen voelt.
Durf door die schaamte heen te breken en spreek erover met je partner en/of een vriendin. Je zult zien, zij zullen je begrijpen en helpen om hiermee om te gaan. Het is niet abnormaal, jij bent niet abnormaal.
Ik dacht van wel, maar ik ben geen moeder-moeder
Geen idee hoe dat bij jullie was, maar ik hield ook van mijn leven voor ik moeder werd. Van de vrijheid, de volle weekends met vrienden en vriendinnen, carrière maken en sporten wanneer ik zin had. Toen kwam plots dat oorverdovende verlangen naar een gezin. De eerste kreet van onze dochter veranderde alles. En hoewel ik mezelf zeker reken tot de club van toegewijde moeders, ben ik géén oermoeder. Alle rollen daarnaast maken mij samen met mijn mama-zijn tot de Lies Clerx die ik vandaag ben.
Het kost heel wat vrouwen de nodige tijd en energie om invulling te geven aan het woordje ‘mama’. Niet iedereen geniet daarvan, zoals geboortekaartjes dat zo fijn wensen. En hoewel je ongetwijfeld van je kind houdt, wil je ook vooral die andere stukjes blijven voeden. Dat is echt helemaal oké.
Misschien is je schoonzus wel de belichaming van een oermoeder. Laat je dat niet onzeker maken, iedereen is anders en iedereenheeft andere behoeften. Het maakt je niet tot een minder goede moeder dat je hart ook nog voluit klopt voor veel andere dingen, als jij ook nog buiten de meest intense relatie van je leven (die met je kind) op zoek gaat naar jezelf en die andere stukken die jou tot jou maken. Misschien op een andere manier dan de moeders in je omgeving, maar weet dat dat niets negatiefs hoeft te betekenen.
Hoe beter jij je geven en nemen binnen het moederschap in balans hebt, hoe gelukkiger jij als persoon zult zijn. En dat voelt je kind meer dan wat dan ook.
Meer lezen: Moederziel maar nooit alleen

Kinderen veranderen niet alleen je blik op de wereld, maar ook de relatie met jezelf en anderen. Als moeder sta je voor de uitdaging om jezelf trouw te blijven, terwijl je je weg vindt in het soms eenzame avontuur van het ouderschap. Matrescentie (of het proces van moeder worden) is een diepgaand proces, het overstijgt alles en is best moeilijk – en juist dat is wat het zo menselijk maakt.
In Moederziel maar nooit alleen leert Lies Clerx je niet hoe je het beter moet doen, want je doet het al geweldig. Wat ze wel doet, is je begeleiden in je groei als vrouw en moeder, door te leven vanuit je kern in plaats van vanuit de delen die je verzwaren. Met praktijkverhalen, reflectieoefeningen en visualisaties biedt het boek je de tools om bewust om te gaan met stress, angst, perfectionisme en schuldgevoelens. Het moedigt je aan om goed voor jezelf te zorgen, zonder schuldgevoel, zodat je datzelfde ook aan je kind kunt geven.
Aan het einde van de dag ben jij de enige die jezelf de liefde en aandacht kunt geven die je nodig hebt. Dit boek is jouw gids om die verbinding met jezelf te versterken en je te begeleiden op de boeiendste reis van je leven: het moederschap.