Niet iedereen weet dit van mij, maar ik ben een KOPP-kind. Een kind van een ouder met psychische problemen.
Ik beleefde een mooie kindertijd die in mijn herinneringen erg zorgeloos was. Mijn tienerjaren waren echter moeilijk, zoals voor vele pubers waarschijnlijk. Maar die periode was voor mij vooral moeilijk omdat ik toen besefte dat mijn mama niet hetzelfde was als de andere mama's. Ik ontdekte in die periode dat mijn moeder zwaar depressief was en de diagnose borderline had gekregen. Ze ging tot drie keer per week naar een psychiater en had naast die afspraken vaak telefonisch contact met haar psychiater.
In mijn moeilijkste puberjaren beleefde ook zij haar moeilijkste periode. Ze riep dagelijks dat ze dood wou, was verslaafd aan slaapmedicatie, sliep de hele dag en nacht, en ondernam meerdere zelfmoordpogingen. Sommige pogingen hadden ernstige gevolgen voor haar lichaam.
Ik had geen goede band met mijn moeder. Ik verweet het haar dat ik een dubbelleven moest leiden. Op school kon ik gewoon een tienermeisje zijn, maar eens ik thuis kwam moest ik voortdurend op de tippen van mijn tenen lopen uit angst voor wat er die dag zou gebeuren.
Mijn ouders praatten niet over de situatie met mijn zussen en mezelf. Er werd nooit gevraagd aan ons hoe wij ons voelden of wat wij nodig hadden. We mochten er ook met niemand over praten. Alles moest binnenshuis blijven. Mijn beste vriendinnen weten tot op de dag van vandaag nog steeds niet helemaal hoe mijn jeugd verlopen is. De dag na een crisis van mijn moeder ging ik gewoon naar school, alsof er niets gebeurd was.
Ik voelde weinig liefde in de relatie met mijn moeder. Ik herinner me dat mijn moeder me liever geen knuffel gaf en dat ze me tijdens heftige ruzies uit schold. Mijn vader stond altijd aan de kant van mijn moeder. Alles en iedereen moest wijken en alles gebeurde in teken van haar. De periodes waarin ze opgenomen was in het ziekenhuis of in een psychiatrisch centrum waren rustmomenten voor mij. Dan leek het allemaal even normaal thuis. Dan durfde ik wel al eens een vriendin uitnodigen.
Begrijp me niet verkeerd, ik was zeker niet het gemakkelijkste kind. Rebels was ik zeker niet, maar ik had toen al een sterk rechtvaardigheidsgevoel en ik vond deze situatie niet eerlijk. Ik werd thuis dan ook vaak als het probleem gezien, terwijl mijn gedrag eerder het gevolg van deze situatie was.
Mijn moeder is net voor mijn 21ste verjaardag overleden. Niet omwille van zelfmoord, maar waarschijnlijk heeft haar overlijden onrechtstreeks te maken met alles wat ervoor gebeurd was. Haar lichaam had erg afgezien. Ondanks alles hield ik van mijn mama en heb ik een zwaar rouwproces achter de rug. Als kind ben je nu eenmaal loyaal aan je ouders. Ik had het wel erg moeilijk met het rouwen enerzijds en de frustratie omwille van mijn jeugd anderzijds.
Een paar jaar later besloot ik naar een psycholoog te gaan. Dat was de beste beslissing die ik ooit had kunnen nemen in mijn leven. Ze gaf me erkenning en zei dat ik het best een erge situatie mocht vinden. Tot op dat punt schaamde ik me voor mijn verleden en had ik enorm veel moeite met mezelf. Ik had een verschrikkelijk laag zelfbeeld en had het stukje van mijn leven waarin je jezelf leerde kennen precies overgeslagen.
In 2020 werd in zwanger. Een zalige periode! Ik had ondertussen een heel eigen leven opgebouwd. Een geweldige vriend, een mooi huis, een goede job... Tijdens mijn zwangerschap heb ik amper aan mijn eigen moeder moeten denken. Dit had toch echt niets met haar te maken, vond ik. Dit was van mij en de rest lag achter me. Maar dit gevoel verdween toen mijn dochter geboren werd. Alles verliep vanaf het begin moeizaam. Ze huilde veel, had reflux en ik was al snel helemaal kapot door de slapeloze nachten. En ik begon aan mezelf te twijfelen. Zag ik mijn dochter wel graag? Waarom had ik dat moedergevoel toch niet waar iedereen zo lyrisch over sprak? Was ik misschien toch zoals mijn eigen moeder? Kon ik door mijn verleden wel een goede moeder zijn?
Ik besefte dat ik mijn moeder niet weg kon houden van mijn leven, ook al was ze er fysiek niet meer. Ze had me opgevoed en heeft de persoon die ik nu ben mee vorm gegeven. Of ik dat nu wou of niet. Ik heb er met veel mensen over gesproken, waaronder mijn vriend. En ik besloot dat ik heel bewust zou omgaan met het moederschap.
Dat moedergevoel kwam er zeker wel, zodra ik had kunnen wennen aan de situatie. Ik houd zielsveel van mijn dochter, ook al vind ik het soms ook zwaar. Ik ben mijn moeder niet, dat weet ik wel zeker. Ik haat mijn ouders ook niet, maar ik neem het ze wel kwalijk dat ze niet aan ons dachten in die moeilijke situatie. Nu ik zelf ouder ben, kan ik ook begrijpen dat kinderen opvoeden wanneer je zelf psychische problemen hebt erg moeilijk is. Maar we waren er wel en we zijn vergeten.
Hetgeen er ontbrak in mijn opvoeding, wil ik nu zeker geven aan mijn dochter. Veiligheid, genegenheid en liefde. Ik zie mijn verleden als een troef, een manier om bewust met bepaalde zaken in de opvoeding om te gaan. Dingen die anderen misschien vanzelfsprekend vinden. Elke avond, voor ik haar ik haar bedje leg, zeg ik tegen mijn dochtertje: je bent veilig bij ons en je zal nooit alleen zijn. En dat meen ik met heel mijn hart.
