Natuurlijk gaat het over tijd. Er is minder tijd voor elkaar, tot zelfs twee derde minder dan voor er kinderen waren. En de tijd die er is, wordt meer praktisch ingevuld.
Natuurlijk gaat het over moe zijn. De nachten dat je aan één stuk door kunt slapen zijn zeldzaam en vergeet je meteen weer door het immer aanwezige slaaptekort. Onderzoek toont aan dat te weinig slaap hetzelfde effect heeft als alcoholintoxicatie – en we weten allemaal wat er gebeurt als we te veel gedronken hebben. Het ouderschap mat je af, het put je uit. En vooral: het stopt niet. Nooit. Het zet je relatie op zijn tandvlees en de impulsen op scherp, steeds op een andere manier.
Weinig tijd samen en slaaptekort zijn de meest voor de hand liggende antwoorden, maar ik zou geen relatietherapeut zijn als ik niet dieper zou graven. Wat is er fundamenteel anders nu jullie ouders zijn? Wat is het dat zo’n grote impact heeft op een koppel?
En toen bedacht ik:
Je hebt elkaar
opeens
heel
hard
nodig.
Voor de meest basale zaken, om je gewoon een beetje jezelf te voelen, om te doen wat moet, of om te doen wat je zo graag doet. Om toch een beetje meer te kunnen slapen. Om te kunnen douchen na vijf dagen, om toch nog eens met vrienden weg te kunnen. Om je werk af te krijgen ’s avonds. Voor elk aspect van je leven ben je plots afhankelijk geworden van het extra paar handen, ogen en oren in je relatie.
Dat voelt voor sommigen onder ons heerlijk makkelijk en vertrouwd, en voor anderen voelt dat heel kwetsbaar en is het daarom absoluut geen optie. Maar of je nu tot de eerste of tweede groep behoort: het is broodnodig om je leven na de komst van een kind enigszins weer op de rails te krijgen.
Je hebt elkaar nodig. Punt.
Maar mag je elkaar nodig hebben?
Hoe ga jij om met afhankelijkheid?
Mag je partner jou nodig hebben?
Ben je beschikbaar?
Hoe laat je de ander toe?
Hoe maak je duidelijk dat je de ander nodig hebt?
Merk je op wanneer je partner jou nodig heeft?
Wat doet het appel van jouw partner met jou?
Wat doet jouw appel met je partner?
Mag je überhaupt iets nodig hebben? Om hulp vragen?
Wat het extra moeilijk maakt, is dat die ander, die je zo hard nodig hebt, ook zo anders is dan jij. Die extra handen, ogen en oren zijn niet gesynchroniseerd met jouw brein. Wat jij denkt, is niet wat je partner denkt. Wat jij nodig hebt, verschijnt niet automatisch op het netvlies van je partner. Dat klinkt logisch, en toch hopen we het vurig. We worden boos wanneer onze partner iets anders interpreteert dan hoe we het bedoelden, de dingen anders aanpakt dan wij of gewoon soms ook even niet kan helpen.
Je moet laten zien, vragen, zeggen, uitleggen wat je nodig hebt. Ruimte durven innemen. Maar ook het antwoord van je partner horen, vanuit liefde. Ook al is dat antwoord niet precies zoals je het in je hoofd had. Hoor je de zorg? Hoor je de moeite? De goede intentie? Want zelfs wanneer je partner er niet kan zijn voor jou op een moment dat je het nodig hebt, zit er liefde in: ‘Ik moet eerst even voor mezelf kunnen zorgen voor ik beschikbaar voor je kan zijn op de manier waarop jij het nodig hebt. En ik wil er voor jou kunnen zijn.’
Als ik één ding weet, is het dat we er voor elkaar willen zijn. Je partner wil niets liever dan jou bijstaan, helpen waar kan. Alleen komt dat niet altijd met dezelfde intentie bij jou aan, of op de manier waarop jij het verwacht. Het wordt onderweg vervormd. Door interpretatie, misverstanden, frustratie, schuld, schaamte... gaan de goede intentie en de liefdevolle moeite verloren.
Misschien voelt het soms alsof je partner je niet wil helpen of er niet voor jou kan zijn. Door koppels te begeleiden weet ik: daar begint het verhaal niet. Het is de onterechte conclusie die we soms trekken omdat het zo moeilijk te begrijpen is waarom onze partner niet altijd doet wat we nodig hebben.
Daarbij vergeten we dat onze partner ook een mens is, net als wij, maar met een heel andere binnenwereld, een mens die heel de tijd met zijn eigen uitdagende zelf moet omgaan. Net als jij.
Je bent afhankelijk van iemand die in elke vezel van zijn of haar zijn verschillend is. Die liever twee klontjes suiker bij de koffie neemt dan een slokje melk, die het blauwe flesje neemt in plaats van het rode, die jullie kleuter leert om wc-papier te proppen en niet te vouwen, die niet weet waar de pijnstillers liggen, die niet zoveel vriendentijd nodig heeft als jij, die moeilijke gesprekken liever uit de weg gaat, die niet weet hoe te reageren wanneer je huilt.
Precies dat is wat je onderhuids onvermijdelijk zult ontdekken in de eerste jaren met een kind. Dat jullie elkaar nodig hebben op een manier die jullie nog niet kenden. En dat jullie zo verschillend zijn. Je relatie beweegt van ‘ik wil bij je zijn, omdat het kan – en omdat ik het zo graag wil’ naar ‘ik heb je nodig, wij hebben jou nodig, en nu besef ik pas hoe anders jij bent dan ik’. Je komt in een nieuwe fase van je relatie, waarin het vrijblijvend samenzijn plaatsmaakt voor een verbintenis. Wij doen dit samen.
Hoe doe je dat? Er is geen handleiding. Er zijn geen goed verstopte geheimen over liefde die je kunnen vertellen hoe het makkelijk kan. Je doet het, elke dag opnieuw, en je probeert, elke dag opnieuw.
Liefde is mooi en moeilijk. Er zijn geen geheimen. Je moet niet op zoek gaan naar iets om de liefde duurzaam te maken. Liefde is blijven kijken naar wat er voor je staat.
Meer lezen
'Hebben we nog brood in huis? Als jij aan het eten begint, doe ik de kinderen alvast in bad. En haal jij ze morgen op van school?' Weet je nog, toen je vroeger thuiskwam van het werk, samen een aperitiefje dronk en de hele avond van jullie was? Welkom in de tropenjaren, waarin je kinderen de agenda bepalen en je relatie met je partner helemaal naar de achtergrond lijkt te verschuiven. De was vermenigvuldigt zich, de vermoeidheid mat je af en tijd voor intimiteit is moeilijk te vinden.
Hoe blijf je als ouders voldoende tijd vinden voor elkaar? Where did the sex go (en komt die ooit nog terug)? En wat als je partner een heel andere visie op opvoeden heeft dan jij? Het is maar een greep uit de vele vragen die Katrien Koolen op haar sofa te horen kreeg. Met dit boek wil ze koppels ondersteunen die in de storm van het ouderschap elkaar soms uit het oog verliezen. Dat doet ze aan de hand van herkenbare verhalen en praktische tips die net wat verder gaan dan 'plan eens een date night in'. Zodat je je relatie kunt blijven voeden en de liefde levendig houdt, ook in de drukte van je gezin.
Meer info vind je hier.
