7 Praktische tips om je kind te leren zelfstandig spelen

Waarom is zelfstandig spelen belangrijk?

Zelfstandig spelen stimuleert de creativiteit, fantasie, concentratie en zelfvertrouwen van je kind. Niet alleen ideaal voor het IQ, maar dus ook voor het EQ! Het leert kinderen om zich niet voortdurend afhankelijk te maken van externe prikkels (zoals mama of papa die alles aanstuurt), maar zelf initiatief te nemen in hun spel. 

Boost voor het IQ:

• Kinderen die regelmatig alleen spelen ontwikkelen meer probleemoplossend vermogen.
• Ze leren spelenderwijze de link tussen oorzaak en gevolg herkennen. 
• Ze trainen hun concentratie en leren logisch nadenken, zijn vaak rustiger en meer gefocust.

Boost voor het EQ:

• Kinderen die regelmatig alleen spelen leren omgaan met verveling, een belangrijke vaardigheid in onze snel veranderende wereld.
• Ze bouwen meer zelfvertrouwen op. 
• Ze kunnen hun emoties beter uiten via spel en leren zich inleven in anderen, bijvoorbeeld via een rollenspel met dieren of poppetjes. 

En het mooiste is: je hoeft je kind dit niet actief aan te leren met theorie en uitleg. Kinderen leren het beste door te doen, te ontdekken en te proberen.

Wanneer beginnen met zelfstandig spelen?

Elk kind is anders, maar je kunt al beginnen met korte momentjes zelfstandig spel vanaf ongeveer 12 à 18 maanden. Uiteraard hangt het af van de persoonlijkheid en het temperament van je kind. Verwacht geen urenlange sessies in stilte – het begint met minuten, en groeit van daaruit.

Het speelgoed van LEGO® DUPLO® is de ideale bondgenoot voor jonge ontdekkers. Alle sets zijn ontworpen om kinderen zelfstandig te laten bouwen, experimenteren en ontdekken. De nieuwste LEGO® DUPLO® interactieve treinset is ook zo’n leuke én leerzame topper, en wel hierom: 

• Actieblokken: De trein reageert op blokken op het spoor: hij stopt, toetert, wisselt van richting… Kinderen leren dat hun actie (het leggen van een steentje) een gevolg heeft (de reactie van de trein).
• Eenvoudige bouwvormen: Geen frustratie, wel zelfvertrouwen. Peuters kunnen écht zelf iets maken. Er is geen goed of fout, alles kan! Als ouder hoef je niet steeds tussen te komen. Jij bent de toeschouwer, je kind is de regisseur.

7 tips om je kind zelfstandig te leren spelen

1. Creëer een veilige speelomgeving

Zorg voor een plek waar je kind vrij kan bewegen en ontdekken, zonder voortdurend ‘nee’ te horen. Denk aan een speelmat, een hoekje in de woonkamer of een afgebakend speelhoekje. Hoe veiliger de omgeving aanvoelt, hoe meer je kind geneigd is om zelf te verkennen.

2. Begin met korte momenten

Zelfstandig spelen moet groeien. Start met 5 minuten terwijl jij in de buurt bent. Zeg bijvoorbeeld: ‘Mama zit hier even te lezen, jij mag met je blokken spelen.’ Bouw dit langzaam op naar langere periodes.

3. Speel eerst even samen

Vaak helpt het om eerst even mee te spelen met je kind. Daarna trek je je rustig terug. Je zegt bijvoorbeeld: ‘Ik speel nog 5 minuten mee, daarna ga ik even de was doen.’ Door die overgang duidelijk te maken, weet je kind wat er komt. Lukt dat toch moeizaam? Geef je kind dan kleine missies tijdens het spel. Bijvoorbeeld ‘Breng alle poppetjes met de trein naar de dierentuin.’ Zo ontstaat vanzelf een verhaal waarin spel, denken en voelen samenkomen.

4. Kies open speelgoed

Open-ended speelgoed (zoals LEGO® DUPLO®, houten blokken, verkleedkleren of een poppenhuis) is speelgoed zonder opgelegd spel, dat uitnodigt tot fantasierijk spel. Het is minder snel ‘uitgespeeld’ dan speelgoed dat maar op één manier werkt. Dat bevordert het zelfstandig ontdekken.

Naast de LEGO® DUPLO® interactieve treinset zijn de 3-in-1 dieren op wielen en de schattige 3-in-1 dinosaurussen op wielen hier ook mooie voorbeeldjes van:

• Dieren op wielen: Je peuter leert over beweging, geluid en emoties, met eindeloze speelmogelijkheden: ‘De hond is moe, waar kan hij slapen?’
• Dino’s: Geen enkel dier is meer geschikt voor fantasierijk spel dan tot de verbeelding sprekende dino’s. Want wat gebeurt er als de T-rex racet met de trein? Spannend én educatief!

Via dit soort open-ended speelgoed leren peuters zelf verhalen verzinnen, problemen oplossen en emoties benoemen – allemaal belangrijke bouwstenen voor hun IQ én EQ.

5. Wees niet bang voor verveling

Verveling is niet gevaarlijk. Sterker nog: het is vaak het startpunt van creativiteit. Geef je kind de ruimte om zich eerst even te ‘vervelen’. Vaak komt er daarna een verrassend speelmoment uit voort.

6. Beloon het zelfstandig spelen met positieve aandacht

Als je kind een tijdje zelf heeft gespeeld, geef dan positieve feedback. ‘Wat heb jij fijn zelf gespeeld! Ik zag dat je zo’n mooi parcours hebt gemaakt met de treinsporen.’ Zo voelt je kind zich gezien in zijn of haar zelfstandigheid.

7. Zorg voor structuur en routine

Kleine kinderen varen goed op voorspelbaarheid. Als ze weten dat er een moment is om alleen te spelen, voelen ze zich veiliger. Bijvoorbeeld: na het fruitmoment is het altijd ‘zelfspeeltijd’ met rustige muziek op.

En als het niet lukt?

Sommige kinderen hebben meer nabijheid nodig of zijn van nature minder zelfstandig. Dat is helemaal oké. Dwing je kind nooit om alleen te spelen, maar bied het regelmatig opnieuw aan. Herhaling en geduld zijn de sleutelwoorden.

Je kind zelfstandig leren spelen, betekent ook dat jij af en toe even op adem kunt komen. Zelfstandigheid aanmoedigen is geen egoïsme, het is een investering in het welzijn van je kind én dat van jou. Dus neem dat kopje koffie, adem diep in, en geef jezelf die vijf minuten. Je kind leert er evenveel van als jij.

* Deze blog is tot stand gekomen in samenwerking met LEGO®  DUPLO®. Meer lezen over ons advertentiebeleid kun je hier.