Daardoor begon ik wel dieper na te denken over hoe wij de herinneringen aan de kindertijd van onze kinderen “beheren”. Want ik had net zelf gemerkt: dat is belangrijk voor later! Maar hoe gaat dat in andere gezinnen? Houdt iedereen foto’s bij? Of zijn andere vormen van herinneringen belangrijker? En tot wanneer blijven ouders de ‘hoeders’ van de herinneringen en nemen de kinderen zelf de controle over?
Om daar een zicht op te krijgen stelde ik een korte bevraging op, die ik rondstuurde naar familie, vrienden en kennissen. Van 20 gezinnen kreeg ik niet alleen een respons, maar ook heel fijne quotes en verhalen.
Herinneringen bewaren
Uit de bevraging blijkt dat foto’s en filmpjes meestal worden samengebracht via PC/externe harde schijf, via clouddiensten of via Whatsapp. Dat is in vele gevallen een inspanning die door de ouders gebeurt - slechts bij één van de bevraagde gezinnen hadden ook de kinderen daar een bijdrage in.
Uit de bevraging bleek duidelijk dat de meeste gezinnen er fotoboeken uit distilleren. Uiteraard worden foto’s en filmpjes ook online gedeeld via sociale media of Whatsapp. Het maken van afdrukken en vergrotingen gebeurt slechts sporadisch, en ook het maken van schermcompilaties (vb. videomontage of presentatie) is geen gangbare praktijk.
Veel ouders benadrukken dat ze wel de intentie hebben om foto’s goed te catalogeren en er uiteindelijk een fotoboek of ander product mee te maken, maar dat de tijd gewoon ontbreekt. De chaos van een grote hoeveelheid beelden en de tijd en inspanning die het vergt om een fotoboek of videomontage te maken, vormen vaak een te grote drempel.
Gelukkig zijn fotoboeken niet de enige manier om herinneringen te bewaren. Mama K maakt bijvoorbeeld notities op haar GSM over grappige anekdotes, en mama R plantte samen met haar man een speciale boom in de tuin bij de geboorte van elk kind. De meeste gezinnen werken ook met herinneringsdozen waarin ze kleine aandenkens bewaren. Mama A bewaarde van haar kleuters alvast al tekeningen van school, een voetafdruk, een aandenken aan de babyborrel...
Herinneringen van onder het stof
Herinneringen vastleggen is één ding, maar ze weer bovenhalen een ander. Vaak gebeurt dat spontaan, bijvoorbeeld wanneer er in de klas wordt gevraagd naar een babyfoto, of wanneer er aan tafel wordt gepraat over de voorbije vakantie.
Voor het ophalen van herinneringen grijpen de meeste gezinnen uit de bevraging terug naar foto’s en video’s, maar ook het vertellen van verhalen en anekdotes zorgt voor een sterke band. De kinderen van mama M vinden het fijn om via de voicemail nog eens de stem van hun overleden opa te horen. Dochter F voelde zich verbonden met haar mama tijdens een logeerpartij bij oma en opa. Door in haar mama’s oude slaapkamer te zijn kreeg ze een goed beeld van haar mama als tiener.
Meestal is het ophalen van herinneringen een bron van hilariteit (“Je had toen punkie-haar!”) en van nostalgie (“Oh, je was zo schattig met die roze rubberlaarsjes”). Maar het ophalen van herinneringen is niet altijd voor iedereen een even fijn moment.
Een scheiding bijvoorbeeld kan een impact hebben op de manier waarop met herinneringen wordt omgegaan. Kijken ouders nog even graag met hun kind mee naar foto’s van voor de (vecht)scheiding? En hoe gaat het verder met het beheer van foto’s van het kind bij co-ouderschap? Bij enkele ouders uit de bevraging gebeurt dat door één van de ouders, bij een andere gescheiden paar gebeurt dat door elk van de ouders apart.
Wat ook kan gebeuren is dat de tiener het allemaal maar “schaamtelijk” vindt en weigert mee verder te kijken. Begrijpelijk, op mijn gezicht verschijnt ook vaak een grimas als ik een foto van mezelf zie als 16-jarige. Mama R ervaart dat tieners er allemaal niet zo mee bezig zijn: “De kinderen hechten er te weinig belang aan en werken soms wat tegen. Ze beseffen niet altijd het belang van een foto of herinnering.”
Beheer overdragen
Het is vanzelfsprekend dat je als ouder tijdens pakweg de eerste tien jaar de hoeder bent van de herinneringen aan de kindertijd van je nageslacht. Maar wanneer zijn ze oud genoeg om betrokken te worden? En vanaf wanneer kan je hen zelf de controle geven over het beheer van hun eigen herinneringen en daaraan gelinkte spullen?
Uit de bevraging blijkt dat het vertrouwen groeit vanaf 12 jaar, maar dat veel afhangt van de interesse van het kind zelf. Opvallend is dat slechts bij één van de gezinnen concrete afspraken werden gemaakt over het tijdstip van de overdracht. In vele gevallen houden ofwel de ouders het op een bepaald moment voor bekeken, ofwel nemen de kinderen het spontaan zelf op.
Als iemand die zelf worstelt met het beheer van de familiefotobank, lijkt me dat voor een tiener niet zo eenvoudig. Uit de bevraging blijkt dat een hoop ouders zich daar geen zorgen over maken, integendeel. Andere ouders zetten hun tieners op weg door hen wegwijs te maken in de familiedatabank en hen te leren selecteren.
Ik ga die tips alvast ter harte nemen en mijn tieners vanaf nu meer laten doen dan alleen foto’s dumpen in de gezins-Whatsapp.
Aan alle ouders die meewerkten: super bedankt voor jullie antwoorden! Ik heb veel geleerd van dit inkijkje in jullie manier om herinneringen te bewaren.
Volgende stap: wat denken de tieners daar zelf van? Tot binnenkort dus!
