Hoe ga ik hier als ouder mee om?
Laat je tiener zelf social media ‘ontmaskeren’
Populaire apps bij jongeren zijn ontwikkeld om hun gebruikers zo lang en zo veel mogelijk vast te houden. Ze spelen in op de verslavingsgevoeligheid van onze jeugd, maar ook op hun drang naar populariteit binnen een groep en de aansluiting bij die groep. Snapchat is daar bijvoorbeeld heel sterk in. Scores en streaks stimuleren jongeren om dagelijks, of beter gezegd meerdere keren per uur, te snapchatten. Want hoe hoger je score, hoe meer streaks en hoe populairder je bent … toch?
Het is belangrijk om de werking van dit soort apps en online tools aan je kind uit te leggen. Of nog beter, aangezien ze meestal handiger zijn in alles wat digitaal is: laat ze zelf opzoeken hoe de vork aan de steel zit. Een goede afspraak zou bijvoorbeeld kunnen zijn: installeer je een nieuwe app, zoek dan eerst de risico’s op zodat je hiervan op de hoogte bent.
Leren nee zeggen
Misschien begint jouw tiener wel al een onderbuikgevoel te ontwikkelen en wil hij in sommige situaties graag nee zeggen, maar vindt hij het heel moeilijk om tegen de groep in te gaan. Grenzen stellen is echt niet makkelijk, ook voor ons niet. Hoe meer zelfvertrouwen je kind heeft, hoe beter dit zal lukken.
Hoe kun jij helpen?
- Geef je kind de ruimte om zijn grenzen te ontdekken, en respecteer die ook zelf. Geeft je kind bijvoorbeeld aan dat hij het niet leuk vindt om op een familiefeest iedereen te kussen? Laat hem dan luisteren naar zijn lichaam en zoek met je kind naar een alternatief (gewoon ‘hallo’ met een vriendelijke zwaai of een vuistje …). Misschien vind je dat wel heel vervelend voor je familie. Maar door ze op dergelijke, kleine momenten te ondersteunen om hun grens te bewaken, zullen tieners het ook makkelijker hebben om voet bij stuk te houden bij leeftijdsgenoten. Vooral kleine kinderen geven we soms weinig ruimte om nee te zeggen, omdat dat op korte termijn voor ons het handigst is. Maar op de lange termijn moeten ze natuurlijk wel nee leren zeggen. Niet makkelijk om iets te leren wanneer je het nooit kunt oefenen.
- Geef zelf het goede voorbeeld door ook regelmatig en in het bijzijn van je kinderen je grenzen aan te geven en nee te zeggen.
- Praat erover, eerlijk. Je kunt gerust zeggen dat jij het zelf soms ook moeilijk vindt om grenzen te stellen. Misschien kunnen jullie dit samen leren?
Haal die vrienden in huis!
Laat de vrienden van je tiener zo vaak ze willen bij jou in huis rondhangen. De kans dat ze daar gevaarlijke dingen gaan uitspoken, is heel wat kleiner dan buitenshuis, omdat ze weten dat er een ouder in huis ronddwaalt of toch elk moment kan thuiskomen.
Bovendien leer je zo de vrienden van je tiener kennen. En het maakt het veel eenvoudiger om over de uitspattingen van je tiener te praten als je de meisjes en jongens in kwestie kent.
Let op: probeer geen vriendjes te worden met hun vrienden. Kijk in stilte toe. En bied eten aan. Eten is een must.
Op jou kunnen ze rekenen, altijd …
Je kunt met je kind perfect een aantal afspraken maken die ervoor zorgen dat ze in penibele situaties toch bij jou terechtkunnen.
- Laat je tiener weten dat hij jou altijd mag bellen, zelfs al zul je niet blij zijn met de manier waarop je hem aantreft. Is hij bijvoorbeeld op een feestje en heeft de persoon die zou rijden, en dus ook nuchter zou blijven, toch gedronken? Dan wil je echt wel dat hij jou belt, zelfs al zit je diep in je REM-slaap. Doe dan ook niet moeilijk, maar geef aan dat je blij bent dat hij verantwoordelijk genoeg was om niet mee te rijden met een dronken chauffeur.
- Je kunt ook een codewoord of -zin met je puber afspreken. Is hij ergens in groep, maar voelt hij zich om een of andere reden niet oké? Dan kan hij jou een bericht sturen of even bellen met deze ‘code’ en kun je hem komen ‘redden’ zonder dat je tiener gezichtsverlies lijdt.
Neutrale, objectieve communicatie
Wanneer wordt groepsdruk problematisch? Als je het gevoel hebt dat je kind hierdoor in negatieve situaties terechtkomt …
DON'T:
Zeg je op de man af: ‘Die vrienden hebben een slechte invloed op jou en ik wil niet dat je met hen omgaat.’ Dan zal je tiener dat hoogstwaarschijnlijk ontkennen, boos worden en gewoon verder afspreken met die ‘foute’ kennissen, maar dan misschien achter je rug.
DO:
Probeer de situatie objectief te benaderen. ‘Als je met x of y optrekt, kom je vaak in gevechten terecht. Of krijg ik telefoon van school. Voor ons is dat niet fijn. Hoe is dat voor jou? Want er hangen meestal wel wat negatieve gevolgen aan vast voor jou …’ De kans is groter dat dit de start kan zijn van een eerlijk gesprek. Doe dat trouwens, zoals altijd, op een moment dat de emoties gezakt zijn, zodat je zelf ook rustig kunt blijven.
Vergeet niet dat er ook mooie kanten zijn aan groepsdruk.
Groepsdruk werkt in twee richtingen. Negatief, maar zeker ook positief. Je tiener kan ook op een fijne manier beïnvloed worden en meegezogen worden in mooie initiatieven of ideeën. Geen wonder dat bijvoorbeeld de klimaatprotesten hun oorsprong vonden bij tieners.
Maar ook wanneer de groep waar je tiener deel van uitmaakt bijvoorbeeld heel uitgesproken tegen roken en drugs is, zal dit een grote invloed hebben en de kans verminderen dat je tiener gaat roken. Fingers crossed.
Meer lezen: Ouders komen van Mars

Geen tropenjaren meer, geen 'team no sleep' meer, geen peuterpuberteit of babysits meer... Heerlijk, een zelfstandig kind in huis dat je niet constant moet entertainen, met wie je interessante gesprekken kan voeren en volwassenere dingen mee kan doen ... Helaas! Krijg je gepresenteerd: een heerlijk kopje kakelverse hormonen. Met een werkelijk unieke blend: de TIENER.
In het boek Ouders komen van Mars gaat Evelien Kayaert op zoek naar antwoorden op onbegrijpelijke gedragingen of uitspraken van tieners. Daarvoor wordt ze bijgestaan door expert Anky De Frangh, klinisch psychologe, gedragstherapeute en gespecialiseerd in het helpen van ouders bij het omgaan met het gedrag en de emoties van hun kinderen.