Tieners en hun smartphone: verbod in de klas of bewuster gebruik?

Dat een smartphone je tiener nogal afleidt, is een understatement. En zulke afleiding tijdens de les kan leiden tot minder concentratie, oppervlakkig leren en slechtere prestaties. Daarnaast zijn leerlingen ook veel minder sociaal als ze constant vastplakken aan hun scherm.

Maar moeten we ze dan totaal verbieden om op school gebruik te maken van hun smartphone? Onderzoek van ExpressVPN wijst net uit dat je kinderen het best leert om bewuster om te gaan met afleiding, in plaats van die volledig te laten vermijden. Je probeert tieners dus beter de juiste strategieën bij te brengen voor een bewust smartphonegebruik.

Bestaat multitasking?

Door de grote variatie aan en mogelijkheden van de digitale technologie zijn we vandaag meer dan ooit in de greep van afleiding(en). Tieners zijn daar geen uitzondering op en hun smartphone zorgt voor heel wat uitdagingen: meldingen van ’s morgens tot ’s avonds, eindeloos gescrol en geswipe op sociale media, spannende games, apps allerhande om te checken … Een dagvullend programma.

Maar kunnen ze dat eigenlijk wel combineren met andere to do’s? Kunnen ze voldoende multitasken? Het antwoord is … neen. Want onze hersenen kennen echt wel beperkingen als het gaat om complexe taken gelijktijdig uit te voeren. En als je dan nog bedenkt dat een tienerbrein in volle ontwikkeling is, dan weet je dergelijk mentaal jongleren niet haalbaar is.

Meer nog het verstoort hun kritische denken en besluitvormingsprocessen, wat leidt tot oppervlakkig leren en mindere prestaties. Daarnaast kan overvloedig smartphonegebruik resulteren in meer angst en stress – iets wat sociale media graag voeden. Om nog maar te zwijgen van het gevaar van cyberpesten en intimidatie.

6 tips voor bewust smartphonegebruik (in de klas)

De smartphone volledig bannen uit de klas en schoolomgeving dan maar? Waarschijnlijk is zo’n totaalverbod niet de allerbeste oplossing. Het leert tieners om afleiding te vermijden, in plaats van ermee om te gaan. Want die smartphone is er na schooltijd natuurlijk ook. En later op het werk zal hij evenmin verdwijnen.

Wat dan wel? Op een slimme en bewuste manier leren omgaan met die smartphone en alle technologische toepassingen. En ze gebruiken om de digitale geletterdheid en het kritische denken net te bevorderen.

Met welke strategieën kan je een smartphone op een bewuste manier integreren in de les?

1. Cognitieve controle vergroten

Activiteiten zoals meditatie en lichaamsbeweging kunnen je vermogen om te focussen en afleiding te weerstaan verbeteren. Probeer bijvoorbeeld apps voor meditatie of lichaamsbeweging eens uit.

2. Afleidingen beheren

Constant gebliep of getril? Niets zo afleidend als dat. Maar ook niets zo makkelijk aan te pakken als dat! Schakel meldingen uit, zet je telefoon op stil en berg hem op wanneer je je moet concentreren. Je kan altijd tijd in blokken plannen met pauzes om je gsm te checken.

3. Verveling verminderen en actief leren bevorderen

Als er iets is wat tieners doet afhaken, is het saaie materie. Dus is het belangrijk om leren boeiend en interactief te maken of houden, zodat ze gemotiveerd blijven. Aha, maar daarbij kunnen apps helpen, want er bestaan er heel wat die leren leuker en interessanter kunnen maken. Enkele voorbeelden zijn Duolingo voor taallessen, Khan Academy voor wiskunde, wetenschap en andere vakken, en Quizlet voor quizzen en flashcards.

Leerlingen kunnen ook meer betrokken worden bij activiteiten die kritisch denken, probleemoplossing en samenwerking vereisen. Dat maakt leren interessanter en minder vatbaar voor afleidingen. Enkele voorbeelden zijn ClassDojo voor interactieve lessen, Nearpod voor augmented reality-lessen, en Google Jamboard voor samenwerking.

4. Doelen stellen

Duidelijke doelen voor het leren stellen en tieners eraan herinneren waarom ze belangrijk zijn: het kan helpen om gefocust te blijven en afleidingen te weerstaan.

5. Technologie integreren

Tieners kan je aanmoedigen om hun eigen leerproces te bepalen en hun persoonlijke afleiders of triggers te identificeren. Zo kunnen ze ook gerichter strategieën kiezen om hun aandacht te managen en gefocust te blijven.

Op die manier kan je een smartphone ook perfect inzetten voor specifieke leertaken en activiteiten, die de traditionele leermethoden aanvullen (en niet vervangen). Enkele voorbeelden: Flipgrid voor studenten om hun eigen video’s te maken, Quizizz voor gamification van leren, en Google Forms voor het maken van enquêtes en quizzen.

6. Groeimentaliteit kweken

Probeer uitdagingen en afleidingen te zien als kansen om te leren en te groeien. Het kan helpen om veerkracht en doorzettingsvermogen in een leertraject te bevorderen. Het doel is niet alleen om afleidingen te vermijden, maar om een staat van flow te cultiveren. Dat stelden onderzoekers vast in een studie rond Distracted Learning (afgeleid leren), gepubliceerd in de JFSE.

Flow is een toestand van diepe onderdompeling in een taak, waarbij je de tijd uit het oog verliest en een gevoel van moeiteloze beheersing ervaart. Wanneer we ons richten op de vreugde van leren en de voldoening van prestatie, neigen we natuurlijk naar productieve betrokkenheid en laten we afleiding achter ons.

* Deze blog is tot stand gekomen in samenwerking met onze partner ExpressVPN. Meer info over ons advertentiebeleid vind je hier.