De rol van osteopathie bij endometriose

Wat is endometriose?

Endometriose is een chronische aandoening waarbij slijmvliescellen, die gelijken op die van baarmoederslijmvlies, ook buiten de baarmoeder voorkomen. Ze kunnen overal in het lichaam groeien, maar komen het meest voor op het buikvlies, de darmen, de eierstokken, blaas en middenrif. Vaak worden ook cystes of chocoladecysten vastgesteld op beeldvorming, maar dit hoeft geen absolute noodzaak te zijn om aan de aandoening te lijden.

Endometriose is in wezen eerder een ontstekingsziekte - en dus een probleem vanuit het immuunsysteem – dan dat het een hormonale aandoening is. Echter spelen de hormonen er wel een grote rol bij: het endometrioseweefsel reageert namelijk op de hormonale schommelingen van je cyclus. Hierbij ontstaan ontstekingsreacties, wat een scala van klachten doet optreden: pijn in de buikholte, lage rug of bekkenregio, verkleving van weefsel (eileiders, eierstokken …), vorming van littekenweefsel of moeilijk zwanger worden zijn slechts enkele voorbeelden.

Klachten en symptomen van endometriose

De meest voorkomende symptomen van endometriose zijn (extreme) menstruatiepijn, buikpijn, rugpijn en/of pijnlijke geslachtsgemeenschap. Maar ook blaasproblemen, spijsverteringsproblemen, anale krampen, vermoeidheid, ademhalingsproblemen en moeilijkere fertiliteit horen hier bij, verschillend in ernst en hoeveelheid. Sommige vrouwen hebben bij uitgebreide endometriose nauwelijks of geen klachten, andere vrouwen hebben bij milde vormen van endometriose juist veel klachten.

Endometriose en verminderde vruchtbaarheid

Ernstige vormen van endometriose, waarbij chocoladecysten en/of verklevingen aanwezig zijn, kunnen het zwanger worden bemoeilijken. Lichtere vormen van endometriose hebben vaak minder invloed op de vruchtbaarheid. Belangrijk hierbij is dat de spontane kansen op een zwangerschap verlaagd zijn, maar meestal niet nul!

Heb je een kinderwens? Bespreek dit met je behandelende arts en/of gespecialiseerde therapeut. Zowel via osteopathie als via klassieke geneeskunde kan een duwtje in de rug gegeven worden.

Endometriose en spijsverteringsproblemen

Door de endometriose kunnen darmproblemen of maagklachten ontstaan. Tot 90% van de vrouwen met endometriose ervaart ook darmklachten. Echter kunnen spijsverteringsproblemen ook de endometriose verergeren, omdat darmproblemen een rechtstreekse invloed hebben op ons immuunsysteem. Zoals eerder vermeld is endometriose voornamelijk een ontstekingsziekte, waardoor de rol van het immuunsysteem erg belangrijk wordt.

De onderzoeksmogelijkheden

Tot op vandaag kan endometriose enkel en alleen met zekerheid worden vastgesteld via een laparoscopische operatie. Een MRI kan ook al endometrioseweefsel aan het licht brengen, maar dat is niet volledig sluitend: het is niet omdat er geen endometrioseweefsel op de MRI te zien is, dat er geen verkleving of weefsel aanwezig is in de buikholte.

Als er sprake is van een zeer ernstige vorm van endometriose, kan dit soms ook gezien worden op een echografie van het bekken. Dat is echter niet het geval bij milde tot matige endometriose. Deze aandoening kan dus niet door middel van een echografie of bloedonderzoek uitgesloten worden.

Op osteopathisch gebied kan endometriose niet worden vastgesteld. Een osteopaat gespecialiseerd binnen de gynaecologie kan echter wel op zoek naar bewegingsverliezen in en rond de baarmoeder, blaas, darmen en bekkenhelften. Bij verkleving of endometriose, waardoor ook vaak ontstekingen ontstaan, kunnen er bewegingsverliezen in de buikholte worden gevoeld. De osteopaat kan tijdens het onderzoek het bewegingsverlies provoceren en kijken of jouw specifieke klachten hierdoor worden veroorzaakt. Als dat het geval is, verwijst de osteopaat specifiek door naar een specialist om deze aandoening al dan niet uit te sluiten.

Aan de slag!

Reguliere behandelopties

Afhankelijk van de ernst en de graad van klachten, wordt in de klassieke geneeskunde overwogen om medicatie op te starten die oestrogenen onderdrukken (zoals de anticonceptiepil) of een kijkoperatie uit te voeren; eventueel wordt een grotere operatie aangeraden. Wanneer de medicatie onvoldoende helpt, worden medicijnen voorgeschreven waardoor je tijdelijk in de overgang komt. Zo wordt het baarmoederslijmvlies niet maandelijks door de hormonen gestimuleerd of geïrriteerd.

Voordat we verder naar de behandelopties kijken, moet ik eerst even echt iets duidelijk maken. De anticonceptiepil wordt als heilzaam middel gezien om endometriose aan te pakken. Hierbij wordt de menstruatie echter alleen onderdrukt. Niet alleen is dit dus puur een symptomatische benadering met uitstel van executie, ook brengt dit vaak enorm veel neveneffecten met zich mee (meer kans op depressie, meer kans op osteoporose, hormonale reacties, hoofdpijn, …). Binnen de reguliere geneeskunde zijn er betere alternatieven. 

Osteopathie en endometriose

Osteopathie kan een groot hulpmiddel zijn bij endometriose. Heel belangrijk hierbij is dat de osteopaat zich hierin gespecialiseerd heeft, en dat die nauw kan samenwerken met je gynaecoloog of behandelde arts. Er zijn verschillende invalshoeken om iemand met endometriose te helpen. Hoe dit wordt benaderd, is afhankelijk van de ernst van de endometriose en de plaats van de klachten.  Enkele mogelijke opties zijn;

• Mobiliseren van de verklevingen of het littekenweefsel (veroorzaakt door het endometrioseweefsel of door een operatie ten gevolge van de aandoening)
• Ondersteunen en moduleren van het immuunsysteem
• Behandelen van de spijsverteringsklachten en optimaliseren van de darmwerking
• Hormonaal balanceren: zowel vanuit de eierstokken als vanuit bijnier of schildklier (aangezien die een invloed hebben op elkaar)
• Inwendig benaderen van de klachten: bijvoorbeeld wanneer er niet pijnvrij kan worden gevreeën, anale krampen ontstaan bij het maken van stoelgang, staartbeenpijn aanwezig is, enz.
• Aanpakken van eventueel bijkomende aandoeningen, zoals adenomyose, terugkerende blaasontstekingen of schimmelinfecties, vulvodynie, PCOS of PDS

Endometriose kan een grote boosdoener zijn wanneer je zwanger wenst te worden. Dit omdat er enerzijds mogelijke verklevingen tussen eileiders en/of eierstokken kunnen voorkomen en anderzijds omdat de hormonale balans – die op dat moment zo belangrijk is – volledig verstoord is. Door de verklevingen, darmproblemen of meerdere ontstekingen, kan ook het bekken of de lage rug in de problemen komen. Aangezien hier belangrijke structuren door lopen (zenuwen, bloedvaten,…) speelt dit ook een grote rol. Osteopatisch kan opnieuw alles goed onderzocht en waar nodig behandeld worden.

Naar een lichaam met veerkracht

Naast de osteopathische benadering, ga ik ook dieper in op dieet, suppletie en levensstijl.

Wat je eet is namelijk erg belangrijk: het kan je ontstekingswaarden doen afnemen, hormonen in balans brengen, de werking van de darmen optimaliseren en zo ook specifieke klachten doen verminderen. Welk dieet je volgt is volledig afhankelijk van hoe de aandoening zich bij jou manifesteert.

Ook supplementen zoals kurkuma, berberine, zink, NAC, resveratrol of selenium kunnen helpen. Uiteraard is het niet de bedoeling dat je zomaar alle supplementen slikt. Er kunnen aanwijzingen te vinden zijn voor bepaalde tekorten in je bloedonderzoek, of dit kan soms afgeleid worden vanuit het klachtenpatroon die je vertelt.