De verborgen 1 op 5: over het stigma van een postnatale depressie
Laat even alle goednieuwsberichten van pakweg het laatste halfjaar de revue repasseren. 1 op 5 van deze geboortekaartjes werd verzonden door iemand bij wie de schijnbaar onschuldige baby blues zijn blijven plakken. Een fiere jonge mama die maanden later nog steeds ernstig worstelt met zichzelf en haar gedachten. Ook 1 op 10 van de vaders heeft er last van. Kun jij hen uit je omgeving opsommen? Ik alvast niet. Ik heb er het gissen naar. Stilzwijgend houdt die 20% zélf het taboe in stand en dat knaagt aan mijn rechtvaardigheidsgevoel. Big time! Ik wil geen masker dragen. Ik wil authentiek zijn. Ik wil eerlijk zijn – of het op zijn minst via deze weg met een heel klein hartje proberen.
Schaamte
Wat je over mij moet weten is dat ik een perfectioniste ben. Eentje die constant naar dat kleine stemmetje luistert dat zegt dat het beter en efficiënter kan. Eentje die nooit echt het gevoel heeft dat goed ook goed genoeg is. Eentje die een diepgeworteld gevoel van onzekerheid probeert te ontwijken. Dus ja, ik snap het zwijgen. De schaamte dat je erdoorheen zit en het gevoel van falen waren ook bij mij zéér groot en spelen mij trouwens vandaag nog steeds parten.
Vooroordelen
Tot op heden heb ik buiten met mijn man, beste vriendin, yogadocent en therapeut met niemand écht openhartig gepraat over hoe hard ik gecrasht ben en van hoe diep ik kom. Toen ik mijn directe kring inlichtte, botste ik soms ook op vooroordelen als “Je gaat jezelf en haar toch niks aandoen?!”. Ik schrok daar enorm van, maar ik kan hen de vraag niet kwalijk nemen. Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat veel moeders inderdaad door dit soort intrusies getormenteerd worden. Niet wanneer ze nuchter nadenken, maar wel ’s nachts in waakstand; wanneer de meest duistere gedachten de bovenhand nemen en de paniek toeslaat. Dit wil daarom niet zeggen dat je er ooit naar zou handelen. Zeker niet wanneer je tijdig hulp zoekt bij een therapeut of psychiater. Toch horen we alleen over postnatale depressies in zulke extreme gevallen waarbij het op een gezinsdrama uitdraait. Aan mijn lieve, bezorgde omgeving; Dat is de uitzondering, niet de regel.
Het tweede cliché waar ik tegenaan liep is dat een postpartummoeder een labiel persoon is die de zorg voor haar bijzonder uitdagende huilbaby niet aankan, en er bijgevolg ook geen connectie mee voelt. Zelf kan ik met vertrouwen stellen dat ik hélemaal niet in dat plaatje pas. Ons meisje is voor mij de verpersoonlijking van geluk. Ik heb een heel sterk moedergevoel en geniet van elk moment met mijn dochtertje. Ook als het op de zorg aankomt, sta ik te popelen. Want mama zijn, dat kan ik. Dat kan ik als de beste. Ik ben alleen mezelf onderweg even kwijtgeraakt.
Alsof ik in diepe rouw zat
Drie maanden na de roze geboortewolk stopte ik met borstvoeding. Niet omdat ik dat wilde. Wél omdat ik in mijn werkomgeving, zowel structureel als emotioneel, geen mogelijkheid zag om rustig even af te kolven. Ik vond het oneerlijk, want ik heb me goed geïnformeerd over de voordelen van moedermelk. Toch hield ik me sterk. Ik troostte mezelf met gedachten als “Jammer, maar voor mijn collega’s is het ook zo. Ik wist van tevoren dat het zo zou moeten lopen.” Wat ik niet wist, was dat mijn lichaam me vervolgens met de meest intense gevoelens van eenzaamheid en verdriet zou overmannen. Het voelde alsof ik in de diepe rouw zat. Alsof de taak die ik als moeder zo glansrijk wilde volbrengen mij werd afgepakt.
Blijven doorgaan
Toch ging ik door. Ik ben niet iemand die liegt of doet alsof, dus zweeg ik. Ik raakte steeds meer geïsoleerd en vluchtte in het nog sterker controleren van de zorg voor ons dochtertje. Ik investeerde niet meer in mezelf, ontspanning, of in andere relaties. Op automatische piloot ging ik verder. Fier dat ik was! Er stond eten op tafel, het huis was schoon, zij fijn gelukkig, ik terug slank, en de lessen voor de klas even goed als toen ik wel nog een deftige nachtrust had! Alles was lekker snel en druk. Er was geen tijd om alles écht diep te voelen – en laat diepgang voor mij nu net datgene zijn waar ik het meest naar snak.
Ik leefde in een waas
De lelijke details van die periode wil ik je besparen. Maar de trechter boven mijn hoofd zat vol, dus ging ik in shutdown. Ik voelde niks meer en leefde in een soort van waas. De eerste waarschuwing was toen ik bloed kotste en ik constant spierpijn en hoofdpijn had. Daarna vergat ik soms te eten en haalde ik dat in met schranspartijen. Ook kreeg ik last van verwardheid, trillen en evenwichtsstoornissen. Overprikkeling was mijn grootste boosdoener. Geluiden, geuren, lichten, drukke gesprekken, … Ik ben er altijd al bovengemiddeld gevoelig aan, maar nu was ik er als de dood voor. Constant stond ik in opperste staat van alertheid. Ik ademde niet meer met de buik en verspilde de weinige energie die ik had aan piekeren.
Intussen ben ik even op rust om tot mezelf te komen. Ik praat met regelmaat met een therapeut en leer veel over mezelf. De sessies yoga heb ik weer opgepikt en mijn man neemt een groot deel van mijn takenpakket over. Ik ben rust in mijn hoofd gaan creëren door te ontspullen en maak selectief gebruik van lectuur die me kan voeden. Wanneer mijn hoofd toch nog te vol zit, ga ik wandelen. Daarna schrijf ik mijn gedachten neer. Vaak huil ik. Het is helende pijn. Het geeft me handvaten voor de toekomst.
Ik ben gegroeid van vrouw naar moeder
Ja, ik geloof dat ik er zwaar doorheen zat en nog steeds zit. Niet omdat ik zwak ben, maar omdat ik gegroeid ben. Van vrouw naar moeder. De zwangerschap, het geboorteproces, en de ontmoeting met Harte hebben iets diep binnenin mij getriggerd dat me nu veel dichter bij de essentie brengt. Alles is nu intenser, mooier, betekenisvoller - dankzij haar. Ik voel nu voor twee en dat is pittig. Dus ik heb tijd nodig. Tijd om alles te herschikken. Jij misschien niet, maar ik wel. Want ik ben 1 op 5. Zichtbaar. Dapper. Liefhebbend. Trots.
