Help, mijn kind heeft een koemelkallergie

Wat is koemelkeiwitallergie?

… alvast een hele mond vol. Koemelkeiwitallergie is eenvoedselallergie. Er bestaan grosso modo twee types: immunoglobuline-E (IgE-)-gemedieerd (type 1) of niet-IgE-gemedieerd (type 4).

Bij beide vormen kan je kindje problemen hebben met de huid, het maag-darmstelsel, de luchtwegen  en (uitzonderlijk) het hart- en vaatstelsel.

Wanneer merk je iets?

Voedselallergie bij baby’s komt bijna altijd voort uit een allergie aan koemelkeiwit en uit zich al tijdens de eerste maanden.

De symptomen van een type 1-allergie treden meestal meteen op (lees: binnen de 2 uur na de inname van koemelkeiwit). Ze ontstaan pas na sensibilisatie – dat is de vorming van specifiek IgE antistoffen (sIgE) tegen eiwitten in koemelk na het (eerste) contact ermee.

Bloedonderzoek en/of huidtesten  kunnen dit type aantonen.

Bijeen type 4-allergie komen de klachten bij je kindje vertraagd tot uiting (lees: 2 tot 48 uur na de inname). Sensibilisatie (sIgE tegen koemelkeiwit) is dan niet aan te tonen.

Pas na een proeftherapie van minstens 4 weken met een extensief hydrolysaat (speciale dieetvoeding) of koemelkvrij dieet bij de mama ( borstvoeding) weet je of het om dit type gaat.

De symptomen

Niet elke gulp melk die weer op je kleren belandt wijst per se op onheil, maar als de problemen van je hummeltje blijven duren en je vermoedt een koemelkallergie, dan kun je de symptomen laten onderzoeken.

De belangrijkste symptomen die mogelijk wijzen op allergie op een rij:

• Huidproblemen: rode uitslag, jeuk, zwelling, netelroos, eczeem.
   
• Maag- en darmproblemen: overgeven of diarree/ constipatie/ bloed in de stoelgang.
   
• Last aan de luchtwegen: benauwdheid, piepen, rhinitis
   
• Vertraagde symptomen: toename van matig tot ernstige eczeem, bloederige ontlasting, voedselweigering en afbuigende groei. 

Het alarmbelletje

… mag afgaan wanneer:

• de klachten aanhouden en twee of meer orgaansystemen betrokken zijn.
   
• de symptomen altijd optreden onmiddellijk na het drinken van koemelk en ze zich herhalen.
   
• de problemen opduiken wanneer je overschakelt van borstvoeding op kunstvoeding.
   
• je een duidelijke atopische symptomatologie ziet (uitgebreid eczeem, hooikoorts of astma). 
   
• je baby’tje of jong kind kampt met matige tot ernstige eczeem, direct reagerend op koemelk met netelroos, rode huid, jeuk of andere acute klachten.
   
• de klachten blijven duren, zelfs na tal van maatregelen en er geen andere verklaring voor te vinden valt.

Goed, weg met de koemelk... Hoe?

Het koemelkvrij dieet

In de eerste fase mijd je alle producten met koemelkeiwit volledig!

Bij borstvoeding volgt de mama een  koemelkvrij dieet. Dit het liefst in samenspraak met een diëtist zodat er geen voedingstekorten kunnen ontstaan. Nemen de symptomen bij je baby sterk af, dan is de kans op allergie groot. Blijft je kleintje dezelfde klachten vertonen, dan is koemelk waarschijnlijk niet de boosdoener. Andere oorzaken zoals reflux, kolieken moeten dan ook nagekeken te worden.

Bij flesjes vervang je de gewone kunstvoeding (op basis van koemelkeiwit) door intensief gehydrolyseerde kunstvoeding op basis van wei-eiwit  of caseïne (bijvoorbeeld: Nutramigen, Nutrilon pepti, Alfaré). In uitzonderlijke gevallen (na overleg met de dokter) kan een voeding op basis van soja of rijst gegeven worden, maar dit is zeker niet onze eerste keuze gezien ook hier baby's allergisch op kunnen reageren.

Soms is dit zelfs niet voldoende voor je baby en moet je overschakelen op kunstvoeding op aminozuurbasis (bijvoorbeeld Nutramigen AA, Neocate). Hiervoor zal een attest van de dokter nodig zijn voor de terugbetaling.

Hou het koemelkvrije dieet ten minste vier weken vol...

Daarna volgt stap twee: voedselprovocatie (je voert weer koemelk in) om de diagnose zeker te bevestigen. 
In geval van een Type 1 (IgE-gemedieerde) allergie kan een bloedonderzoek naar sensibilisatie gebeuren waarbij specifiek IgE tegen koemelk wordt vastgesteld. Er kan dan ook een huidpriktestmet koemelk worden uitgevoerd. Dit kan bij baby's al vanaf de leeftijd van 3 maanden oud.

Behandeling

Oké, de diagnose is gevallen. Tijd om de koe bij de horens te vatten (sorry, flauwe woordspeling) en de juiste behandeling te starten. Dat wil zeggen: geen koemelk meer!

 Elke zes tot negen maanden zal een voedselprovocatie gebeuren om te kijken of de allergie nog bestaat of – hoera! – verdwenen is. Bij ernstige reacties in het verleden zal dat altijd in een ziekenhuis gebeuren. 

Prognose

Goed nieuws: 50 tot 85 procent van de kindjes met een koemelkeiwitallergie wordt rond de leeftijd van drie jaar tolerant voor koemelk. Bij een niet-IgE-gemedieerde allergie (type 4) is de prognose zelfs nog beter: 100 procent tolerantie op de leeftijd van 3 jaar.

 Oef, vaarwel lastige huid, buikpijn …

Koemelkallergie is geen lactose-intolerantie

Belangrijk om te weten: koemelkeiwitallergie en lactose-intolerantie zijn twee verschillende dingen. Lactose-intolerantie hangt samen met het enzym lactase dat leeft in onze darmen en dat noodzakelijk is om melksuiker af te breken.

Bijvoorbeeld na een vervelend buikgriepje worden kinderen soms tijdelijk lactose-intolerant, omdat het enzym dan niet meer goed functioneert. Geen paniek, even overschakelen op lactosevrije voeding gedurende een paar weken kan voor verlossing zorgen. Nadien wordt geprobeerd koemelk weer in te voeren.

Heb je (of beter: je kleine patiënt) pech en gaat het om levenslange lactose-intolerantie, ook dan is er een lichtpuntje. Er bestaan capsules met lactase enzym zodat je pruts toch al eens mag zondigen :-).

Lactose-intolerantie kan worden aangetoond door gedurende vier weken alles waarin lactose zit te vermijden (toegegeven, niet evident) en te kijken of de symptomen (buikpijn, diarree, opgeblazen gevoel) verdwijnen. Een alternatief is een waterstofademtest die de diagnose kan bevestigen.