Listeriose: wat is het en hoe kun je het vermijden?

Wat zijn de symptomen?

Doorgaans veroorzaakt listeriose een maag-darmontsteking na het eten van massief besmet voedsel. Meestal gaat het spontaan over na een tweetal dagen. Bij zwangere vrouwen kan de infectie, meestal in het derde trimester, aanleiding geven tot griepachtige symptomen.

SOS-moment: besmetting

Heel zelden leidt listeriose tot sterfte van de foetus, tot vroeggeboorte of tot een ook besmette nieuwgeborene. Er bestaan intussen al wel veel antibiotica die de kiem kunnen bestrijden, maar voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen. Daarom is het beter de preventiemaatregelen in acht te nemen.

Hoe vermijd ik listeriose?

1. Het belangrijkste: drink geen rauwe melk (rechtstreeks van de boer) en eet liever geen producten op basis van ongepasteuriseerde of rauwe melk, zoals zachte kazen als brie, mozzarella, camembert, roquefort, feta. Concreet zal de bacterie dus niet overleven in kazen zoals Gouda, pecorino, manchego, parmezaan. Je kunt als je zwanger bent met andere woorden beter geen zachte kaas van de biomarkt eten tijdens een zonnige vakantie. Opgelet: heel veel kazen uit de supermarkt of geserveerd in restaurants zijn gemaakt van gepasteuriseerde melk en dus onschadelijk. Maar ook op producten van niet-gepasteuriseerde melk wordt de controle strenger. Al laat je de korst van de kazen beter liggen.
2. Vlees eet je het best goed doorbakken  (dus niet rauw). Vleeswaren zoals rauwe ham, rookvlees, bacon en worst zijn bewerkt en kunnen geen kwaad.
3. Qua hygiëne: Was je handen grondig als je bijvoorbeeld vlees aan het bakken bent. Was ook je groenten grondig en spoel de aarde er goed vanaf. Reinig je snijplank, messen, wasbak, aanrecht enzovoort. Eet alleen vers bereid voedsel of voorverpakte producten ruim voor het verstrijken van de houdbaarheidsdatum.
4. Pas op met gerookte vis, zoals zalm en makreel. Hoe dichter bij de houdbaarheidsdatum, hoe groter de kans op besmetting. Vers gebakken, gegrilde, gepocheerde of gekookte vis kun je zonder probleem eten.
5. Voor rauwe eieren of producten op basis van rauwe eieren geldt hetzelfde: de verse exemplaren rechtstreeks van de boer laat je maar beter even zo, net als de zelfgemaakte chocolademousse of andere koude desserts met verse eieren. Producten op basis van eieren (mayonaise, bavarois) die je in de winkel koopt, kunnen doorgaans geen kwaad. Een besmetting via eieren is wel zeldzaam.