Omdat troosten zo verdomd moeilijk kan zijn…

Alsof de hele wereld plots stopte met draaien

Ik herinner mij als de dag van gisteren dat een vriendin mij belde en vertelde dat ze borstkanker had. Ik stond in de keuken en was net een boterham met choco aan het smeren. Voor de kids. (Want uitgerekend dat weekend hadden we twee kleuters op logies.) Aan de grond genageld, was ik. Alles werd blank voor mijn ogen. De immer spraakzame versie van mezelf verliet op slag de kamer. Het leek alsof de hele wereld plots stopte met draaien. Ik hoorde zelfs het geroep en het gejoel van de kleine koters nog amper. Al wat ik kon uitbrengen, was: “Ai nee, zó erg...”

Ik kon alleen maar toekijken

Ik was op mijn werk en had mijn computer net opgestart toen ik telefoon kreeg. Het was mijn moeder. Ze klonk verward en in paniek. Mijn nonkel was in elkaar gestuikt en werd met spoed naar het ziekenhuis gebracht. Zonder nadenken sprong ik in mijn auto. Pas toen ik daar aankwam, begreep ik de ernst van de situatie. Iedereen in tranen. En ik? Ik kon alleen maar toekijken… 

Ik vond geen woorden, laat staan de juiste

Onwezenlijk voelde het toen mijn toenmalige beste vriend en huidige echtgenoot mij stuurde dat zijn neefje het niet gehaald had. Eén zin. Drie woorden. Immens verdriet. Mijn adem stokte. “Dat kan toch niet waar zijn? Hij moet zich vergist hebben”, hoorde ik mezelf luidop zeggen. Al wat ik kon terugsturen – want bellen durfde ik niet– was een vraagteken… Zelfs per sms was ik tot niets meer in staat. Ik vond geen woorden, laat staat de juiste…  

Het bewuste onderwerp werd bewust vermeden

totale ontreddering. Jaren later beleefde ik alles van de andere kant. Bijna vier maand gelukkig getrouwd waren we, toen mijn man en ik dolenthousiast zaten te wachten (enfin ik lag en hij stond) op de allereerste echo van ons allereerste wondertje. Tien weken ver in onze zwangerschap, dus er moest wel al wat moois te zien zijn. De gynaecoloog bleef geconcentreerd naar het scherm kijken. Er was beweging. Er was een hartslag, “maar het was niet goed”, zo klonk het.

Al snel kregen we een deskundige uitleg over het hoe en het waarom het er niet goed uitzag. Het embryootje (of beter ‘ons smoske’ zoals we haar ondertussen al noemden) ontwikkelde niet zoals het hoorde. De afwijkingen waren dermate groot dat er wellicht sprake was van een genetische fout. Het werden lange, bange dagen tot een nieuw, bijkomend onderzoek. Die volgende echo bleek meteen ook de laatste te zijn. Er was geen hartslag meer…

En toen kwam het verdriet, veel verdriet. Want wat waren we al gehecht aan dat droomkindje van ons: ons ‘smoske’. We brachten familie en vrienden op de hoogte. Ook zij die helemaal nog niets wisten van een zwangerschap. En wat volgde was pijnlijk herkenbaar. Men vond het erg, uiteraard, maar liet ons liefst met rust. En wanneer we dan zelf onder de mensen kwamen, werd het bewuste onderwerp bewust vermeden. Zeker toen we enkele maanden later opnieuw zwanger bleken. Ons smoske bleek al snel helemaal vergeten.

Ik nam niemand iets kwalijk. Toen niet en vandaag nog steeds niet. Ik weet immers uit ervaring dat er niets moeilijker is dan iemand te troosten. Je wil iets zeggen om de ander gerust te stellen maar je vindt de juiste woorden niet. Je wil iets doen, maar je weet niet wat. Als er mij één ding pijnlijk duidelijk werd, dan is het wel dat niets doen geen optie is. Dus ging ik op zoek naar manieren om troosten wat toegankelijker te maken, makkelijker ook.