Schuldgevoelens na een miskraam: wat doen die met je?
Schuldgevoelens na een miskraam zijn heel normaal en veel voorkomend als reactie. Toch is het belangrijk om die schuldgevoelens heel kritisch in vraag te stellen voor jezelf. Want ze zijn meestal onterecht en ze doen je meer kwaad dan goed.
Je kindje verliezen tijdens de zwangerschap, hoe vroeg of laat ook, drukt je met de neus op de feiten: je hebt niet alles onder controle in het leven. Die vaststelling kan best confronterend zijn. Vaak is er ook geen verklaring voor je verlies. Het gevoel van het oncontroleerbare en het onverklaarbare kan zo ondraaglijk aanvoelen, dat je onbewust een geniepige tactiek gaan inzetten: je gaat de verklaring voor het verlies dan maar bij jezelf leggen.
Je hebt vast iets ‘verkeerd’ gedaan: je had beter niet dit gegeten of dat gedronken, je had beter wat minder gewerkt en wat minder stress gehad, je was beter niet op reis geweest, je had beter die zware boodschappen niet gedragen, je had beter niet meer gesport, je had beter vitamines geslikt,… Of misschien zie je dit verlies wel als een straf voor iets dat je eerder in je leven deed.
Jezelf de schuld geven is vreemd genoeg dus vaak een manier om het gevoel van controle terug te winnen. Maar tegelijkertijd heb je door die houding ook veel te verliezen: de verbinding met jezelf, met de mensen in je omgeving en met je kindje dat je verloor.
Verbinding met jezelf
Als je jezelf verantwoordelijk stelt, kom je al heel snel voor jezelf tot de conclusie dat je gefaald hebt. Jij, je lijf heeft dit laten gebeuren. Of dat is toch hoe jij het aanvoelt. De impact van die houding op hoe je jezelf ziet en hoe goed je voor jezelf gaan zorgen is veelal niet zo positief. Dat spreekt voor zich.
Je wentelen in schuldgevoelens is bovendien soms een aanleiding of een excuus om de lastige emoties rond je verlies dan maar weg te drukken. Want het is al zo erg, je voelt je al zo schuldig, dus kan je het nu niet opbrengen om je verdriet echt te gaan voélen. Zo kan je erg in je ‘hoofd’, je ratio gaan zitten, en de verbinding met jezelf en je emoties gaan verbreken.
Verbinding met de mensen in je omgeving
Schuldgevoelens kunnen er ook voor zorgen dat je bewust of onbewust afstand gaat nemen van de mensen in je omgeving. Want jij hebt het gevoel dat je hen teleurgesteld hebt of verdriet gedaan hebt of te kort doet. En misschien gaan jouw schuldgevoelens ook wel gepaard met schaamte. Als zij van hun kant geen benul hebben van die gedachten van jou, dan kan dat tot misverstanden en spanning leiden. Jouw schuldgevoelens kunnen zo invloed hebben op je relatie met je partner, gezin, familie,… En dat terwijl je hun steun nu eigenlijk heel hard nodig hebt.
Verbinding met je kindje
Als je je verlies inderdaad gaat wegdrukken, dan ban je eigenlijk je kindje uit je gedachten, je emoties en je leven. Nochtans is het cruciaal dat het daar een plekje krijgt. Dit kindje is deel van jouw verhaal. Het is deel van jouw familiesysteem. Je bent mama van een kindje dat er fysiek niet is, maar waarmee je wel verbinding mag en moet voelen.
Zolang jij jezelf en je emoties ‘afschermt’ met gedachten als ‘het is allemaal mijn schuld’, dan ga je die verbinding met je kindje uit de weg gaan.
Drie vragen
Bied dus zeker genoeg weerstand aan die geniepige schuldgevoelens. Het stellen van deze drie vragen kan je daarbij alvast op weg zetten.
- Is dat wel écht zo?
Je gedachten zijn maar gedachten, ze zijn vaak niet eens waar. Maar ze kunnen wel je doen en laten gaan bepalen. Bevraag al de bij jouw schuldgevoelens horende gedachten altijd heel kritisch voor jezelf. Is het wel écht zo dat jij iets verkeerd hebt gedaan waardoor dit gebeurd is? Hoe kan je dat bewijzen? Bespreek het eventueel ook met je arts: kan dat een reden zijn geweest? Een zwangerschapsverlies is medisch gezien bijna nooit jouw schuld! En is het wel echt zo dat je je omgeving te kort gedaan hebt of te kort doet? Hoe voelt je omgeving dat echt aan? Praat erover met hen in plaats van uit te gaan van veronderstellingen. En keer de gedachten ook eens om: je doet je uiterste best en je kan er helemaal niks aan doen. Hoe klinkt dat?
Ga bij jezelf misschien ook eens na waar je dat nog doet: wanneer, waarvoor neem je eventueel nog schuld, verantwoordelijkheid op jou die eigenlijk niet van jou is? Hoe is dat? En hoe zou het zijn om alleen de verantwoordelijkheid op te nemen voor die dingen die echt van jou zijn, niet meer dan dat? - Wat is er méér?
Trap niet in de valkuil waarbij je jezelf gaat identificeren met hetgeen er gebeurd is. Je hebt een kindje verloren tijdens je zwangerschap. Daarmee HEB je een probleem. Jij BENT geen probleem.
Wat heb jij, je lichaam al allemaal gepresteerd waar je wel degelijk trots op bent? (Ja, ook op de zwangerschap die je verloor, mag je best trots zijn. Je hebt je uiterste best gedaan.) En hoe ga je jezelf eens verwennen voor wat je allemaal doet? - Hoe stap ik naar de toekomst?
Misschien wil je inderdaad zo snel mogelijk een nieuwe zwangerschap, een nieuw kindje. Dat is een heel normaal verlangen, waarvoor je je helemaal niet schuldig hoeft te voelen. Je mag best vooruit denken. Blijf vooral niet hangen in je schuldgevoelens. Vraag je wel af wat je eerst nog te nemen hebt. In hoeverre heeft het kindje dat je verloren hebt al een plekje gekregen in jouw verhaal en durf je verbinding te voelen? Wat zijn nog angsten en twijfels naar de toekomst toe, na hetgeen gebeurd is? Zie die zeker ook onder ogen.
Laat schuldgevoelens rond een zwangerschapsverlies jouw verbinding met jezelf, je omgeving en je kindje niet in de weg staan.
Meer informatie vind je hier.
