Tussen de luiers en de lakens: seks als je allebei moe bent

Aan het woord: Alexander Witpas, seksuoloog en relatietherapeut

Een tweede eerste keer

Nog wat last van een knip of scheurtje, de schede die gevoelig is, vaginale droogte door een veranderde hormoonhuishouding (zeker bij borstvoeding!) of een ander gevoel: penetratieve seks na de bevalling kan even anders en zelfs pijnlijk zijn. Misschien ontdekte je dat al. Of misschien ben je net bang om het te proberen.

Niet gek: seks na de baby kan aanvoelen als een tweede eerste keer. Je moet er fysiek (jij) en mentaal (jullie allebei) weer klaar voor zijn. Het is niet omdat je ‘in theorie’ na een week of zes weer mag van de dokter, dat jouw lichaam aan exact datzelfde gemiddelde, theoretische tempo geneest. Of dat het ook meteen weer moét. Alles op zijn tijd.

Krop emoties niet op. Vertel elkaar waar jullie mee zitten. Zo kun je de ander helpen én begrijpen. Weet ook: seks hoort nooit pijn te doen. Je hoeft dus echt niet op je tanden te bijten. Blijft het pijnlijk of maak je je zorgen, roep dan de hulp van je arts in.

Minder zin

De prolactine die je nodig hebt om moedermelk aan te maken, heeft ook bijwerkingen in bed: vaginale droogheid en een verminderd libido zijn perfect normaal. En slaaptekort, minder privacy en je halve wereld die op zijn kop staat? Dat helpt ook niet bepaald. Geef het even, het komt wel weer goed.

Is je hoofd er helemaal klaar voor, maar werkt je lichaam even niet mee, dan kan een glijmiddel helpen. Belangrijk: het is geen lapmiddel voor die momenten waarop je niet opgewonden bent. Om in de stemming te komen, heb je tijd nodig. Ook nu.

Een nieuwe seksroutine

Bij jullie nieuwe leven hoort een nieuwe routine. En dus ook een nieuwe seksroutine. Op het vlak van seks en intimiteit kan het dan even zoeken zijn. Wat werkt nog? Wat niet meer?

Maar bekijk het eens zo: door dat nieuwe leven en door het wegvallen van die oude seksroutine belanden jullie in een niet-comfortzone. Met een open, creatieve mindset ontdek je zo misschien wel dingen die jullie nooit eerder deden. En die ook heel fijn zijn.

Seks op een ander moment, een andere plek? Eens op een andere manier in de stemming proberen te komen, samen? Je seksleven heruitvinden kan best leuk zijn. En een boost voor jullie intieme relatie: jullie kunnen trots zijn op elkaar en op jullie relatie, omdat het – ondanks een uitdagende situatie – toch lukt om dicht bij elkaar te blijven.

Is de een er al klaar voor en de ander niet?

Niemand wordt graag afgewezen, niemand wijst graag af. Zeker niet in het heetst van de strijd. En al helemaal niet elke keer. Bespreek het eens op een rustiger, minder beladen moment. Een gesprek over wat er niet lukt, wat beter zou kunnen of wat de ander frustreert, is boeiend, maar veel zin krijg je er nu ook weer niet van.

Constructiever is: naar de situatie kijken met compassie voor de ander en voor jezelf. Proberen te begrijpen hoe de ander zich voelt, maar ook mild zijn voor jouw eigen situatie. Die kleine, simpele reminder - ‘We zijn allebei ook maar mensen’ - neemt al zo veel strijd weg.

Reality check

Met of zonder kleine kinderen, in een langdurige, monogame relatie is de kans dat jullie allebei op exact hetzelfde moment zin hebben statistisch gezien zowat onbestaande. Dat is geen probleem. Er is altijd iemand die seks initieert en een ander die erop ingaat, of niet. Dat is het spel. En het spel is niet veranderd.

L’appétit vient en mangeant

Geef het een kans. Misschien krijg je onderweg wél zin? Merk je na tien minuten: ‘dit gaat niet werken’, dan kun je dat ook gewoon zeggen. Geen drama. Ook al draaide het moment niet uit op de stomende seks waarop jullie hoopten: jullie waren er wel voor elkaar. Jullie hebben een poging gedaan. En dat maakt het verschil.

Het is perfect normaal dat een seksleven niet altijd op rolletjes loopt, maar het is wel belangrijk dat beide partners het gevoel hebben: ‘We gaan er samen voor, we hebben aandacht voor de ander, het komt wel goed.’ En geen paniek: de meeste koppels slagen er prima in om hun seksleven weer op te pikken, na de baby.

Tijd…

Seks op de agenda zetten – er letterlijk tijd voor maken – is een goed idee. Maar van tijd alleen krijg je geen zin. Organiseer liever een soort van ‘eilandje’, waarop je – naast tijd – ook privacy, energie en aandacht voor elkaar hebt. Bedenk een plan. Laat de baby eens een nachtje uit logeren. Vraag je af hoe jullie écht tijd voor elkaar kunnen maken. Hoe jullie weer helemaal met elkaar kunnen verbinden.

… En plaats

Dat je in de strijkkamer tussen de stapels wasgoed niet meteen aan seks denkt, is begrijpelijk. Maar het kan ook dat een evidente seksplek als jullie bed, even niet meer werkt. Je hersenen associëren het met gebroken nachten, met moe gaan slapen en moe weer wakker worden. In die omgeving krijgen je hersenen nu misschien gewoon even geen zin. Welke plek zou wel kunnen inspireren?

Moe zijn is ook oké

‘Nu hébben we de tijd en komt er nog niks van’. Zit je daar met z’n tweeën op de bank, totaal uitgeput, rond de geplande ‘sekstijd’. Niet erg. Het kan best zijn dat jullie gewoon heel erg moe zijn. Frustratie helpt je dan niet vooruit. Aan de andere kant: wacht ook niet tot je helemaal uitgerust bent. Dat moment zit er niet meteen aan te komen. En op een weekdag om half- twaalf ’s avonds al helemaal niet. Wel fijn om te onthouden – wanneer jullie allebei moe zijn en wel een zetje kunnen gebruiken – seks is niet alleen inspanning, je haalt er ook iets leuks uit.

En achter de schermen?

Seks is een deel van je relatie. Maar je relatie is ook een deel van seks. Misschien speelt er iets achter de schermen? Verbinding blijven zoeken, is belangrijk: intimiteit gaat ook over de tijd nemen om nog eens een lang gesprek met elkaar te voeren.

Spring in het diepe

Je kunt je misschien wel herinneren hoe het voelt om te zwemmen, maar pas wanneer je in het water gaat, weet je het ook echt weer. Om maar te zeggen: je kunt er lang over zitten piekeren en nadenken en praten, maar seks is nu eenmaal niet iets dat je met je hoofd doet. Je doet het met je lichaam. Het is een kwestie van ervaren: door te experimenteren, ontdek je weer wat voor jullie werkt.

Wist je dat…

‘… sommige vrouwen na de bevalling last hebben van een bekkenbodem die tijdens seks moeilijk kan ontspannen (dyspareunie)? Een beetje angst om eraan te beginnen, de vagina die wat droger is, een pijnlijke eerdere ervaring: als je zenuwachtig bent, kan de bekkenbodem verkrampen. Een bekkenbodemtherapeut kan je helpen om hem weer te leren ontspannen tijdens het vrijen.’

- Dorien Van den Bogert, bekkenbodemtherapeut

True stories (anoniem)

‘Wanneer ik een hele avond met hem op café heb gezeten en we hebben gepraat en gelachen en wijn gedronken, dan is de link met seks snel gelegd. Wanneer we allebei een hele avond met de kinderen en het huishouden in de weer waren? Minder. De vaatwasmachine uitladen brengt ons blijkbaar niet zo in de stemming.’

‘Ik vind het heel intiem om elkaars naakte huid te kunnen voelen in bed. Seks is nog niet aan de orde, maar zo blijven we wel met elkaar verbonden.’

‘Ik kan me niet concentreren op sexy times als de baby in dezelfde kamer ligt of op de babyfoon te horen is. Voor mij moet de baby helemaal out of the picture zijn, opdat ik me kan smijten in de vrijpartij. Seks in de zetel: check.’

‘Behoorlijk voorzichtig, met kleine stapjes: zo hebben we de eerste keer weer opgebouwd. Met wat gegniffel om sproeiende melk en de baby die plotseling geluidjes maakte in de co-sleeper.’

‘We hebben minder seks dan vroeger. Omdat we minder tijd hebben, maar ook minder zin. Eerlijk? Staat er een date night gepland, dan kijk ik er zo hard naar uit. Maar als het moment er dan is, heb ik blijkbaar meer zin om rustig te chillen of om vroeg te gaan slapen. En hij ook. Na negen maanden gebroken nachten zijn we gewoon doodop.’