Vraag/Antwoord: Mijn zoontje van drie is overstuur als zijn vake er niet is, zijn er tips om hem rustig te maken?
Dan kan ik met hem bij momenten helemaal niets meer aanvangen. Hij wordt héél verdrietig, kwaad en overstuur. Hij begint wenen en te schreeuwen, en ik kan hem met niets kalmeren.
Ik probeer heel rustig te blijven en hem uit te leggen dat vake nog terug komt, en dat hij niet lang weg is. Het grote probleem is dat dit allemaal niet helpt, hij is op dat moment zo over zijn toeren, dat hij niet meer hoort wat ik zeg. Als dit een tijdje doorgaat, wordt hij ook heel erg stout naar mij. Hij duwt mij, durft mij soms te slaan. Ik denk niet dat hij dit doet omdat hij echt stout wil zijn. Eerder omdat hij met zichzelf geen blijf meer weet.
Uiteindelijk - soms pas 15-20 minuten later - kalmeert hij wel, maar het duurt lang. Ook als vake thuis is, luistert hij minder makkelijk naar mij. Dit is niet altijd even leuk om mee te maken voor mij als moeke. Ik voel me soms machteloos omdat ik mijn eigen zoontje niet kan kalmeren of troosten. Soms voelt het zelfs alsof hij niet graag bij mij is. Ik bedenk dan altijd dat dit wel een fase zal zijn die zal voorbij waaien. Maar toch, het geeft mij geen fijn gevoel.
Misschien hebben jullie tips die me kunnen helpen om mijn zoontje rustig te maken op zo'n momenten? We kondigen altijd goed aan dat vake weg gaat en dat hij zal terugkomen. Maar toch helpt dit niet altijd.
Alvast bedankt!
Groetjes,
Moeke Ann
Antwoord van onze expert Karen Thijs
Beste Moeke Ann,
Je beschrijft in het begin van je mailtje dat je het gevoel hebt dat je zoontje is zoals 3-jarige kleuters moeten zijn. Af en toe een driftbui is daarbij niet vreemd. Klopt het dat dit plots veranderd is? Kan je dit zelf ergens aan linken? Misschien kan in de aanleiding ook de oplossing zitten voor jullie probleem.
Vanuit je verhaal kan ik afleiden dat jullie zoontje helemaal overstuur geraakt. Op zo’n moment van overspoeling hoort je zoontje inderdaad niet meer wat je zegt. Het is goed dat je rustig blijft. Op zo’n moment van crisis is het het meest primitieve deel van de hersenen van je zoontje dat in werking treedt. Dit deel van de hersenen noemen we het reptielenbrein. In dit stukje zitten onze automatische reacties, de vecht- en vluchtreacties zoals we die ook kennen bij dieren. Als je kindje in zo’n automatische reactie zit, begrijpt het geen taal. Taal is een vermogen dat zich bevindt in een meer ontwikkeld deel van onze hersenen, namelijk het menselijk brein dat verantwoordelijk is onder andere voor denken en voor taal. Tussen het reptielenbrein en het mensenbrein bevindt zich het zoogdierenbrein dat verantwoordelijk is voor onze emoties. Deze breinen ontwikkelen van onder naar boven, dus eerst het reptielenbrein, dan het zoogdierenbrein en dan het mensenbrein. Bij jouw zoontje zijn het zoogdierenbrein en het mensenbrein nog in ontwikkeling. Daarom is het moeilijk voor je kindje om via taal te geven aan wat hij voelt.
Wat kan je doen als mama?
Op zo’n moment van crisis, is het goed om zoals je zelf al beschrijft rustig te blijven. Het reptielenbrein begrijpt geen taal. Het is alsof iemand Chinees tegen je praat als je geen Chinees begrijpt. Dus probeer op zo’n moment niet te veel te praten. Sus hem zoals toen hij een baby’tje was, wrijf hem over zijn rugje, zing een liedje dat hij fijn vindt. Het ritme kan hem helpen om zijn rust terug te vinden. Wanneer je merkt dat de crisis voorbij is, kan je taal geven aan wat er gebeurd is en de gevoelens die daarbij horen. Door taal te geven, leren de hersenen van je kindje een verbinding te maken met wat ze gewaar worden, namelijk dat hij het niet fijn vindt dat vake weggaat. Hoe meer taal hij krijgt, hoe beter hij zich zal kunnen uitdrukken. Dit zou het aantal driftbuien moeten laten afnemen.
Je beschrijft ook dat je goed aankondigt wanneer vake er wel en niet zal zijn. Het kan zeker helpen om voor je kindje te visualiseren op een kalender wanneer vake in huis is en wanneer niet. Als kinderen iets visueel krijgen aangeboden, kost het minder moeite om dit te verwerken. Energie die hij kan overhouden om zichzelf beter te reguleren. Voorspelbaarheid geeft rust en veiligheid voor jonge kinderen.
Onthoud dat op zo’n moment je zoontje je niet afwijst, maar vanuit onvermogen in een primitieve reactie schiet. Dit is lastig als mama, maar hiermee wijst hij je niet af. Hij kan gewoon op dat moment niet aan dat deeltje van zijn hersenen om met emoties en taal aan jou iets te vertellen.
Ik hoop dat meer voorspelbaarheid en het begrijpen wat er in het hoofdje van je zoontje omgaat, jullie op goede weg zet en dat jullie snel terug rust vinden bij elkaar.
Warme groet,
Karen
