Wat is een Taalontwikkelingsstoornis (TOS)?

Voor een diagnose TOS moet er sprake zijn van taalproblemen zonder dat daar een directe oorzaak voor is zoals hersenletsel, gehoorproblemen of een algemene ontwikkelingsachterstand. De oorzaak van TOS is dan ook nog onbekend, maar duidelijk is wel dat taal minder goed verwerkt wordt in de hersenen van kinderen met een TOS.

Ook weten we dat er een genetisch component is. Dat betekent dat een kind een hoger risico heeft om een TOS te ontwikkelen als één van zijn/haar ouders of een broer of zus ook al een TOS heeft. Doordat TOS een ‘onzichtbare’ stoornis is en het niet erg bekend is, wordt de stoornis vaak niet goed begrepen en kan het een grote impact hebben op het kind.

Hoe herken je een TOS?

Eén van de eerste tekenen dat er misschien sprake is van een TOS is als het eerste woordje pas veel later wordt gesproken dan gebruikelijk (tussen de 12 en 18 maand). Er hoeft dan natuurlijk niet per se iets aan de hand te zijn, maar veel kinderen met een TOS beginnen pas later met praten.

Als het kind wat ouder is, valt veelal op dat hij of zij veel stiller is dan leeftijdsgenootjes, of dat hun taal minder goed ontwikkeld is. Ze maken bijvoorbeeld fouten in hun grammatica. Ook hebben ze moeite om zichzelf uit te drukken en om de juiste woorden te vinden omdat ze een minder grote woordenschat hebben.

Sociale problemen komen ook vaak voor, omdat taal bij uitstek een sociaal communicatiemiddel is. Deze problemen kunnen ervoor zorgen dat kinderen met een TOS gefrustreerd of boos zijn omdat ze niet goed begrepen worden en anderen hen niet begrijpen.

Hulp voor kinderen met een TOS

Als je het vermoeden hebt dat je kind een TOS heeft, dan is het belangrijk om naar een logopedist te gaan. Deze kan dan een eventuele TOS diagnosticeren en tips en aanbevelingen geven om het kind zo goed mogelijk te ondersteunen,  zowel voor thuis als op school.

TOS en meertaligheid

In de huidige multiculturele wereld zijn er veel gezinnen die hun kind meertalig opvoeden en naast het Nederlands ook een andere taal spreken tegen hun kind. Onderzoek wijst uit dat dit geen probleem is voor kinderen met een TOS, het verergert hun stoornis niet. Er is dus geen reden om je kind niet tweetalig op te voeden als je dat wilt, zelfs als je kind een TOS heeft.

Lange termijnuitkomsten

TOS kan niet worden ‘genezen’ en blijft dus aanwezig in het leven van het kind, tot in de volwassenheid. Voor veel kinderen met taalproblemen op jonge leeftijd, kunnen de problemen wel verminderen rond de leeftijd van vijf jaar oud. Kinderen die nog altijd veel moeite hebben met taal rond de schoolleeftijd, blijven hier vermoedelijk problemen mee houden. Elk kind heeft echter sterktes en zwaktes, en hoewel een kind met een TOS verbaal dan wellicht niet sterk is, heeft hij of zij eigen kwaliteiten waar je als ouder trots op kan zijn.