Wat elke ouder moet weten over angstdromen en nachtmerries

Het is duidelijk dat onze hersenen ‘s nachts behoorlijk actief blijven, en we weten al langer dat we tijdens onze slaap indrukken en gebeurtenissen van overdag verwerken.

Nog meer dan volwassenen gaan kinderen tijdens hun slaap met al deze on(der)bewuste input 'aan de slag' en dit kan zich uiten in dromen. Het ene kind droomt nooit, het andere lijkt elk pijnlijk detail 's nachts te herbeleven.

Dromen zijn belangrijk

Jonge kinderen beschikken niet altijd over voldoende talige vaardigheden om wat ze meemaken te benoemen en vervolgens te begrijpen. Wat overdag gebeurt, krijgt niet altijd betekenis. Soms worden ze overspoeld door verdriet of angst, maar ontbreken de woorden om ons te vertellen en voor zichzelf duidelijk te krijgen wat ze voelen. Dat is niet alleen heel belangrijk maar ook vervelend.  Zonder ‘mentale verwerking’ kunnen deze negatieve ervaringen (onbewust) blijven rondspoken in het hoofdje of lijfje van je kleine lieveling. We durven het dus een goede zaak noemen dat zulke kleine en grotere verdrietjes via dromen ‘s nachts verteerd kunnen worden. Ze krijgen op die manier alsnog een mogelijke verwerking. Dit is een belangrijk proces en ook geheel normaal: wat we (nog) niet kunnen verwoorden, verwerken we op andere manieren waaronder bv. tijdens onze slaap. In meer stresserende tijden, zoals bij een verhuis, wanneer je iets of iemand verloren bent, of je ouders gaan scheiden, kunnen angstdromen toenemen. Dromen zijn dus belangrijk!

Enge dromen ook?

Wanneer de inhoud van hun dromen angstaanjagend is, spreken we van een nachtmerrie. Heel wat kinderen zijn hierdoor totaal ontredderd: sommigen wanneer ze er ‘s nachts van wakker worden, anderen pas ‘s ochtends wanneer ze zich iets herinneren.

Stel je kind gerust: er is in de werkelijkheid niets om bang voor te zijn. Dromen zijn bedrog, weet je wel. Onze hersenen stoppen ongevraagd onsamenhangende gebeurtenissen, plaatsen, personen, gevoelens en acties in een soort van blender en die mix leidt tijdens je slaap tot zulke vreemde verhalen dat je van minder in de war zou zijn. Leg je kind uit hoe dromen werkt én waarom deze -hoewel angstaanjagend- ook compleet onschadelijk zijn. Benadruk vooral dat dromen NIET ECHT zijn!

Blijf ook zelf kalm. Zeg tegen je kind dat die gewoon een enge droom had, troost en help hem om snel terug in te slapen. Hou dit moment kort en hou het kamerlicht gedoofd.

Soms beseft een kind pas ‘s ochtends waarover die droomde en wordt hij dan pas echt bang.  En wanneer dit vaker gebeurt, zorgt dat er wel eens voor dat zo’n kleintje ‘s avonds niet wil gaan slapen. Hij is immers bang voor herhaling. Stel hem gerust en zeg dat dromen meestal leuk en grappig zijn. Haal voorbeelden aan uit je eigen dromen om te illustreren welke gekke dingen ook in jouw slaap naar boven komen. Misschien kunnen jullie voor die enge droom samen een nieuw einde bedenken dat minder griezelig was dan dat van de nachtmerrie. Een rustig en gestructureerd slaapritueel helpt eveneens om ontspannen naar bed te gaan. Af en toe een fijne babbel over wat je kind meemaakte en samen zoeken naar de gepaste woorden om zijn gedachten en gevoelens te benoemen, zijn ook al een stap vooruit. Wat taal krijgt en zo gementaliseerd wordt, hoeft immers  ‘s nachts geen uitweg te zoeken.

Zoek ook niet naar de diepere betekenis of achterliggende psychologie van deze nachtmerries. Zelfs gespecialiseerde wetenschappers kunnen dromen niet helemaal duiden. Niet de inhoud maar wel de functie van dromen of nachtmerries, is belangrijk. Bovendien verminderen nachtmerries meestal bij het ouder worden.