Kinderbreinen zijn sponzen: ze nemen alles op en de hersenen leggen enorm veel verbindingen tegelijk aan. Sommige onderzoeken geven aan dat kinderen in hun eerste levensjaren 7000 nieuwe verbindingen per seconde aanmaken; andere wetenschappers spreken zelfs van een miljoen per seconde. Cijfers hierover liggen dus nogal ver uit elkaar.
Het is dan ook lastig om zo’n cijfer te bepalen, aangezien de activiteit in onze hersenen door ontzettend veel factoren beïnvloed wordt. Als we spreken over onderzoek naar het brein, dan is dat feitelijk veel te algemeen gesteld. Eigenlijk moeten we concreter zijn en spreken over onderzoek naar het brein van ‘die specifieke persoon’.
Wat we in ieder geval wel weten, is dat de kindertijd enkele sensitieve periodes bevat: periodes waarin bepaalde delen van het brein superplastisch zijn en waarin het makkelijker voor hen is om iets aan te leren. Zo is er bijvoorbeeld een gevoelige periode voor taal. We weten dat het voor een kind belangrijk is om vóór zijn tweede levensjaar taal en woorden gehoord te hebben om te leren spreken.
Als je met je kind voor zijn tiende levensjaar naar het buitenland verhuist en hij daar naar school gaat en vriendjes heeft en de nieuwe taal dagelijks gebruikt, zal hij die taal als zijn eigen moedertaal leren spreken. Is je kind ouder, dan zal hij de taal nog steeds vlot onder de knie krijgen en vloeiend leren spreken, maar zul je toch horen dat het niet zijn moedertaal is.
Ik heb met mijn gezin negen jaar in Engeland gewoond en ook al is mijn Engels zeer goed, men zal altijd horen dat ik niet ‘van daar’ ben. Mijn kinderen daarentegen worden beschouwd als Zuid-Londenaren als we daar op bezoek zijn, omdat ze die taal opgepikt hebben tijdens hun taal-sensitieve periode.
Ook voor muzikanten geldt zo’n specifieke sensitieve periode. Van grote musici weten we dat ze op zeer jonge leeftijd in contact zijn gekomen met muziek. En musici die een perfecte toonhoogte kunnen horen, hebben die vaardigheid omdat ze al tussen hun vierde en zesde levensjaar begonnen zijn met muziek.
Is een gevoelige periode voorbij, dan zal het meer inspanning vragen om iets bij te leren. Onze hersenen blijven weliswaar ons hele leven in verandering, er komt toch een moment waarop je hersenen volledig ontwikkeld zijn. Dat is ergens rond je 27ste. Als de hersenen ‘af ’ zijn – en daarmee bedoel ik volledig ontwikkeld – zie je dat de plasticiteit afneemt, maar niet aftakelt naar een nulpunt. Je blijft dus nieuwe verbindingen leggen, zij het trager – als je hersenen gezond blijven, uiteraard. Met andere woorden: je kunt nog wel een nieuwe taal leren op je veertigste, maar minder snel en vloeiend dan tijdens je taal-sensitieve periode. En dat geldt niet alleen voor taal, maar ook voor andere vaardigheden.
Misschien heb je weleens gehoord van Jeanne Calment, een Franse vrouw die 122 jaar werd. Officieel was ze daarmee de oudste vrouw ooit. Ze stierf in 1997 en zou als jonge tiener Vincent van Gogh ontmoet hebben. Ze was al veel ouder dan 100 toen ze deelnam aan onderzoeken die aantoonden dat ze nog in staat was om nieuwe wiskundeoefeningen aan te leren. Indrukwekkend, zeker als je weet dat ze de laatste jaren van haar leven doof en bijna blind was.
Meer lezen?
Een growth mindset is dé sleutel tot verandering, persoonlijke groei en meer zelfvertrouwen, zowel bij je kinderen als bij jezelf.
'Het lukt me nooit.' 'Ik kan het niet!' 'Ik stop.' Het zijn zinnen die je als ouder hoogstwaarschijnlijk weleens uit de mond van je kind hebt horen rollen. Maar heb je er ook al bij stilgestaan wat er achter die zinnen schuilgaat? Geeft je kind het op omdat een taak echt te moeilijk is? Of omdat het niet gelooft in zijn eigen groeikansen en dus denkt dat iedere inspanning verloren moeite is?
In tegenstelling tot wat veel kinderen denken, draait succes niet of nauwelijks om hoe slim je bent. Het is veel belangrijker om vertrouwen te hebben in je eigen kunnen en te weten dat je door oefening kunt groeien. Een juiste mindset is hierbij onontbeerlijk.
Ilse Vande Walle begeleidt al vele jaren kinderen volgens de principes van de growth mindset. Daarbij vertrekt ze vanuit het idee dat vaardigheden zich kunnen ontwikkelen en veranderen. Ons brein is immers niet statisch, maar ontwikkelt zich een leven lang. Zo'n growth mindset - zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek – zorgt ervoor dat kinderen gemotiveerder zijn, fouten durven te maken en meer zelfvertrouwen krijgen. In dit boek toont ze aan de hand van veel voorbeelden en praktische tips hoe ook jij samen met je kind vanuit groei kunt leren denken. Zo help je je kind om stap voor stap het beste uit zichzelf te halen!
Meer info over het boek vind je hier.
