Stottert je kind? Zo kun je je kind helpen bij spraakproblemen

Stotteren is een vorm van spraakgebrek die sommige kinderen ontwikkelen als ze beginnen te praten. De meest voorkomende vorm is ontwikkelingsstotteren, bij kinderen tussen de 2,5 en 5 jaar oud. Bij dat type stotteren hebben kinderen het moeilijk om uit te drukken wat ze willen zeggen. Voor veel kinderen gaat dat na verloop van tijd over. Het is eigenlijk een teken dat hun taal complexer wordt. Als kinderen langere en complexere zinnen proberen te vormen, kunnen de motorische banen in hun hersenen moeite hebben om de vraag bij te houden en dan kan stotteren optreden. 

Als een kind tekenen van stotteren vertoont, is het belangrijk om dat goed op te volgen, en eventueel de hulp van een logopedist in te schakelen als dat nodig is.

Als we kijken naar stotteren in het bijzonder, zijn er een aantal veel voorkomende gedragingen die kinderen kunnen vertonen tijdens het spreken:

• Herhalen. Dat kan het herhalen van klanken en/of lettergrepen zijn (zoals ‘b-b-b-baby), woorden (‘Ga-ga-weg!’) of zinnen (‘Ze zei-ze zei dat ik het kon.’).
• Lettergrepen, woorden of zinnen verlengen. Dat kan klinken als: ‘Ssssssssoms vind ik dat leuk.’
• Blokkeren. Dat is wanneer er geen geluid wordt gemaakt tijdens bepaalde lettergrepen of woorden. Een voorbeeld kan zijn dat een kind zegt: ‘Ik wil (pauze) gaan zwemmen.’

Er zijn een aantal kenmerken waarop je kan letten in de spraak van je kind, die erop wijzen dat het gaat om typische onvloeiendheden waar ze overheen kunnen groeien:

• Herhalen van hele zinnen of woorden, eerder dan van lettergrepen, bijvoorbeeld: ‘Ik wil graag een ijsje’ of ‘Ga weg’.
• Invulwoorden gebruiken, zoals ‘euhm’ of ‘euh’.
• Geen fysieke strijd of spanning tijdens het spreken. Je kind vertoont geen frustratie tijdens het spreken of ander ongewoon gedrag zoals knipperen, de keel klaren of met de handen tikken.

Aan de andere kant zijn er ook een aantal kenmerken die wijzen op atypische onvloeiendheden, waarbij het raadzaam kan zijn om een logopedist in te schakelen. 

• Herhalen van klanken of lettergrepen, bijvoorbeeld: ‘Ik wil g-g-g-gaan.’.
• Geluiden verlengen, bijvoorbeeld: "Ssssssssoms ga ik naar het park.’.
• Blokkades ervaren. Je kunt merken dat je kind pauzeert tijdens het spreken of zelfs fysiek moeite lijkt te hebben om een woord eruit te krijgen.
• Frustratie tijdens het spreken.
• Ander fysiek gedrag, zoals knipperen, tikken of de keel schrapen.

Naar de logopedist? 

Twijfel je of je het best naar een logopedist kan stappen? Houd rekening met deze factoren: 

• Het is gebruikelijk voor kinderen om onvloeiendheden te ervaren in de leeftijd van 2,5 tot 5 jaar oud. Als een kind echter later in deze fase problemen begint te krijgen (zoals op de leeftijd van 4 jaar), of nog steeds problemen heeft rond de leeftijd van 5 jaar, is het aangeraden om met een logopedist te praten.
• Als je kind al langer dan 6 maanden last heeft van onvloeiendheden, kun je het beste contact opnemen met een logopedist. 
• Jonge jongens hebben veel meer kans op spraakproblemen dan jonge meisjes (3-4 keer meer kans).
• Heeft je familie een geschiedenis van spraakproblemen, zoals stotteren? Er is een genetisch verband, dus als je je zorgen maakt over een genetisch risico, praat dan met een logopedist.

Of stotteren behandeld moet worden, hangt af van de leeftijd van het kind, hoe lang het probleem al bestaat en vele andere factoren. Het is belangrijk om te benadrukken: wanneer stotteren in een vroeg stadium wordt behandeld, is de kans veel groter dat het aanzienlijk vermindert of mogelijk helemaal verdwijnt.

Bron: Vrij vertaald naar Pathways