Veel mama’s zullen de geboorte van hun kind benoemen als een van de mooiste dagen van hun leven. Maar dat is zeker niet voor iedereen het geval. De angst om te bevallen is voor sommige zwangere vrouwen heel reëel, en kan zelfs uitgroeien tot een algemene angst voor de zwangerschap. Er is zelfs een naam voor: tocofobie.
Een team van Amerikaanse antropologen heeft onlangs dit fenomeen in de Verenigde Staten onderzocht. Het resultaat van hun studie is duidelijk: van de 1.775 zwangere vrouwen die werden ondervraagd, zei 62% bang te zijn om te bevallen. Het is moeilijk om te weten hoeveel mensen er werkelijk last van hebben, omdat de cijfers variëren afhankelijk van de studies. Ierse onderzoekers meldden in 2017 bijvoorbeeld dat 14% van de vrouwen last heeft van tocofobie, tegen 22% tijdens het midden van de zwangerschap volgens een studie uit hetzelfde jaar door Zweedse onderzoekers.
Een keizersnede uit angst voor een natuurlijke bevalling
Een meerderheid van zwangere vrouwen is dus bang voor de bevalling. En dat is volkomen normaal, zeker bij een eerste kind, aangezien je geen idee hebt van wat je te wachten staat. Maar als die angst verergert en grotere proporties aanneemt, kan het wel tot complicaties leiden.
Tocofobie komt overeen met een pathologisch hoog angstniveau, wat uiteraard niet verward mag worden met een gematigde angst voor de bevalling. Alice Moura, een vroedvrouw die haar afstudeeronderzoek heeft gewijd aan dit fenomeen, beaamt dit: ‘De angst voor de bevalling wordt door de meerderheid van de zwangere vrouwen ervaren. Het verschil met tocofobie is de intensiteit van de angst en de vermijdingsreacties die worden toegepast. Sommige vrouwen vragen om een keizersnede, uit angst voor een natuurlijke bevalling. Of ze eisen sterke pijnstillers om de stress van de bevalling te vermijden. In het ergste geval maken ze gebruik van meerdere anticonceptiemethoden om een zwangerschap angstvallig te vermijden.’
Bevallingsangst: Verhalen en Realiteit
Tocofobie uit zich voornamelijk in angststoornissen. Josépha bekende in de mamapodcast Bliss Stories dat ze sinds haar jeugd leed aan angst voor de bevalling. ‘Ik was niet bang voor weeën of pijn. Maar wel voor de geboorte op zicht. Dat ik een kind uit mijn bekken moest persen, maakte me doodsbang. Ik had nachtmerries en werd er 's nachts wakker van.’
Aangezien ze nog nooit eerder bevallen was, leed de jonge vrouw dus aan primaire tocofobie. Secundaire tocofobie ontwikkelt zich daarentegen na een eerste zwangerschap. Voor een verklaring wijst Josépha voornamelijk naar de media. ‘Ik denk dat de maatschappij waarin we momenteel leven geen dienst bewijst aan de bevalling. In films en tv-series zien we vrouwen schreeuwen. Ze vertellen je allemaal dat bevallen ondraaglijk veel pijn doet,’ vertelt Josépha. ‘Dat boezemt angst in.’
‘Er is veel peer-to-peer-overdracht,’ bevestigt Alice Moura. ‘Vrouwen kunnen elkaar angst aanpraten. Daarnaast kan een geschiedenis van seksueel geweld ook een oorzaak zijn, omdat de zwangerschap en de bevalling plaatsvinden in het genitale gebied dat is misbruikt.’
Gevolgen en complicaties
Dat dergelijke angsten grote gevolgen kunnen hebben, is niet meer dan logisch. In erngstige gevallen kan tocofobie zelfs leiden tot de angst om te sterven leidt. ‘Een vrouw die onbegeleid bevalt, verkeert in een soort trance. Het is zo sterk en intens dat er een doodsangst is,’ legt Alice Moura uit. Volgens Santé publique France zijn tussen 2013 en 2015 in Frankrijk 262 moedersterfgevallen geregistreed, die gerelateerd zijn aan de zwangerschap, bevalling of de nasleep ervan.
Volgens de Amerikaanse studie verhoogt tocofobie het risico op vroeggeboorte, concludeert de eerder genoemde Amerikaanse studie. Van de 1.775 ondervraagde zwangere vrouwen beviel 5,6% vroegtijdig en kreeg 3% een baby met een laag geboortegewicht.
Uit ervaring merkt vroedvrouw Alice Moura ook een verlenging van de bevalling op: ‘Bij extreme angst opent de baarmoederhals niet, en lijkt het lichaam op slot te zitten. In dergelijke gevallen speelt de vroedvrouw een belangrijke begeleidende rol. Praten, een sfeer van vertrouwen creëren, het zelfbeeld van de vrouw opkrikken, dat is soms genoeg om situaties te deblokkeren."
Tijdens de zwangerschapscursussen vraagt Alice Moura aanstaande moeders altijd naar hun mogelijke angsten of zorgen. En wanneer de standaard begeleiding niet voldoende is, verwijst ze haar patiënten door naar psychologen of psychiaters.
Pathologische angsten overstijgen het rationele, en ze zijn niet zomaar uit te wissen met enkele eenvoudige tips. Zoek dus zeker op tijd hulp als je dergelijke gevoelens bij jezelf ontdekt tijdens de zwangerschap. Elke vrouw is in zekere mate bang om te bevallen, maar dat is in de meeste gevallen niet nodig. Probeer dan ook alle angsten achterwege te laten en je te focussen op het moment. Er zijn zoveel vrouwen je voorgegaan, en velen hebben na de eerste bevalling zelfs nog een tweede, een derde of zoveelste bevalling doorstaan. Het lukt jou ook wel.
