Kan je je kans op een zwangerschap verhogen? 7 tips om gezond zwanger te worden
Kan je je natuurlijke kansen op een zwangerschap beïnvloeden? De meeste vrouwen worden zwanger zonder het te weten en zonder dat ze hun manier van leven drastisch aanpassen. Zodra de zaadcellen hun weg naar de eicel vinden, is er geen enkele manier om de kans op bevruchting te verhogen.
Omgekeerd kun je ook niets ‘verkeerd’ doen, zodat je minder kans op zwangerschap zou hebben. De natuur heeft dat allemaal goed uitgedokterd.
Maar los van je ‘natuurlijke kansen’ zijn er uiteraard factoren waar je wél invloed op hebt. Je kan bijvoorbeeld onvoldoende vrijen, vrijen op het verkeerde moment, of je kan er een foute levensstijl op nahouden.
Feiten rond zwanger worden
1. Start op tijd met foliumzuur
Wist je dat je eigenlijk het best al start met foliumzuur vóór je zwanger bent? Met een dagelijks supplement van 0,4 milligram foliumzuur, zoals Folavit® 0,4 Start, ten minste 4 weken voor de bevruchting (bijvoorbeeld 4 weken voor je stopt met je contraceptie, vraag raad aan je arts). Zo leg je een goede voorraad aan voor tijdens je latere zwangerschap. Hamsteren maar!
Eens je zwanger bent, neem je het best dagelijks verder een supplement van 0,4 milligram foliumzuur tot minstens de twaalfde week van je zwangerschap of zo lang je dokter of apotheker aanraadt. Zelfs ben je een megagezonde en gevarieerde eter, toch vraagt je lichaam tijdens een zwangerschap om meer foliumzuur.
Foliumzuur is belangrijk voor de sluiting van de neuraalbuis bij het jonge embryo. Die buis moet zich sluiten om het centrale zenuwstelsel (de hersenen en het ruggenmerg) normaal te laten ontwikkelen. Als dat niet correct gebeurt, ontstaan neuraalbuisdefecten, zoals open rug (spina bifida) of open hersenen (anencefalie). Uit studies is gebleken dat de kans op open rug bij kinderen met minstens de helft daalt als vrouwen preventief 0,4 milligram foliumzuur per dag innemen voor en in het begin van de zwangerschap.
De vitamine zit ook in allerlei voedingsmiddelen (onder andere bladgroenten, kolen, volkorenproducten, eieren) maar is erg instabiel en wordt makkelijk afgebroken. Een supplement is dus nodig.
Wist je dat 1 op de 2 vrouwen (!) te laat start met foliumzuur? Dus een slimme meid neemt haar foliumzuur op tijd. Vraag raad aan je (huis)dokter, gynaecoloog of apotheker als je aan een kindje denkt.
2. Rook niet (of stop met roken)
Dit is zonder twijfel maatregel nummer 1 voor iedereen die zwanger wil worden! Veel vrouwen hebben het vaste voornemen te stoppen met roken als ze zwanger zijn, maar dan is er al schade berokkend.
Rokers worden ook minder snel zwanger dan niet-rokers. Uit studies blijkt dat de kans op zwangerschap bij rokers (zelfs passief) een derde lager ligt dan bij niet-rokers. Roken beschadigt de eierstok en vernietigt het de aanwezige follikels, waardoor de eicelreserve daalt, onomkeerbaar.
Anderzijds bevat sigarettenrook toxische stoffen die in de follikel teruggevonden kunnen worden en die de eicel beschadigen. Dat effect is wel omkeerbaar, maar het duurt drie tot zes maanden voordat de eicel zal ‘ontwaken’ uit haar winterslaap en tot groei, ontwikkeling en eisprong zal komen. Je kan dus beter al een paar maanden gestopt zijn met roken voor je zwanger wilt worden.
3. Eet gezond en gevarieerd
Andere vitamines of supplementen innemen is in principe niet nodig als preventieve maatregel. Het is veel belangrijker om gezond en gevarieerd te eten. Het is bijvoorbeeld niet slim om elke dag te gaan voor junkfood en cola en daarnaast vitaminen slikken om die slechte voeding te compenseren.
De Vlaamse voedingsdriehoek is een prima leidraad. Als je hiervan afwijkt, moet je opletten dat je geen tekorten krijgt van bepaalde voedingsstoffen en te veel binnenkrijgt van andere. Volg het advies van je vroedvrouw of arts als je twijfelt.
Bij bepaalde vrouwen kan een tekort optreden aan vitaminen of mineralen die wel aangevuld moeten worden. Als je bijvoorbeeld door een vooraf bestaande ziekte of het gebruik van bepaalde geneesmiddelen bang bent een of ander vitaminetekort te hebben, bespreek je dat het best even met je huisarts. Maar er zijn geen wetenschappelijke studies die overtuigend aantonen dat elke vrouw die zwanger wil worden baat heeft bij het slikken van multivitaminepreparaten!
4. Vermijd alcohol en drugs
Alcohol en andere drugs zijn absoluut uit den boze voor vrouwen die zwanger willen worden, net als tijdens de zwangerschap. Waarom alcohol de vruchtbaarheid precies verlaagt, weten we niet, maar het is aangetoond dat vrouwen die meer dan vijf glazen alcohol per week drinken er langer over doen om zwanger te worden.
Alcohol doet het risico op een miskraam toenemen en belemmert de groei van je kindje. Verder in de zwangerschap is alcohol erg schadelijk voor de hersenontwikkeling van je kindje. Bij mannen heeft alcoholgebruik een negatief effect op de spermakwaliteit, al stelt men dat af en toe een glaasje wel mag.
Andere drugs zijn ook te vermijden als je zwanger wilt worden of bent. Cannabis en cocaïne kunnen de menstruele cyclus verstoren en alle drugs hebben een negatieve invloed op de spermakwaliteit. Ze zijn trouwens niet alleen slecht voor de vruchtbaarheid, maar kunnen ook leiden tot ernstige problemen tijdens de zwangerschap en berokkenen een ongeboren kind schade.
5. Streef naar een gezond gewicht
Overgewicht en zeker obesitas (een BMI hoger dan 30) zijn verantwoordelijk voor een lagere kans op zwangerschap en hogere risico’s tijdens de zwangerschap. We vermoeden dat overgewicht een rechtstreeks negatief effect heeft op de kwaliteit van de eicellen en de kans op een miskraam tijdens de vroege zwangerschap verhoogt.
Later in de zwangerschap neemt de kans op suikerziekte en op complicaties bij de bevalling toe. Streven naar een gezond gewicht, met een BMI tussen 20 en 25, is heel belangrijk. Letten op je voeding en voldoende bewegen zijn cruciaal.
Lukt het niet goed om zelf je gewicht onder controle te brengen, dan kan je je eventueel medisch laten begeleiden.
6. Vermijd chronische stress
Chronische stress heeft inderdaad een (klein) effect op de vruchtbaarheid, maar het effect van bijvoorbeeld roken of overgewicht is veel belangrijker dan dat van stress. Dat neemt niet weg dat je stressfactoren maar beter aanpakt.
Het gaat om een verstoord evenwicht tussen je draaglast en je draagkracht, en vaak om het gevoel de controle te verliezen, iets wat erg herkenbaar is voor wie zwanger probeert te worden... Het is dus opletten dat je niet in een vicieuze cirkel terechtkomt.
Het verklaart de populariteit van allerlei ontspanningstherapieën en complementaire behandelingen in het kader van fertiliteitstherapieën. Yoga, meditatie of acupunctuur kunnen goede manieren zijn om op een gezonde manier met stress om te gaan, maar op zich hebben ze geen rechtstreekse invloed op je vruchtbaarheid, noch positief, noch negatief.
7. Blijf weg van hormoonverstoorders
We zijn elke dag en overal omgeven door chemische stoffen, waarvan sommige de hormonale evenwichten in ons lichaam verstoren en zo gezondheidsschade veroorzaken. De hormonen in je lichaam zijn belangrijk voor je groei en ontwikkeling, je immuunsysteem, je hersenen en je voortplanting.
De effecten van hormoonverstoorders zijn afhankelijk van het moment van blootstelling. Tijdens de zwangerschap is de foetus volop in ontwikkeling en net dan kunnen hormoonverstoorders schade aanrichten, zelfs na beperkte blootstelling.
De schadelijke stoffen zitten in allerlei producten, zoals tandpasta, kleding, shampoo, deodorant, voeding, speelgoed, elektronica, luchtverfrissers ... Ze kunnen je lichaam binnendringen via huidcontact, voeding of door bijvoorbeeld huisstof in te ademen. Vrouwen die zwanger willen worden of zijn, moeten extra opletten om hun baby te beschermen.
Meer lezen?
Als je beslist om aan kindjes te beginnen, dan kan het meestal niet snel genoeg gaan. Het is dan ook belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over het onderwerp. In het boek ‘Zwanger worden’ vind je antwoorden op tal van vragen rond een gewenste zwangerschap.
Het boek is geschreven door fertiliteitsexperte Petra De Sutter. Zij is arts-gynaecoloog, was hoofd van de afdeling reproductieve geneeskunde in het UZ Gent, professor aan de Universiteit Gent en vice-eersteminister en minister van Ambtenarenzaken, Overheidsbedrijven, Telecommunicatie en Post.
Meer informatie over het boek vind je hier.
* Deze blog is tot stand gekomen in samenwerking met onze partner Kela Pharma. Meer info over ons advertentiebeleid vind je hier.
