Veelgestelde vragen over vaccinatie tijdens je zwangerschap beantwoord

20/11/2024

Door Mamabaas

Vaccinatie tijdens je zwangerschap is belangrijk. Alleen weet niet elke mama in spe welke vaccins eigenlijk nodig zijn. En er zijn ook heel wat aanstaande mama’s met twijfels. Gynaecoloog Isabelle Dehaene beantwoordt de vragen (en stelt gerust).

1. Is vaccinatie veilig voor mijn baby?

Zeker. Vaccinatie met niet-levende vaccins is veilig tijdens een zwangerschap, zowel voor de mama als de baby. Meer nog, een baby heeft veel baat bij de vaccinatie die een mama krijgt.

De antistoffen die je als mama aanmaakt geef je door aan je baby, waardoor die ook beschermd is tegen ziektes als kinkhoest, griep, RSV en het coronavirus.

Opgelet, tijdens een zwangerschap mag je dus enkel een niet-levend vaccin krijgen. Levende verzwakte vaccins – zoals het vaccin tegen bof, mazelen en rodehond (rubella) of het vaccin tegen het rotavirus – bevatten een ziektekiem die nog levend, maar sterk verzwakt is. Bij vaccinatie veroorzaken ze nog een zeer lichte infectie (die zorgt voor een sterke afweerreactie en langdurige bescherming).

Zo mag je na een vaccinatie met een levend verzwakt vaccin ook gedurende één maand niet zwanger worden.

2. Beschermt het vaccin mijn baby na de geboorte? En hoe?

Ja. De antistoffen die je als mama aanmaakt als reactie op de vaccinatie geef je door via de placenta aan je baby. Zo is die mee beschermd tot zo’n 6 maanden na de geboorte. Daarna zijn de antistoffen verdwenen uit de bloedsomloop van je baby.

Het is dan ook belangrijk om op tijd te starten met de kindervaccinaties, zodat je baby tijdig zelf eigen antistoffen kan aanmaken die langdurig aanwezig zullen blijven.

Hoe? Door de vaccinaties die voorzien zijn in het gratis basisvaccinatieschema. De vaccinaties starten als je baby 8 weken oud is en beschermen tegen 12 infectieziektes.

Het overzicht van het basisvaccinatieschema vind je hier.

3. Hoe weet ik zeker dat vaccinatie veilig is?

Als je met twijfels of vragen zit, kan je altijd praten met je huisarts of gynaecoloog. Zij weten perfect welke vaccinaties veilig zijn tijdens de zwangerschap.

Sommige vaccins krijg je het best voor de zwangerschap toegediend, zoals het mazelen-bof-rubellavaccin als je daarvoor zelf nog niet eerder gevaccineerd werd. Ben je zwanger en ga je (ver) op reis?

Ook de arts in de reiskliniek weet welke vaccinaties je als aanstaande mama wel of niet mag krijgen.

Je kan je makkelijk laten vaccineren: bij je huisarts, gynaecoloog of vroedvrouw. Het griep- en coronavaccin kan je apotheker ook toedienen.

4. Welke vaccins zijn belangrijk tijdens een zwangerschap?

Er worden 3 vaccinsaangeraden als je zwanger bent.

Het griepvaccin, als je zwanger bent tijdens de herfst- en wintermaanden. Het doel van griepvaccinatie is om de mama én baby te beschermen, omdat je van griep ernstig ziek kan zijn tijdens een zwangerschap. En een mama met griep kan een verhoogd risico hebben op een vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. Hoge koorts kan ook zwangerschapsverlies veroorzaken of de ontwikkeling van je baby beïnvloeden. Je baby is kort na geboorte ook in zeker mate beschermd tegen de griep.
Het kinkhoestvaccin. Elk jaar zijn er kleine kinderen die sterven aan de gevolgen van kinkhoest en worden er baby’s opgenomen in het ziekenhuis met kinkhoest. Om dat te voorkomen raden dokters al meer dan 10 jaar aan om je tijdens élke zwangerschap te laten vaccineren tegen kinkhoest. Een bijkomend voordeel: je baby is beschermd is tegen tetanus en difterie, want het is een combinatievaccin dat je ook beschermt tegen die ziektes.
Bescherming tegen RSV. Er zijn twee manieren om je baby te beschermen:
- Toediening van antilichamen aan je baby: de antilichamen tegen RSV worden rechtstreeks bij je baby ingespoten. Zo hoeft je baby die antilichamen niet meer zelf aan te maken en is je baby quasi direct beschermd. Je kindje krijgt de antilichamen vlak na de geboorte toegediend, als het tijdens het RSV-seizoen wordt geboren. Kinderen geboren tussen 1 april en 31 oktober kunnen de antilichamen laten toedienen vlak voor de start van het RSV-seizoen. Daarvoor heb je wel een voorschrift nodig van de huisarts of kinderarts. Bespreek dat met je arts.
- Vaccinatie tijdens de zwangerschap: je kan je baby beschermen door je te laten vaccineren tijdens je zwangerschap. Je kan je tussen week 28 en 36 van je zwangerschap laten vaccineren. Het vaccin kost 185 euro en is op voorschrift verkrijgbaar, maar wordt vanaf januari 2025 terugbetaald.

Het is het hele jaar door mogelijk om je te laten vaccineren tegen corona. Voor zwangere vrouwen met gezondheidsproblemen of een hoog-risico zwangerschap is een coronavaccinatie sterk aanbevolen. Gezonde zwangere vrouwen kunnen, in overleg met hun arts, bespreken of een coronavaccinatie voor hen nuttig is.

5. Zijn er vaccins die je niet mag toegediend krijgen tijdens een zwangerschap?

Ja, levend verzwakte vaccins mag je niet toegediend krijgen tijdens je zwangerschap. Dat zijn bijvoorbeeld vaccins tegen rodehond (rubella) of windpokken (varicella). Dat komt omdat er theoretisch een risico bestaat dat je baby besmet zou kunnen geraken.

Mocht je nu toch gevaccineerd worden met een van die vaccins en zwanger zijn (zonder dat je het weet), dan is de kans nog altijd zeer groot dat je zwangerschap zonder complicaties zal verlopen. Het is zeker geen reden om een zwangerschap te beëindigen.

6. Kan of moet ik vaccinaties krijgen als ik zwanger wil worden?

Als je nog nooit gevaccineerd werd tegen het coronavirus, is het ten zeerste aangeraden om dat te doen – je kan het vaccin trouwens nog krijgen tijdens de zwangerschap.

Als je onvoldoende immuniteit hebt tegen rubella of nog nooit de windpokken doormaakte, is het ook aangeraden om je daartegen te laten vaccineren.

7. Heb ik mogelijk meer last van bijwerkingen van een vaccin als ik zwanger ben?

Neen, de bijwerkingen zijn niet anders bij zwangere vrouwen dan bij niet-zwangere vrouwen. Ze zijn ook grotendeels mild en ongevaarlijk.

8. Kan het vaccin mijn zwangerschap beïnvloeden?

Ja, maar wel op een goede manier. Het vaccin kan een positieve invloed hebben op je zwangerschap, omdat het je als mama beschermt tegen zwaar ziek zijn én het kan een ziekenhuisopname voorkomen.

Als je zwanger bent en ernstig ziek wordt, kan dat soms leiden tot complicaties, zoals vroeggeboorte. Dat geldt vooral voor griep en corona.

9. Zijn er bepaalde momenten in de zwangerschap waarop vaccinatie veiliger is?

Het griep- en coronavaccin kan je op elk moment van de zwangerschap toegediend krijgen.

Het kinkhoestvaccin laat je het best zetten vanaf 24 tot 32 weken zwangerschap en het RSV-vaccin tussen 28 en 36 weken zwangerschap.

10. Kan ik vaccinaties combineren of moet ik ze spreiden?

Enkel het RSV-vaccin kan het best niet gecombineerd worden met het kinkhoestvaccin, omdat het de werking van het kinkhoestvaccin kan verminderen. Je moet minstens 2 weken tussen die 2 vaccinaties laten.

De andere vaccins mogen wel gecombineerd worden. Of je vaccins combineert, is je eigen keuze, maar doe het wel altijd in samenspraak met je (huis)arts.

TIP bij een kinderwens: controleer vóór je zwanger wordt of je basisvaccinaties up-to-date zijn. Dat kan eenvoudig op www.mijngezondheid.be.