Als de stem van je moederlijke intuïtie overschaduwd wordt door de blauwdruk van intergenerationeel trauma

Daar zat ik aan de keukentafel. De balpen bewegingsloos in mijn hand, en die zware, donkere met verdriet doordrenkte kramp in mijn buik. Ik vraag me af met hoeveel we zijn, de moeders zonder ‘noodcontact’. Ik weet dat ik niet alleen ben. Maar soms … voelt het wel zo.

Waar zijn ze? Die andere tekstboek-moeders, de autodidacten waarvan de stem der moederlijke intuïtie overschaduwd wordt door de eeuwig krijsende, nimmer zwijgende blauwdruk van intergenerationeel trauma.

Daar is het dan, het T-woord. Het nieuwe modewoord. Helemaal Woke, de onmisbare accessoire van het sneeuwvlokje. Maar hij weegt als lood, mijn complexe T. Mijn Ball & Chain, vastgeketend en altijd aanwezig, waar ik ook ga. En soms lijkt het of ik de enige ben die er mee rond zeult.

Ik verberg hem goed. Dat is mijn supertalent. Er waren perioden dat ik hem zo goed kon verstoppen, dat ik zelfs niet meer wist dat hij er was. Dan koppelde ik me los, dissocieerde ik. Dan moest ik niets voelen. Geen angst, verdriet, schuldgevoel, geluk of plezier. En het duurde soms dagen voor ik er weer was.

Het heeft een tijdje geduurd voor ik besefte dat jonge moeders hun basis knowhow over het moederschap mee krijgen van thuis uit. Je waarden en normen als moeder, je ‘dit is hoe ik het ga doen’.  

Die had ik niet. Ik vertrok thuis met de onwrikbare wetenschap dat er iets vreselijks mis met me was. ‘Rotten at the core’. En als ik de mensheid of maatschappij nog maar een glimp zou laten opvangen van wie ik werkelijk was, zouden ze zien hoe door en door ‘slecht’ ik was.  Want de gemeenschappelijke deler in de verwaarlozing en de emotionele mishandeling, dat was ik. Ik was de oorzaak, de reden, de schuldige.

Maar om een of andere reden, die me tot op de dag van vandaag blijft verwonderen, was daar iemand die maar niet wilde inzien hoe vreselijk egoïstisch en waardeloos ik was. Ik had het hem nochtans meermaals verteld. Hij zag iets moois in mij waarvan ik nu weet dat het er is, en dat ik hoe langer hoe meer kan voelen.

Op een dag werd hij de vader van mijn kinderen. Ik werd moeder van twee prachtige, eigenzinnige wilde meisjes. Ik zag hoe kwetsbaar ze waren, hoe onschuldig, hoe ongelofelijk mooi van inborst. En ik vroeg me af of ik ooit ook zo onschuldig was geweest, en als dat effectief zo was, waarom…?

… waarom dan? 

Ik wist nog niet hoe ik het wel ging doen, dat moeder zijn. Maar ik wist heel goed hoe ik het níet zou doen. Ik verslond boeken, Webinars, workshops, artikels, alles wat ik maar kon vinden over mild ouderschap, over verbindend opvoeden, over veilige hechting, over validatie, over het opnemen van verantwoordelijkheid in conflicten, over het erkennen van je eigen aandeel, over het belang van emotieregulatie, over gezonde (borst)voeding.

Ik ging veel te ver. De lat lag torenhoog. Ik mocht geen fouten maken of ik zou mijn prachtige dochters opzadelen met hun eigen Ball & Chain. Ik mocht en zou hen niet beschadigen.

Ik kon niet ademen wanneer ze huilden, wanneer ze pijn hadden, wanneer ze ziek waren, wanneer ik moe was. Ik kon niemand vertrouwen. Stel je voor dat ze zouden huilen en ik was niet snel genoeg. Stel je voor dat ze zouden leren dat hoe hard je ook huilt of roept, er niemand komt om je te troosten. 

Ik bestond niet meer. Er was enkel nog de ‘milde’ moeder. Mijn noden of belangen deden er niet toe. Ik was toch al rot vanbinnen. Mijn dochters moesten gespaard blijven, koste wat kost.

Maar ik kon het niet bolwerken. Ik was zo moe, ik sliep zo weinig. En elke traan of schreeuw van mijn meisjes klauwde rillend zijn weg over mijn ruggengraat naar mijn getraumatiseerde brein en activeerde genadeloos die semipermanente staat van ‘Fight or Flight’.

En dan roep ik. Nog steeds … Dan brul ik. Uit het diepst van mij wezen aangedreven door een waanzinnige oerkracht. “Waarom luisteren jullie niet!” “Stop daar mee!” “Ik zeg STOP!” De stem van mijn blauwe plekken. De verslagen leeuw. Het kleine kind in mij. Niet opgewassen tegen de volwassenen. De drie zinnen die nooit gehoord werden achter de gesloten deuren van mijn jeugd.

“Luister alsjeblieft? Hoor me… zie me… geloof me…alsjeblieft?”

“Stop daar mee… Alsjeblieft…?”

“Ik zeg stop… alsjeblieft… stop…laat het stoppen alsjeblieft…”

Ik heb al zoveel kilometers afgelegd. Bergen beklommen. Ik ben er nog niet, maar het wordt gemakkelijker en lichter.

Wanneer ik ontplof en brul tegen mijn meisjes, dan verontschuldig ik me. Zonder het te verklaren of te bagatelliseren. Dan zeg ik: “Het spijt me lieve meiden. Mama werd heel boos en ik heb erg hard lopen roepen. Ik zie dat ik jullie verdrietig heb gemaakt, en dat spijt me. Jullie verdienen dat niet dat mama zo roept, dat had ik niet mogen doen.”

En ik probeer mezelf te vergeven. Te beseffen dat het waardevol kan zijn dat mijn kinderen leren dat als ze op knopjes blijven drukken, mensen wel eens hun geduld verliezen. Maar dat is best nog wel moeilijk.

De sleutel ligt in evenwicht.

Stilletjes aan zie ik de vruchten van het benoemen en erkennen van die emoties en het opnemen van die verantwoordelijkheid. Mijn dochters verontschuldigen zich regelmatig spontaan nadat ze ontploffen of elkaar hebben pijn gedaan. 

Mijn jongste dochter confronteerde haar papa nadat hij zijn geduld had verloren in een of andere crisissituatie rond een gele kousenbroek. “Papa, je hebt geroepen tegen mij en dat maakte me verdrietig. Ik heb het nodig dat je sorry zegt.” 

Ik zag mijn man, mijn held, zachtjes glimlachen met trots, en het uitpraten met zijn jongste telg. En het vertrouwen groeit dat wanneer mijn meisjes in een situatie komen waarin hun lief, of een collega, of wie dan ook, hen kwetst of onheus behandelt; zij over de skills beschikken om te benoemen dat ze dat niet pikken en hun grenzen en verwachtingen kunnen aangeven.

Er is een quote over intergenerationeel trauma:

“Family dysfunction rolls from generation to generation like a fire in the woods taking down everything in its path until one person, in one generation, has the courage to turn and face the flames.”

Ik dacht dat het doorbreken van familiaal trauma iets was dat je deed met wapperende cape in het tegenlicht van een ondergaande zon en met vastberaden blik richting de vlammenzee zoals het een ware superheld betaamt. Maar ik doe het met knikkende knieën en bibberende stem. 

Met gemis en verdriet voor de banden die ik heb losgesneden, hoe dysfunctioneel de relaties ook waren. 

Met hoop voor mijn kinderen. Wetend dat ik in één mensenleven niet alles kan oplossen. Wetend dat ook zij een deel van mijn bagage meekrijgen.

En ik probeer troost te vinden in elke steen of kruimel die ik uit hun rugzak kan halen door aan mezelf te werken.

Er zal een dag komen waarop ze me vragen waarom ik soms zo hard verschoot van een klein geluidje en naar adem moest happen. Of waarom ik bij het horen van een dichtknallende deur bibberend mijn handen over mijn oren hield. Waarom we ‘5 dingen die ik kan zien’ spelen in plaats van ‘ik zie, ik zie wat jij niet ziet.’

Ik vraag me af met hoeveel we zijn. Moeders zonder ‘noodcontact’. Moeders met een groot of complex T. Moeders die net als ik zonder wapperende cape de vlammenzee trotseren.

Moeders die net als ik niet publiek reageren op artikels of posts op sociale media rond ontwikkelingstrauma. Uit angst dat iemand die je gezinssituatie kent het zal opmerken, zal bagatelliseren en je niet zal geloven.

Moeders die zoals ik met een klein hartje een handvol kandidaten vinden voor de eervolle rol van ‘noodcontact’ aan de schoolpoort van hun kinderen. 

Met het risico te roepen in de leegte … Ik ben hier. Moeder met complex T. Ben jij er ook? 

Als je er bent. Als je dit leest, dan wil ik je nog wat zeggen:
“Je bent zo verdomd goed bezig. Je bent krachtig en waardevol. Je bent sterk in je kwetsbaarheid. Wat je doet voor je kinderen en jezelf is buitenproportioneel en zal ook de generaties die na hen komen zijn effect nog hebben. Je koos niet de gemakkelijkste weg en je moest veel achterlaten. Je bent meer dan goed genoeg. Ik geloof jou. Hoor je dat? Ik. Geloof. Jou. Je was een kind, het was niet jouw schuld, je verdiende beter. Je verdient beter!  Jij en je kinderen verdienen beter.”

Veel liefs,
Moeder met complex T.