‘Dood’ aan de rommel: hoe het Zweedse death cleaning misschien dé opruimoplossing kan zijn

Mocht je het aan mijn lieve wederhelft vragen, dan antwoordt die zonder aarzelen dat ik eigenlijk de slechtste opruimer ter wereld ben. Pas op, ons huis is geen mesthoop hé. Maar het klopt: ik heb de neiging om hier en daar dingen te laten rondslingeren, gewoon op hoopjes te leggen – ik bespaar je beelden van mijn bureau – en te denken dat ik het later weleens weer op de juiste plek zal leggen.

Aha, daar komen we meteen bij de oorzaak van mijn mindere aanleg tot opruimen: uitstelgedrag. Want als je het aan mijn lieve wederhelft zou vragen, dan antwoordt hij meteen dat ik uitblink in … uitstellen.

Zo dus, wat krijg je als je niet goed zijn in dingen meteen wegleggen combineert met een uitzonderlijke neiging tot uitstellen? Iemand die best wel wat hulp kan gebruiken bij de boel thuis op orde houden.

Opruimen voor nu én later

Toen ik op een dag het internet afschuimde, research voor mijn job welteverstaan, stootte ik op het Zweedse fenomeen ‘döstädning’. Dö betekent dood, städning wil zeggen opruimen. Döstädning is eigenlijk je huis opruimen voor nu én voor later. Opruimen alsof het de laatste dag van je leven is – al zou ik die nu toch vullen met iets anders (fijners?) dan oprommelen ;-).

De grote doodschoonmaak.

Waar komt het op neer? Je gaat met de grove borstel door je huis voor nu én voor later als je er niet meer bent.

Dat is het achterliggende principe: dat je nabestaanden niet al jouw (overbodige) spullen moeten opruimen. En dat je voor hen eigenlijk al een soort triage maakt waardoor de waardevolle herinneringen of spullen geordend zijn en overblijven.

Moeilijk afscheid nemen

Ik denk niet dat mijn eigen mama bewust bezig is met döstädning of het doet omdat ze er ook over heeft gelezen. Maar het is zo dat mijn zus en ik sinds een paar maanden de duidelijke boodschap meekrijgen dat we onze oude schoolcursussen, kunstwerkjes en andere zaken die we lieten liggen in het ouderlijke huis moeten komen halen. Zo niet, verdwijnen ze in de vuilnisbak.

Daar stoot ik al op een grote drempel. Niet alleen ben ik een slechte opruimer en een goede uitsteller, ik kan ook moeilijk afscheid nemen van dingen.

Ik probeerde ook al eens de Marie Kondo-methode – deden we allemaal toen de opruimgoeroe helemaal hot was, toch? ‘Word ik hier blij van? Neen, dan gaat het onherroepelijk weg’. Ja … maar ik word ook écht blij van al die dingen die ik hier heb liggen! Dan is het o zo moeilijk om ze weg te doen – oeps.

Help, Margareta!

Terug naar die doodschoonmaak, death cleaning of döstädning. Het begrip komt van de Zweedse schrijfster Margareta Magnusson. In 2017 schreef ze er een boek over.

En zij ziet het niet alleen als een praktisch iets, namelijk het ordenen van je spullen om je nabestaanden een minder lastige taak te geven. Ze beschouwt het ook als een manier om herinneringen een plek te geven. En je tegelijk ook wat te verzoenen met de realiteit dat we allemaal ooit sterven.

Je zou het kunnen omschrijven als ‘mindful rommel wegwerken’. Dat lijkt me iets wat ik kan gebruiken. Die mindfulness, het echt stilstaan bij alle spullen in huis en vooral bij hun waarde.

Want dat doe je volgens de methode van Magnusson. Je vraagt je af hoe waardvol iets is voor jou. En of het waardevol genoeg is om bij te houden. Het lijkt met een beter vraag voor mij dan ‘word ik er blij van?’, want daarop antwoord ik te snel ‘ja’.

Magnussons vraag doet met iets meer nadenken. En haar manier van opruimen kan me ook wat meer rust en peace of mind geven, denk ik.

Proberen waard

Goed, ik geef het een kans. Het is een opruimmethode die het proberen waard is. Hopelijk vind je mij over enkele weken met aan de kringloopwinkel, met een mooi standje op een rommelmarkt of met een goedgevulde auto in het containerpark.

Al wil ik zeker nog wat dingen bewaren voor mijn nabestaanden. Om door te gaan als ik er niet meer ben. Ze mogen me ook wel wat herinneren zoals ik ben: een notoire chaoot en slechte opruimer.