Groeicurven: wat wordt er gemeten en opgevolgd?

Wat wordt er gemeten en opgevolgd? 

Er worden drie parameters gevolgd: gewicht, lengte en hoofdomtrek. Die worden uitgezet in het groeidiagram. 

In 2014 voegde het Vlaamse Kind en Gezin er twee curven aan toe: gewicht voor lengte (G/L) en body mass index (BMI). Die geven weer of het gewicht en de lengte in evenwicht zijn met elkaar. Zo kan men tijdig zien of je kind te veel of te weinig weegt voor zijn lengte of te groot of te klein is voor zijn gewicht.

Hey, wist je dat? 

• Op de leeftijd van 5 maanden weegt een kind ongeveer dubbel zo veel als bij de geboorte.
• Op 12 maanden tijd is het gewicht verdrievoudigd en de lengte met de helft toegenomen.
• Daarna neemt de groeisnelheid snel af tot de leeftijd van 3 jaar (7,5 cm per jaar).
• Vanaf een jaar of 3 groeien kinderen ongeveer 5 cm per jaar, tot aan het begin van de puberteitsgroeispurt.
• Bij kinderen die uitsluitend borstvoeding krijgen, kunnen het gewicht en de lengte wat afwijken t.o.v. de curve in vergelijking met kinderen die de fles krijgen. Op een gegeven moment zullen kinderen die borstvoeding krijgen, iets minder snel bijkomen en groeien, maar dit wil niet zeggen dat mama te weinig melk heeft!
• Er bestaan groeicurven voor prematuren. Die houden rekening met het aantal weken prematuriteit. De gewichtstoename per week van een prematuur ligt hoger dan van een baby die op tijd werd geboren (doordat de gewone curven steiler verlopen in het begin). Op de gewone curven corrigeer je daarom voor prematuriteit,m.a.w. je trekt het aantal weken dat het kind te vroeg geboren is, van de kalenderleeftijd af. Wanneer een prematuur goed doorgroeit, hoeft hij geen inhaalbeweging te doen. Soms is er wel wat groeiachterstand, maar die wordt in de eerste maanden weer ingehaald. Er zijn prematuren die een hele snelle inhaalbeweging doen, maar in principe kan die inhaalbeweging duren tot aan de peuter- of kleuterleeftijd. En dat is perfect normaal! Een baby die op tijd werd geboren, lacht bewust rond de 6 weken. Bij een prematuur, geboren na 35 weken zwangerschap, is het normaal dat de kleine maar naar mama of papa lacht rond de 11 weken. Dus maak je geen zorgen!
• Voor de rekenknobbels: bereken de volwassen streeflengte (SL), rekening houdend met een variatie.
  — Voor jongens: 44,5 + (0,376 x lengte vader (cm)) + (0,411 x lengte moeder (cm)).
  — Voor meisjes: 47,1 + (0,334 x lengte vader (cm)) + (0,364 x lengte moeder (cm)).
  — Bijvoorbeeld: mama is 170 cm en papa 180 cm, dan wordt zoonlief vast ongeveer 182 cm.
  # 95% van de jongens heeft naar verwachting een eindlengte tussen SL - 11 cm en SL + 11 cm.
  # 95% van de meisjes heeft naar verwachting een eindlengte tussen SL - 10> cm en SL + 10 cm.
• Iets simpeler, voor vermoeide ouders: de doellengte kan worden geschat op:
  —Bij jongens : (lengte mama + lengte papa + 13 cm) / 2
  — Bij meisjes : (lengte mama + lengte papa - 13 cm) / 2
• Voor de opvolging van kinderen jonger dan 2 jaar gebruiken we de G/L-curve. Vanaf 2 jaar wordt de BMI-curve gebruikt. BMI = gewicht (kg) / lengte² (m²).
• De lengte van bij de geboorte is vrijwel niet afhankelijk van de genen van mama of papa. De lengte wordt dan vooral bepaald door de voedingsstoffen die het kindje tijdens de zwangerschap kreeg.
• Pas vanaf de leeftijd van 3 jaar is de lengte goed gecorreleerd met de streeflengte op volwassen leeftijd, afhankelijk van de lengte van de ouders. Een kleine 4-jarige met twee grote ouders (of omgekeerd) kan een indicatie zijn tot verwijzing naar een arts.
• Mannen zijn gemiddeld 13 cm groter dan vrouwen.

In het belang van het kind: vroege detectie van groeistoornissen

Het is belangrijk om de groei zo nauwkeurig mogelijk op te volgen om eventuele groeistoornissen vroegtijdig op te sporen. Vaak zijn groeistoornissen een symptoom van een onderliggende pathologie: hoe vroeger een diagnose wordt gesteld en de behandeling wordt gestart, hoe beter de prognose voor het kind.

Groeistoornissen kunnen wijzen op verschillende problemen:

• Problemen met de voeding, zoals ondervoeding, onaangepaste voeding, verkeerd bereide voeding, overvoeding.
• Lichamelijke problemen, zoals slechte opname van het voedsel, een voedingsintolerantie of -allergie, stofwisselingsziekten, hartziekten.
• Emotionele problemen, zoals te weinig aandacht, verwaarlozing…

Meer lezen: EHBO bij kinderen 

Hét essentiële EHBO-basisboek voor kinderen van 0 tot 8 jaar

Onze kleine sloebers zijn soms echte waaghalzen. Voor we het weten staan ze met tranen en een bijbehorende schaafwond voor onze neus. Daarnaast kan het een moeilijke afweging zijn of we met een ziek kind al dan niet naar de huisarts moeten.

Als een van de enige toegankelijke EHBO-boeken volledig toegespitst op kinderen, is EHBO bij kinderen een echte pionier. Alles van banale kwaaltjes tot levensbedreigende situaties wordt op een eenvoudige manier uitgelegd, aan de hand van handige icoontjes, duidelijke illustraties en herkenbare mama-verhalen. Zo kun je meteen handelen wanneer jouw kind medische hulp nodig heeft of ben je al voorbereid wanneer die dag ooit komt.

EHBO bij kinderen is de opvolger van het reeds uitgegeven EHBK* (*Eerste Hulp Bij Kleine Kinderen) waar bijna 8.000 gezinnen een exemplaar van in huis hebben. In deze herwerking worden de meest voorkomende pijntjes, ongelukjes, ziektes en kwaaltjes toegelicht, met updates van voorschriften, nieuwe actuele thema's en nog zoveel meer.