Wanneer je start met ‘opvoeden’? Kinderpsychiater Peter Adriaenssens legt uit
22/12/2025
Door Mamabaas
Je denkt dat opvoeden begint wanneer je kind “nee” begrijpt. Wanneer er peuterdriftbuien zijn, grenzen getest worden en je eindelijk het gevoel hebt: nu kan ik iets “uitleggen”. Kinder- en jeugdpsychiater Peter Adriaenssens ziet dat helemaal anders. Volgens hem start opvoeden niet op een bepaalde leeftijd, maar wel op het allereerste moment dat je je baby ontmoet.
“Het hangt er al van af wat je met dat woord bedoelt”
Want als we eerlijk zijn: veel ouders horen “opvoeden” en denken automatisch aan regels. Aan het aangeven wat mag en niet mag, aan corrigeren, belonen, grenzen stellen. Adriaenssens herkent dat helemaal.
“Vele mensen denken bij dat woord aan het aangeven wat mag, wat mag niet.”
En dan komt al snel de praktische vraag: wanneer kan je daarmee beginnen?
“Vanaf wanneer kan je belonen? En dan is een kind al rap twee jaar oud.”
Opvoeden is meer dan regels
Alleen: daar wil Adriaenssens net van weg. Niet omdat grenzen niet belangrijk zijn, maar omdat opvoeden volgens hem veel meer is dan dat. Als je opvoeden herleidt tot regels, lijkt het logisch dat je “nog even wacht”. Tot je kind je begrijpt. Tot er gedrag is dat je moet bijsturen. Maar opvoeden, zegt hij, is in de kern iets wat al lang bezig is vóór je ooit een eerste “nee” uitspreekt.
“Opvoeden betekent dus vanaf de aller, allereerste seconde dat die baby er is en dat je die op je buik legt of in je armen neemt.”
Want in wat je doet, hoe je je baby oppakt, hoe je reageert, hoe je nabij blijft, zit al opvoeding. De basis van alles wat later komt, is namelijk relatie.
“Dat die relatie begint, dat je duidelijk maakt aan die baby: ‘Ik hou je vast.’”
En zonder dat je het groots of ingewikkeld moet maken, geef je in dat eerste contact al iets essentieels mee. Je lichaam, je handen, je blik vertellen: jij bent veilig hier.
“Ik wil jou veiligheid geven.”
“Ik wil jou leren kennen.”
Praten met je baby is ook opvoeden
Dat is volgens Adriaenssens de onderbouw: een baby die zich gedragen voelt, letterlijk en figuurlijk. Een baby die leert: er is iemand die op mij afstemt. En net daarom vindt hij het ook zo belangrijk om van bij het begin te spreken met je kind, niet omdat ze je woorden al begrijpen, maar omdat ze je intentie voelen.
“Ik vind het ontzettend belangrijk om met baby’s onmiddellijk te beginnen praten.”
Wat binnenkomt bij een baby is niet de perfecte zin, maar de toon. De warmte. De manier waarop je aanwezig bent.
“Baby’s horen in onze stem of dat dat met warmte is. Liefdevol.”
Dus: wanneer begin je met opvoeden?
Dus als je jezelf afvraagt wanneer je “moet” beginnen met opvoeden, dan is zijn antwoord eigenlijk geruststellend én confronterend tegelijk: je bent al bezig. Niet met regels, maar met fundamenten. Met vasthouden, nabij zijn, veiligheid geven. En van daaruit groeit alles wat later komt—ook dat eerste “nee”.
