Hoe kun je de slaap van je peuter op een positieve manier ondersteunen?

1. Schakel het alarmsysteem uit

Wakker zijn betekent veelal aandacht, aanwezigheid, alertheid, anticiperen, tempo… Om van deze waaktoestand te kunnen overgaan naar indommelen en slapen is het nodig dat we deze zaken inruilen voor rust, vertragen, minder focus… Kortom: voor een goede nachtrust is het nodig dat we de dag kunnen loslaten en ons in rust en veiligheid kunnen overgeven aan de nachtrust. Alles wat spanning teweegbrengt, zal deze overgang bemoeilijken.

Zorg bij je peuter dus ook dat het teveel aan energie er eerst nog even uit kan voor je richting bed gaat en aan het bedritueel begint. Een rustige stemming, voldoende veiligheid, voorspelbaarheid en duidelijkheid zijn belangrijke voorwaarden om die overgang naar in slaap vallen te kunnen maken.

Harvey Karp is de bedenker van de zogenaamde 5S-methode, een methode waarbij wordt gewerkt rond Swaddling (inbakeren), Side or stomach position (kind in zij- of buiklig bij jou leggen), Sushing (luid ssssssh zeggen), Swinging (wiegen) en Sucking (een fopspeen). Deze methode is erop gericht om via coregulatie het zenuwstelsel tot rust te brengen.

Deze methode wordt aanbevolen bij baby’s, maar aangezien de basisfocus ligt op het uitschakelen van de alarmsystemen, kun je op moeilijke momenten voor je jonge peuter ook weer teruggrijpen naar een variant van deze troostende en koesterende handelingen.

2. Nabijheid

Samen slapen of samen in slaap vallen is heel natuurlijk gedrag van baby’s, jonge kinderen en hun ouders. We zijn – weliswaar geëvolueerde – zoogdieren, die hun ‘jongen’ voor voeding en zorg dichtbij houden in een beschermd nest of hol. Het zit als het ware in ons DNA ingebakken om de nabijheid en veiligheid van ouders en andere zorgfiguren in de eerste levensjaren overdag en ’s nachts nodig te hebben om een veilig fundament op te bouwen.

Een hele nacht gescheiden zijn van ouders of verzorgers is voor een peuter best lang. En alleen slapen is ook spannend. Wanneer hij dan wakker wordt tijdens de nacht, heeft hij soms nog die geruststelling of troost nodig.

Het is normaal dat iedereen tijdens zijn natuurlijke slaap af en toe wakker wordt. Misschien hoor je je peuter dan even, maar geleidelijk leert hij zelf weer in slaap te vallen, vaak met de hulp van een knuffel of misschien een fopspeen. Dus laat hem maar even zoeken naar zijn slaap. Vaak slaagt hij erin zichzelf te ‘reguleren’; je hoeft niet op elk geluid te reageren.

Soms is de druk van buitenaf (of misschien van je partner) groot dat je peuter nu echt alleen moet slapen, of zelfstandig in slaap moet vallen en zelfstandig moet doorslapen. Toch heeft elk kind zijn eigen ritme en tempo op zijn weg naar zelfstandigheid.

Het is belangrijk dat het goed voelt. Laat je peuter niet alleen huilen en om hulp roepen of in paniek raken terwijl jij de deur sluit en zegt: ‘Nu doe je het alleen.’ Je peuter moet weten dat het tijd is om te gaan slapen, dat jij ook moe bent, maar dat hij veilig is en dat je er bent als hij je echt nodig heeft. Het is zoeken naar een evenwicht. Zorg ervoor dat je kind weet dat je er voor hem bent en dat je begrijpt dat hij angstig kan zijn.

3. Positieve slaapassociaties

Slaapassociaties zijn de omstandigheden, objecten en rituelen die gekoppeld worden aan het proces van in slaap vallen. Positieve associaties kunnen helpen bij het in slaap vallen en bevorderen een goede nachtrust. Ze geven je hersenen het signaal dat het tijd is om te ontspannen en in slaap te vallen. Slaapassociaties vormen met andere woorden een natuurlijk onderdeel van het (opnieuw) in slaap vallen. Het creëren van positieve slaapassociaties – een rustige slaapomgeving, veiligheid en voorspelbaarheid – helpt bij het bevorderen van een gezonde slaap. Wil je daar iets in veranderen, dan doe je dit het best geleidelijk aan. Zorg dus niet voor een bruuske verandering, maar zoek naar een zachte overgang.

4. Zorg voor een voorspelbaar slaapritueel

Voorspelbaarheid geeft een vertrouwd en veilig gevoel en helpt je peuter om de dag rustig af te ronden. Je kunt het slaapritueel visueel ondersteunen door een reeks plaatjes zichtbaar te maken met de verschillende handelingen die steeds gebeuren voor het slapengaan. Je vindt leuke plaatjes op bijvoorbeeld Pinterest.

Wanneer er eerder weinig individuele aandacht mogelijk was, kan dit ook hét moment zijn om nog even volle mama- of papa-aandacht te krijgen. De emmer van verbinding moet bij kinderen voldoende gevuld zijn voordat ze zich kunnen overgeven aan de slaap. Die tien minuutjes extra liefde en aandacht kunnen ervoor zorgen dat je peuter daarna rustiger in slaap kan vallen. Toch is het ook hier belangrijk om peuters de nodige ruimte te geven om dingen zelf te kunnen kiezen, zoals welk boekje er gelezen wordt. Hun drang naar autonomie stopt niet bij bedtijd.

5. Ondersteun het dag-nachtritme

Het dag-nachtritme ondersteunen kun je ook doen door ervoor te zorgen dat je de slaapomgeving van je kind aanpast aan het vallen van de avond:

• Zorg voor gedempt licht.
• Vermijd felle geluiden.
• Zorg ook voor een goede temperatuur op de kamer; achttien graden is een goede slaapkamertemperatuur.
• Zorg overdag voor voldoende zonlicht en buitenl
   

Meer lezen: Mijn Peuter

Stap binnen in de fascinerende wereld van je peuter. Mijn Peuter neemt je mee op een boeiende reis door het ouderschap en biedt, samen met het boek Mijn Baby, een diepgaand begrip van de eerste duizend dagen van je kind. Ontdek de wetenschap achter de ontwikkeling van het peuterbrein en krijg waardevolle inzichten in denkvermogen, tijdsbeleving, temperament en emotionele groei.

Mijn Peuter behandelt essentiële onderwerpen zoals slaap, voeding, groei en belangrijke mijlpalen. Van de komst van een broertje of zusje tot de overgang naar school en het omgaan met andere veranderingen, dit boek voorziet je van de kennis en handvatten om de terrible two-fase met glans te doorstaan.

Met talloze inzichten helpt Mijn Peuter je om je kind beter te begrijpen en zelfverzekerder te worden in je rol als ouder. Een onmisbaar boek voor iedere ouder die de unieke reis van het ouderschap ten volle wil beleven!