Als mensen niet weten hoe ze moeten reageren na het overlijden van je kindje

Op een ochtend vond ik in de brievenbus, tussen de reclamefolders, een verfrommeld blaadje waarop ik vriendelijk uitgenodigd werd door een controlearts. Die was blijkbaar de dag ervoor langs geweest. Raar, want op dat moment waren zowel mijn man als ik thuis. Misschien hebben we gewoon de bel niet gehoord? De moed zakte me al in de schoenen. Gewoon al het feit dat ik 'gecontroleerd' moest worden, bezorgde me schrik. Aangezien mijn huisarts me had verteld dat de kans heel klein was dat ik ooit controle zou krijgen in de eerste maanden na haar overlijden, en ik een relatief 'goede dag' had (daarmee bedoel ik een dag waarop ik voor de middag mijn bed uit was gesukkeld, mij had aangekleed, de vaatwas had geleegd en een was had ingestoken) voelde ik me op dat moment sterk genoeg om deze 'futiliteit' af te handelen. Achteraf gezien heel dom en naïef.

De tijd was er blijven stilstaan

Toen ik aankwam in de wachtkamer van deze 'zogezegde arts', kon ik mijn ogen bijna niet geloven. Ik stond versteld, het was een wachtzaal die minstens 30 jaar was blijven stilstaan in de tijd. Het was er vuil en vies op de vloer. Er hingen plakbrieven aan de muur van in 'de jaren stillekes'. 'Gelieve uw pasmunt klaar te houden.' De dag van vandaag, ongelooflijk toch?!

Plots kwam er een vrouw tevoorschijn, ze stelde zich voor als de echtgenote/secretaresse van de dokter. Ze vroeg me wat ik had, en ik vertelde haar dat ik dat wel met de arts zou bespreken. Ze bleef maar aandringen en zei dat ze de dokter al wou voorbereiden op het gesprek, hij was op dat moment nog aan het eten. Al huilend vertelde ik: “mijn dochter van bijna 2 is dood”, meer dan dat kreeg ik niet uitgesproken. Nogal overdonderd zei ze: “Is ze overreden misschien?” Ik antwoordde heel kortaf: “Neen”. Toen begon ze gewoon over het weer en het afvallen van de bladeren. Het werd mij duidelijk dat de vrouw helemaal niet wist hoe ze hiermee moest omgaan.  Ik nam het haar niet kwalijk. Na ongeveer 52 dagen van rouw besef ik dat veel mensen niet weten hoe ze in zo’n situatie moeten reageren. Er zijn mensen die in een boog om je heen lopen en dat doet pijn. Maar dat is niets in vergelijking met de mantel van verdriet die wij heel ons leven gaan moeten dragen.

"Waarom kan je niet gaan werken?"

Toen verscheen er een bedrukte, oude man voor me, die dan de controlearts bleek te zijn. Hij bracht me naar zijn praktijk en bood me aan om te gaan zitten. Achteraf gezien waren dat zijn enige vriendelijke woorden. Hij zei: “Ik luister”. Ik begon over de brief die ik die voormiddag in de brievenbus vond en legde uit dat we zijn komst aan onze voordeur gemist hadden. Hij zei: “Dat moet ik allemaal niet weten, ik wil weten waarom je niet kan gaan werken.”

Geschrokken door zijn arrogante optreden haalde ik de rouwbrief van Ella boven. Ik had het vermoeden dat hij helemaal niet wist in welke nachtmerrie wij beland waren. Dus ik dacht dat hij zou veranderen van houding bij het zien van haar prachtige foto op de rouwkaart. Maar niets was minder waar, hij deed zelfs de moeite niet om naar haar schattige snoetje te kijken. Toen ik vertelde dat ze amper 20 maand werd, kreeg ik een antwoord waarvan ik aan mijn stoel genageld zat. Hij had toch wel een halve minuut nodig om te berekenen dat 20 maand bijna 2 jaar is. “Wat is nu 2 jaar in een mensenleven, het zou erger geweest zijn moest ze 14 jaar geworden zijn.” Ik kon op dat moment geen woord meer uitbrengen, de tranen liepen over mijn wangen. Hoe onbeschoft! Mijn kind, mijn goudklomp, rond wie heel mijn leven draaide, haar dood zo minimaliseren. Hoe lomp (sorry voor mijn uitspraak, maar die man spaarde mij ook niet) kon hij zijn? Van een arts verwacht je toch iets anders?

"Waarom heb je NU nog stress?"

Als reden van afwezigheid had mijn huisarts vermeld 'psychische stressklachten na catastrofe'. De oude man vroeg me waarom ik NU nog stress had. Alsof het ergste nu toch wel al voorbij moest zijn? Niet dus! Hij vertelde dat ik me toch zou moeten herpakken. Alsof ik iets misdaan had? Neen, ik zit gewoon vol verdriet, door het ondraaglijk gemis van mijn dochter. “Gezien jouw jeugdige leeftijd, heb je nog een hele toekomst voor je.” Daaruit verstond ik dat ik maar naar huis moest gaan en er gewoon nog eentje moest maken. Nee, onze schat Ella komt nooit meer terug en is niet vervangbaar.

Na enkele minuten, kookte ik van woede. Ik zei al snikkend dat ik gechoqueerd was door zijn woorden. En dat ik dat allemaal heel straffe uitspraken vond. Soms had ik de indruk dat hij niet alles begreep wat ik vertelde, waarschijnlijk lag dat aan zijn hoorapparaat. Ik vertelde dat ik niet begreep waarom ik me zo moest verantwoorden. Ik kan er toch niet aan doen dat ik op dit moment mijn job als juf in het eerste leerjaar niet kan uitoefenen? Het liefste van al zou ik de klok willen terugdraaien naar de tweede week van september, gewoon terug naar mijn klas gaan om 24 kinderen te leren lezen, schrijven en rekenen. Met als beloning van de dag het afhalen van mijn kleine schat in de crèche. Waarom was die man zo hard voor me??

Ik vroeg hem waarom mijn afwezigheid op school in vraag getrokken werd. “Uw werkgever heeft mij gecontacteerd.” Ik vroeg wie hij juist bedoelde, waarop hij zei “de directeur van uw school”. Ik antwoordde al heel snel dat dit echt niet kon... Waarop hij zei: ”Toch wel”. Om een einde te maken aan dit 'welles-nietes-spelletje' zei ik dat hij leugens vertelde. Want de directeur van mijn school, dat is mijn man!! En dus de papa van Ella, die zelf nog in het allergrootste verdriet zit. Die zag hij niet aankomen…

"Iedereen moet zijn steentje bijdragen"

Op dat moment begon hij allerlei dingen te noteren. Ik kon er niets uit opmaken, want het was een echt 'kattegeschrift'. Ik zag dat hij een volledige foute pengreep had, (beetje beroepsmisvorming van mij), hij had duidelijk moeite met schrijven (had zeker te maken met zijn leeftijd).  Hij deelde ook mee dat er heel wat verzuim was in het onderwijs en dat iedereen zijn steentje moet bijdragen aan de maatschappij. Ik verdedigde mij en vertelde dat we ons dochtertje haar hart, nieren en lever geschonken hebben aan andere hulpbehoevende kinderen. Hij antwoordde lomp dat dit niets ter zake deed. Schandalig!!

Plots vroeg hij waarom ik het gewoon niet eens probeerde om terug voor de klas te staan. Ik stond voor de zoveelste keer versteld van zijn woorden. Wat kunnen kinderen in godsnaam leren van een juf die een hele dag op haar stoel zou zitten wenen? Hoe kan ik in deze hartverscheurende situatie lesgeven aan zesjarigen? Ik ben niet alleen mijn dochtertje kwijt, maar ook al mijn optimisme en geduld waarmee ik voor de klas stond. Ik hoop dit ooit terug te krijgen, maar wanneer… wie zal het zeggen? Zeker niet de oude, norse, onrespectvolle man die zichzelf 'controlearts' noemt. Gelukkig kunnen wij ons optrekken aan de vele familieleden, vrienden en collega's die wel weten hoe ze mensen in rouw kunnen bijstaan. Eerlijk gezegd verwachtte ik dat van een 'geleerde man' op zijn minst ook! Niet dus. Een cursus empathie heeft deze man blijkbaar nooit gekregen.

Later kwam ik te weten dat deze 'onsympathieke man' volgend jaar 80 jaar wordt. Alweer schandalig!!