Ik ben zelfstandige en ik ben mama: een paar feitjes op een rij
Eerst even een paar feiten
| Zelfstandige mama | Mama in loondienst |
| De moederschapsrust voor zelfstandige mama’s bedraagt maximaal 12 weken (of 13 weken voor een meerling). | De moederschapsrust voor werkneemsters bedraagt vijftien weken. |
| De uitkering bedraagt 449,32 euro per week, verminderd met 11,11% bedrijfsvoorheffing | De uitkering bedraagt de eerste dertig dagen 82 procent van het brutoloon (geen maximumbedrag van toepassing), vanaf de 31ste dag 75 procent van het begrenst brutoloon. |
| geen lactatieverlof | Lactatieverlof onder bepaalde voorwaarden |
| Geen ouderschapsverlof | Ouderschapsverlof onder bepaalde voorwaarden |
| Omstandigheidsverlof voor zieke kindjes bestaat niet. | Omstandigheidsverlof: enkele dagen per jaar onder bepaalde voorwaarden. Verlof voor een gehospitaliseerd kind bedraagt 12 tot 24 maanden. |
| Werkverwijdering omwille van gezondheidsrisico's voor moeder en kind: kan niet. | Als de werksituatie gezondheidsrisico's inhoudt voor moeder en kind, kan de arbeidsgeneesheer beslissen dat je niet meer mag worden tewerkgesteld in deze omstandigheden. De werkgever moet nagaan of er een alternatieve tewerkstelling, zonder gezondheidsrisico's, mogelijk is. Is dat niet het geval, zullen de werkzaamheden volledig moeten worden stopgezet. |
| Zelfstandige moeder in hoofdberoep heeft recht op 105 dienstencheques na de geboorte of adoptie van een kind. | Geen ontvangst van dienstencheques. |
| Kinderbijslag is voor kinderen van zelfstandigen of werknemers idem: Sinds 1 juli 2014 is het systeem grondig hervormd en is er een gelijkschakeling: het kind van een zelfstandige is niet meer ‘minder waard’ dan dat van een werknemer. | Kinderbijslag is voor kinderen van zelfstandigen of werknemers idem: Sinds 1 juli 2014 is het systeem grondig hervormd en is er een gelijkschakeling: het kind van een zelfstandige is niet meer ‘minder waard’ dan dat van een werknemer. |
Hoe ik het deed
In mijn geval begon het al bij dag 1 van mijn zwangerschap, als arts kom ik dagelijks in contact met (zoals dat mooi heet) lichaamsvochten allerhande. Ik ben niet immuun voor cytomegalie, en moest dus heel hard oppassen, voornamelijk bij het onderzoeken van kleine kindjes.
Ik werkte de volle negen maanden (min 1 week) uit, en dit is alleen gelukt dankzij de goede hulp van mijn collega’s in de groepspraktijk, die mij de laatste weken ontlasten wat betrof de huisbezoeken. Met 20 kilo op de buik en een dokterstas van minstens evenveel kilo’s aan de hand lukte het mij echt niet meer om vlot in en uit de wagen en op en af de trappen van appartementsgebouwen te sukkelen…
Toen ik dan 1 week voor mijn uitgerekende datum besloot thuis te blijven kon de baby wat mij betrof niet snel genoeg komen; elke dag dat hij later kwam, was een dag minder dat ik samen met hem thuis zou zijn. 1 september stond immers met stip in de agenda als de Eerste Werkdag. De praktijkagenda werd er zo rond gepland, en dus stond het in steen gekerfd.
Tien weken na zijn geboorte, twee weken nadat ik dus al geen inkomen meer had (Leven van liefde en de hemelse dauw is zalig, maar helaas niet lang vol te houden, ’t manneke moest ook eten, nietwaar?) werd de pruts dus bij de onthaalmoeder gedumpt. In mijn geval, net op het moment van een groeispurtje en de overgang van borstvoeding naar poedermelk. A recipe for disaster dus.
En zo geschiedde: de nachten werden plots weer vaker onderbroken en ons mannetje was duidelijk ongelukkiger. Voor scheidingsangst is 10 weken nog veel te jong, maar zoals wij als mama’s allemaal weten, en zoals de wetenschappelijke literatuur ons daarin bevestigt: zelfs pasgeborenen tonen een duidelijke voorkeur voor alles wat met mama te maken heeft, ze verkiezen onze stem (zelfs al zingt deze zo vals als een kat) en geur over die van een andere. Als een vreemde hun troost en verzorgt, zelfs met de beste intentie en de grootste zorgzaamheid beseffen onze kleintjes sowieso dat het een ander soort troosten is, het voelt anders dan als mama het doet en dat vinden ze niet leuk…
Extra veel knufjes en kusjes
Dit jaar mocht ik voor de tweede maal mama worden. Het was een goed jaar om ‘een kindje te kopen’, zo blijkt, want sinds 2017 worden ook zelfstandige mama’s iets meer en beter ondersteund door de sociale verzekering. Ik mocht bij onze kleine George zelf 12 weken genieten van betaalde moederschapsrust! Hij was dan ook al een flinker kereltje toen hij startte bij de (super mega fantastische) onthaalmoeder, en heeft deze transitie echt vlotter kunnen maken. Of het eigen aan het kind is, of het toch door die extra weekjes mama-tijd komt; uw gok is zo goed als de mijne. (Ik tracht mijn man ervan te overtuigen hierover een wetenschappelijk onderzoek op gezinsniveau te maken met een hele rits kinders en de vergelijkende bevindingen te publiceren, wordt vervolgd! )
Op dit moment zijn de mannen 2,5 jaar en een half jaar oud. Ze zijn hun superonthaalmama meer dan gewend en hebben er een tweede thuis. Nu we bij haar eindelijk onze draai gevonden hebben staat de volgende mijlpaal- de kleuterschool; al voor de deur.
Het organiseren van woensdagnamiddagen, school die uit is op onmogelijk vroege uren, duizend weken verlof per jaar en pedagogische studiedagen staat en valt met de medewerking van grootouders die zelf in het onderwijs staan en zou niet lukken zonder de hulp van een Mega Echtgenoot. Omdat hij de bediende van ons 2 is, en dus diegene met de regelmatigste uren vallen de meeste ochtendritjes op zijn schouders. Hij zal zijn ouderschapsverlof opnemen in 4/5e om elke vrijdag om 14u55 (I kid you not, dit is werkelijk het uur dat de school uit is) aan de schoolpoort te staan.
Doe mijn job graag
Ik blijk gezegend met een stel kloeke beren maar mijn moederhart zal ongetwijfeld breken als ik een van onze ukkies in flink zieke toestand, bij iemand anders moet achterlaten. Mijn hart schreeuwt dan: “IK WIL BIJ MIJN ZIEK KIND ZIJN!”, en mijn verstand/schuldgevoel moet dan de bovenhand nemen en besluiten “De helft van Gent is ziek, Vermeulen; doe uw WERK en help uw collega’s!”. Ik mag er weer niet aan denken…
In ieder geval: ik doe mijn job graag, en dat is maar goed ook. Moest ik dit niet met hart en ziel doen, de nadelen zouden al snel eens kunnen opwegen tegen de voordelen!
Dus aan alle jonge meisjes die nog geen carrièrepad hebben uitgestippeld en wel denken aan kindjes, denk toch ook eens hierover na. Want deze informatie geven ze je niet op de studiekeuze-beurzen…
