Ouderschapsverlof: mama of papa? Voordelen voor allebei

Ouderschapsverlof wordt alsmaar populairder in ons land: in 2017 maakten al drie keer meer ouders er gebruik van dan 15 jaar geleden. Maar opvallend: het blijven toch vooral de mama’s die het opnemen. Drie keer meer Vlaamse mama’s dan papa’s kiezen voor ouderschapsverlof.

Kijken naar de Scandinaven

Maar hé, papa’s, jullie hebben evenveel recht op ouderschapsverlof! Finland geeft alvast het goede voorbeeld: daar kunnen ouders elk 164 betaalde verlofdagen opnemen om bij hun kindje te zijn. Even tellen: dat is samen 328 dagen oftewel 14 maanden. En partners kunnen onderling 69 dagen aan elkaar overdragen.

Het ‘bevalwalhalla’ is Zweden. Daar hebben ouders recht op 480 verlofdagen aan 80 % van hun loon. Mama’s hebben nog recht op 18 weken geboorteverlof en papa’s op 90 dagen betaald vaderschapsverlof.

Hoe zit het bij ons?

Oké, daar zijn we nog niet in België. Maar je hebt wel recht op 4 maanden ouderschapsverlof. Het zou leuk zijn voor oma’s en opa’s, of meters en peters om extra daagjes door te brengen met hun oogappel, maar ouderschapsverlof is enkel bedoeld voor ouders. Álle ouders: de biologische mama of papa, en ook wie een kindje heeft geadopteerd of erkend, of mee-ouder is. Elke ouder heeft recht op evenveel ouderschapsverlof.

Dat is: 4 maanden verlof per kind, per ouder. En je kan het opnemen tot je kind 12 jaar is. Tijdens dat verlof ontvang je van de RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening) een onderbrekingsuitkering.

Ouderschapsverlof, waarom? Daarom!

Zo, daarmee hebben we al voordeel nummer 1 gehad: je valt niet zonder inkomen. Maar er zijn nog voordelen. Voor mama én papa/mee-ouder.

Papa of mee-ouder

• Meer (kwali)tijd samen: hangt je kindje doorgaans nogal aan mama? Of merk je later dat je dingen hebt gemist (dat eerste lachje, het eerste fruitpapdebacle :-), de eerste stapjes …) Je hoeft dat niet te missen. Las elke week een dagje quality time in met ouderschapsverlof. Extra momenten die je samen kan doorbrengen, tijd om te helpen met schooltaken of om leuke dingen te beleven. Of euh … om taxichauffeur te spelen voor die drukbezette kids van tegenwoordig, right? En wat dacht je van extra knuffeltijd?

• Ademruimte: met ouderschapsverlof creëer je vaak meer evenwicht in de taakverdeling in huis. Ook de zorg zit beter in balans. Zo hoeft de mama (of papa of mee-ouder) bijvoorbeeld geen eventuele carrièrepauze in te lassen. En sowieso: meer evenwicht in het reilen en zeilen thuis wil zeggen gelukkige(re) ouders!

• Bescherming: schrik voor gevolgen op het werk als je wat tijd neemt voor je kindje? Niet nodig! Tijdens het ouderschapsverlof ben je beschermd tegen ontslag. En de dagen waarop je ouderschapsverlof opneemt zijn grotendeels gelijkgesteld met gewerkte dagen. Zo hoef je ook niet te vrezen voor je pensioen of een eventuele werkloosheidsuitkering.

Mama

• Langer borstvoeding geven: wil je na je moederschapsverlof borstvoeding blijven geven? Maar zie je er wat tegenop om te kolven terwijl je op het werk bent? Begrijpen we! Dan is meer tijd thuis ideaal om je kindje verder de borst te geven in alle rust en in jullie vertrouwde omgeving. 

Allebei

• Ideaal tijdens de vakantiemaanden: geen beter moment om extra q-time met je kindjes te beleven dan tijdens de zomervakantie. Weg opvangprobleem! En het weer zit meestal nog mee om plezante uitstapjes samen te plannen.

• Ook een beetje me-time: ssst, maar ouderschapsverlof geeft je als ouder ook wat meer tijd voor jezelf. En dat is welgekomen met kleine tornado’s in huis. Rond de klok van 9, net na de ochtendspits … wordt alles even stil. Zeg dan eens heel even foert tegen al die ‘ik-moet-nogs’, schenk een warme (!) kop koffie of thee in en geniet van een moment pure me-time. De frisse geest, het uitgeruste gemoed en de opgeladen batterijen nadien: wedden dat het je een nog fijnere mama of papa maakt? En jep, ook hélemaal alleen inkopen doen is me-time! Zelf kiezen welke winkelgang je eerst inloopt, ongestoord staan twijfelen over rijst of pasta of allebei, in stilte je kar vullen op een ordelijke manier (zonder grijpgrage handjes) …

•  Lekker flexibel: je bent dus niet verplicht bent om die 4 ouderschapsverlof maanden in 1 keer op te nemen hé. Spreid het gerust! Dit zijn de mogelijkheden:
  • Je neemt 4 maanden verlof in 1 keer op.
  • Je werkt 8 maanden halftijds in plaats van voltijds.
  • Je werkt 20 maanden 4/5.
  • Nieuw sinds 1 juni 2019: je vermindert je prestaties met 1/10 gedurende 40 maanden – wel mét akkoord van je werkgever.

Extra hoera: je kan het verlof ook opsplitsen in kortere periodes, afzonderlijke maanden dus. Als je werknemer akkoord gaat, kan dat bij voltijds of halftijds verlof zelfs nog op een flexibelere manier dan de klassieker.

Ouderschapsverlof is niet gelijk aan geboorteverlof

Verwar ouderschapsverlof niet met geboorteverlof. Dat laatste (moeder/vaderschapsverlof) is het verlof dat je krijgt bij de geboorte van je kindje. Voor de mama’s bedraagt dat 15 weken als loontrekkende of werkzoekende en 3 tot 12 weken (naar keuze) voor een zelfstandige mama of meewerkende echtgenote.

Nog vragen over het ouderschapsverlof of andere verloven? Wil je zeker zijn dat je niets uit het oog verloren bent? Download de whitepaper ‘Stap voor stap, van zwanger- tot ouderschap’ van Parentia.