Wereldprematurendag: Elke dag gebeuren er nog mirakels!

Vanaf wanneer spreken we van een prematuurtje of vroeggeboorte?

Een normale zwangerschap duurt 40 weken. Elk kindje dat voor 37 weken geboren wordt, is een prematuurtje. We spreken ook wel van een vroeggeboorte. Maar vroeggeboorte kan variëren: van 1 maand vroeger dan de uitgerekende datum tot een bevalling op 24 à 25 weken zwangerschap. Dat laatste is de uiterste grens, want 4 maanden voor de uitgerekende datum bevallen is al extreem, en daar ligt ook de grens van leefbaarheid.

Geen concrete redenen voor vroeggeboorte

Tot op de dag van vandaag tasten we nog altijd een beetje in het duister als het op de exacte redenen van vroeggeboorte aankomt. Want nog altijd moeten we het antwoord schuldig blijven. De laatste jaren is het aantal prematuurtjes helaas toegenomen. En die gedachte is frustrerend. Te meer omdat we qua kennen en kunnen al een hele stap verder staan vandaag. 30 jaar geleden was slechts 6 op de 100 baby’s prematuur. Vandaag is dat al 8%. En wereldwijd zelfs meer dan 10%.

Welke factoren lokken nu vroeggeboorte uit? Hoe komt het nu dat vrouwen vroeger contracties krijgen en aan de arbeid beginnen? Waarom breken vliezen sneller dan normaal? Er kunnen verschillende oorzaken zijn waarom baby’s vroeger ter wereld komen. Zo kan zwangerschapsvergiftiging een reden zijn dat de baby sneller geboren moet worden. Soms gebeurt het ook dat de foetus zich niet goed genoeg meer voedt of dat het hartje minder goed klopt. Maar er bestaan geen bewijzen, zwart op wit, waarom bepaalde moeders genoodzaakt zijn om vroeger te bevallen.

Aanvankelijk werd gedacht dat één van de factoren die hebben geleid tot een stijging in vroeggeboortes een stijging in het aantal vruchtbaarheidsbehandelingen was. Hierdoor neemt de kans op zwangerschap van meerlingen toe en bijgevolg dus ook de risico’s bij de bevallingen. Maar zelfs als we die meerlingenzwangerschappen uitsluiten, zien we dat het aantal vroeggeboortes stijgt in Vlaanderen.

Niet alleen zorg voor de vroeggeboren baby, maar ook voor de mama

Wereldprematurendag is dé ideale dag om ook eens de mama’s van de prematuurtjes in de bloemetjes te zetten. Want heel wat mama’s kampen met een enorm schuldgevoel. Wat had ik beter kunnen doen? Ik heb gezond gegeten, op tijd rust genomen en niet gerookt. Hoe komt het dan dat mijn baby’tje te vroeg kwam? Ze voelen zich vaak enorm gefaald. Na de geboorte gaan ze door een soort rouwperiode. Ze moeten alle emoties verwerken en die negatieve gevoelens een plaats geven.

Het is belangrijk om mama’s van prematuurtjes zoveel mogelijk ondersteuning te geven. Het spreekt voor zich dat de baby’tjes die te vroeg geboren zijn alle nodige zorgen en liefde krijgen. Maar ook hun mama’s hebben speciale zorg nodig!

Huid-op-huidcontact

Gelukkig is er vandaag steeds meer de bewustwording van het gebrek aan fysiek contact tussen mama of papa en de baby. De klinieken van vandaag zijn daar veel bewuster mee bezig. Ze doen er alles aan om de ouders op te vangen. Ze zorgen ervoor dat ouders zich op een gezonde manier kunnen hechten aan de baby. Er mag eens een luier vervangen worden. Er mag fysiek contact zijn. Dat is enorm belangrijk! Ouders van prematuurtjes hebben nood aan het stimuleren van die band.

Kangoeroemarathon

In het kader daarvan hebben we de zogenaamde Kangoeroemarathon in het leven geroepen. Die verwijst naar de kangaroo care, het huid-op-huidcontact met de baby. Tijdens de kangoeroemarathon worden mensen aangemoedigd om zoveel mogelijk huid-op-huidcontact te hebben en wordt er op het einde zelfs een prijs uitgereikt.

Risico’s na vroeggeboorte

Te vroeg geboren baby’s zijn eigenlijk ‘af’. Dat wil zeggen: alle organen zijn er al. Alleen zijn bepaalde organen nog onvoldoende rijp. Denk maar aan de longen. Heel vaak moet de ademhaling ondersteund worden, omdat de longblaasjes nog onvoldoende ontwikkeld zijn. Ook de hersenen zijn onvoldoende klaar en hebben tijd nodig om verder te groeien en verbindingen aan te leggen.

Gelukkig wordt daar de laatste jaren veel aandacht aan besteed. Er wordt alles aan gedaan opdat de baby in alle rust verder kan groeien. Zo wordt de baarmoeder zo goed mogelijk nagebootst: geen licht, geen lawaai. De couveuse wordt een soort nestje dat doet denken aan de begrenzing van de baarmoeder. Daarnaast wordt de focus gelegd op de aanwezigheid van mama of papa. Dat wordt ook wel ontwikkelingsgerichte zorg genoemd.

Ondanks al die goede zorgen, blijven er altijd wel een aantal risico’s. Hoe jonger de baby is, hoe groter het risico is op overlijden. Daarnaast is er ook een kans dat de baby kampt met chronische longproblemen of ontwikkelingsstoornissen.

Mensen in de zorg leven mee

Ook voor de mensen op de neonatologie-afdeling is het vandaag een belangrijke dag. Zij maken elke dag deel uit van een intieme gebeurtenis van heel wat mama’s en papa’s. Elke vroeggeboorte blijft hangen. En als zo’n vroeggeboorte verkeerd afloopt, is dat ook een slag in het gezicht van het verzorgingsteam en grijpt dat naar de keel.

Net als de ouders zijn zij betrokken bij het leven van die jonge wezentjes. Dat is ook de reden waarom bijvoorbeeld het Nicolasfonds werd opgericht. Dat fonds helpt bij de psychosociale ondersteuning. Sommige ouders hebben het financieel moeilijker. Ze beseffen dat het belangrijk is om zoveel mogelijk aanwezig te zijn bij hun premature baby, alleen hebben ze niet altijd de nodige middelen. Dat fonds helpt om een busabonnement te betalen of om maaltijdcheques te voorzien, zodat ook die baby’tjes kunnen hechten aan hun ouders op momenten dat ze het meer dan ooit nodig hebben.

Elke dag gebeuren er mirakels

Op de neonatologie-afdeling zien ze letterlijk en figuurlijk mirakels gebeuren. Niet alleen omdat baby’tjes tegen alle verwachtingen in overleven, maar ook omdat er iedere dag een toegewijd team klaarstaat om mirakels te verrichten. Ook zij verdienen een pluim op Wereldprematurendag.