6 tips voor het opvoeden van veerkrachtige kinderen
Wat is veerkracht?
Veerkracht is het vermogen om na confrontatie met negatieve gebeurtenissen of uitdagingen te overleven, te herstellen, te volharden en zelfs te floreren (Luthar, 2003; Masten, 1994; Rutter & Garmezy, 1983; Werner & Smith, 1982). Kinderen met weinig veerkracht zijn vaak snel van slag bij verandering of tegenslag, ze hebben een negatief zelfbeeld en geloven niet dat ze moeilijkheden kunnen overwinnen. We leven in een prestatiegerichte en drukke maatschappij die ook steeds vaker een beroep doet op onze mentale veerkracht. Gelukkig kan je de veerkracht van je kind stimuleren. Wat kan je als ouder doen?
1. Geef kinderen inzicht in het stress-systeem en ga na welke prikkels en/of gebeurtenissen stress veroorzaken
Informeer je kind over de werking van het stress-systeem. Ons stress-systeem treedt in werking bij een reële of ingebeelde dreiging. Korte periodes van spanning vormen geen probleem. Wanneer we te vaak gespannen zijn, kan het lichaam echter niet herstellen. Ga samen met je kind na waar hij/zij spanning voelt in het lichaam. Welke lichamelijke sensaties treden op bij angst en stress? Welke prikkels zijn storend? Welke situaties zorgen voor (te veel) spanning?
2. Leer je kind grenzen aangeven en om hulp te vragen
Leer je kind te luisteren naar en te vertrouwen op zijn/haar gevoel. Luister wanneer je kind een grens aangeeft en zoek samen naar een oplossing. Veerkrachtige kinderen durven zeggen wanneer het even te veel is en vragen om hulp. Maak samen met je kind een lijstje met ‘hulplijnen’: bij wie kan je kind allemaal terecht om hulp te vragen?
3. Ontdek hoe je kind lichamelijk het best ontspant
Kinderen zijn vaak bezig met cognitieve activiteiten. Meer aandacht voor lichamelijk welbevinden en lichamelijke ontspanning is erg waardevol. Aandacht voor relaxerende bezigheden leidt tot een betere concentratie, een positievere gemoedstoestand en een meer ontspannen nachtrust. Ga samen met je kind op zoek naar wat bij hem/haar past!
4. Pak moeilijke situaties stapsgewijs aan
Teleurstellingen zijn onderdeel van het leven. Het is dan ook geen goed plan om alle uitdagingen voor je kind weg te nemen. Toch zijn sommige situaties voor een kind te moeilijk of bedreigend. Praat met je kind over welke situaties stress bezorgen en waarom. Probeer moeilijke situaties op te delen in kleine haalbare stapjes. Zoek naar hulpmiddelen om de spanning in lastige omstandigheden te doen afnemen.
5. Werk aan de sociale vaardigheden van je kind
Sociale vaardigheden zijn vaardigheden die betrekking hebben op de omgang met anderen. Kinderen die sociaal vaardig zijn, zijn vaak ook veerkrachtiger. Ze kunnen op een gepaste manier voor zichzelf opkomen, kunnen beter overweg met conflicten en vragen om hulp wanneer ze die nodig hebben. Bied je kind voldoende ‘leerkansen’ om sociale vaardigheden aan te leren.
6. Bevorder een positieve denkstijl
Een optimistische denkstijl hangt in hoge mate samen met een veerkrachtig bestaan. Leg kinderen uit dat we in een bepaalde situatie positief of negatief kunnen denken en dat de manier waarop je denkt je gevoel en je gedrag stuurt. Bevraag de gedachten van je kind in moeilijke situaties en oefen met het genereren van meer helpende gedachten. Geef niet te snel op, want dit vergt oefening, maar je stimuleert op die manier de positieve denkstijl en de veerkracht van je kind.
Stressmomenten zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Kinderen hierop voorbereiden door het bevorderen van hun veerkracht is wenselijk. Uitdagingen zorgen voor meer veerkracht later in het leven, op voorwaarde dat deze uitdagingen goed gedoseerd zijn. Probeer als ouder zicht te krijgen op wat je kind wel of niet aankan. Stimuleer het kind om kleine stapjes te zetten in de gewenste richting en leer kinderen vaardigheden aan om obstakels te kunnen overwinnen.
Dit artikel verscheen eerder op alotofmom. Meer tips en inspiratie over het aanleren van ‘soft skills’ kan je vinden via Lot.
