9 weetjes over de ontwikkeling van een foetus
- In de baarmoeder is het warm en bijna helemaal donker. De foetus slaapt het grootste deel van de tijd, met op de achtergrond altijd dezelfde ritmische geluiden: de ademhaling en de hartslag van mama.
- De foetus wordt beschermd tegen scherpe geluiden door het vruchtwater en de omliggende weefsels.
- De foetus leert geleidelijk aan de stem van zijn moeder te herkennen. In de laatste maanden van de zwangerschap komt hij zelfs tot rust wanneer zijn mama hem zacht en liefdevol toespreekt. Ook na de (vroeg-)geboorte herkent de baby moeders stem als één uit de duizend.
- Vanaf 27 à 28 zwangerschapsweken ontwikkelt de foetus een slaappatroon. Slaap wordt dan onmisbaar voor de groei en ontwikkeling van de hersenen. Terwijl de foetus slaapt, kunnen de verschillende zintuigen (voelen, horen, zien, ruiken…) verder ontwikkelen en verfijnen. De basis voor latere sociale en emotionele vaardigheden wordt gelegd. Genoeg slaap is ook broodnodig voor de opbouw van het langetermijngeheugen en de latere verstandelijke ontwikkeling. Het belang van slaap is ook nog na de zwangerschap en geboorte heel groot.
- Dankzij het vruchtwater wordt de zwaartekracht buitenspel gezet en kan de foetus vrij bewegen – zwemmen zeg maar.
- De baarmoederwand zorgt dan weer voor de nodige begrenzing, waardoor de foetus bij het stoten tegen de wand geholpen wordt om terug de rustgevend ‘gekromde’ foetushouding aan te nemen.
- De foetus groeit dankzij een continue aanvoer van voedingsstoffen vanuit de placenta. Zit het echter even tegen, dan wordt hij ook blootgesteld aan schadelijke producten die de groei en ontwikkeling kunnen verstoren. Nicotine en teer zijn daarvan het beste voorbeeld.
- De foetus wordt zo veel mogelijk beschermd tegen stress en dat vertaalt zich ook in de hormoonspiegels: tot aan het einde van de zwangerschap zal de placenta de aanvoer van stresshormonen, waarvan cortisol het bekendst is, zo veel mogelijk belemmeren. Zo wordt energie gespaard en krijgt de foetus de kans te groeien. Aan het einde van de zwangerschap en na de geboorte is er een hoge concentratie van het kalmerende of stressverminderende hormoon oxytocine. Oxytocine is een hormoon met talrijke functies, dat wordt afgescheiden door de hypofyse, een klier die onderaan in de hersenen ligt. Het hormoon speelt een belangrijke rol bij de bevalling en het op gang komen van de borstvoeding. Het heeft ook effecten op het emotionele centrum van de hersenen. In hoge concentraties schept het een gevoel van vertrouwen en verbondenheid. Het wordt daarom ook wel het knuffelhormoon genoemd en is in die rol onmisbaar voor de moeder-kindbinding.
Meer lezen?
Een vroeggeboorte betekent het begin van een erg onzekere en zware periode voor zowel de ouders als de baby. Welke gevolgen heeft een vroeggeboorte voor de baby en hoe ontwikkelt hij zich buiten de anders zo veilige baarmoeder?
En wat komt er allemaal op je af als ouder van een te vroeggeboren baby? Niet alleen heb je je zwangerschap abrupt en veel te vroeg zien afbreken, je moet je baby van bij het begin loslaten en vertrouwen op de goede maar vaak overweldigende zorgen van de verplegers en dokters op de NICU (Neonatale Intensive Care Unit).
Hoe ga je het best om met je vaak nog erg fragiele baby en met al die verwarrende en vaak zware gevoelens?
'Mijn kind is te vroeg geboren' geeft in de herkenbare en troostende Mama Baas-stijl antwoord op al die vragen en onzekerheden. Het is een toegankelijke en wetenschappelijk onderbouwde gids, samengesteld door prof. dr. Christine Vanhole (UZ Leuven) en aangevuld met pakkende mamaverhalen.
