Het is heel normaal dat je als ouder 'strijdt' met je kind eens het richting de puberteit gaat of er middenin zit. Zowel jij als je tiener zijn aan het zoeken en ontdekken welke vrijheid mogelijk is, en waarin nog controle nodig is. Het betekent dat je de manier van communiceren wat zal moeten veranderen.
Goede sfeer is niet gratis
In plaats van boos en gefrustreerd te roepen wat er allemaal niet lukt, geef je beter aan welke verantwoordelijkheden je puber gaat krijgen.
Probeer dit te doen op een rustig moment. Als je zelf al boos of gefrustreerd bent en je roept tegen je tiener, bereik je niet echt de verandering die je wil. Je tiener zal het positiever oppikken als je het als een echte verandering communiceert.
Bijvoorbeeld: ‘We hebben goed nagedacht over wat wij op dit moment echt belangrijk vinden voor jou en ons. We zullen voortaan niet meer altijd controleren of je je huiswerk wel gemaakt hebt. Wat vind je daarvan? We hopen dat we zo minder ruzie zullen maken. Maar we zouden wel graag hebben dat je je aan de afspraken van thuiskomen houdt. Is dat een goede deal?’
Als de sfeer thuis goed is, zal het makkelijker zijn om problemen samen op te lossen. Maar een goede sfeer krijg je niet gratis. Zeker niet bij pubers – ahum :-). Een positieve communicatie die vertrekt van jou als ouder helpt enorm om de sfeer te verbeteren.
Geef het tijd
Houd er rekening mee dat je puber waarschijnlijk niet direct een omslag maakt en positief terug zal communiceren. Je zal het langer moeten volhouden voor het effect heeft.
Denk er ook aan dat het goed is om bepaalde zaken los te laten in de puberteit. Het is een fase die moeizaam kan zijn, maar die ook overgaat. Houd dus hoop dat het goed komt. Blijf samen dingen doen die je leuk vindt en toon interesse in je puber. Op die manier houd je de communicatie positief.
Tips voor positieve communicatie
Enkele concrete tips om de communicatie positief te maken:
Kies een goed moment om een gesprek te beginnen: merk je dat je puber ergens mee zit, begin er dan niet over met vrienden of broers en zussen erbij. Want dat is een recept voor schaamte! De schaamte die je puber dan voelt zal elke positieve communicatie in de weg staan. Veel tieners praten makkelijker tijdens een activiteit, zoals een wandeling met de hond, een eindje rijden, of bij een drankje op een terras.
Luister actief naar jouw puber: volg het verhaal, zorg dat je je volledige aandacht geeft en laat merken dat je luistert. Hierdoor zal je puber het gevoel krijgen dat hij of zij alles mag en kan zeggen en dat versterkt je band. Leg je eigen smartphone dus weg als je met je puber praat, zorg dat je niet ondertussen ook een andere taak uitvoert, en probeer echt actief te luisteren.
Laat eigen meningen en adviezen eens achterwege, maar probeer te benoemen wat jouw puber zegt en ga na of dat klopt. Pubers hebben de neiging om dingen anders te willen dan hun ouders. Laat jouw mening of idee zijn voor wat het is en kijk eens wat er dan voor plannen komen vanuit je tiener: ‘Wat had jij hiervoor al bedacht of uitgeprobeerd?’.
Probeer gedachten en gevoelens van je puber te respecteren en geef jouw hem of haar de ruimte om zelf oplossingen te kiezen. Oplossingen die voor jou niet zouden werken, kunnen voor je puber wel goed werken. Laat hem of haar daar zelf achter komen. Als de oplossing toch niet blijkt te werken, reageer met ‘jammer, wil je nog nadenken over een andere oplossing?’. Zeg zeker niet ‘Zie je wel?’.
Veroordeel het negatieve gedrag, niet de persoon. Daarbij helpt het vaak om je zinnen te beginnen met ‘ik’ in plaats van met ‘jij’: ‘Ik vind het vervelend dat je je kamer niet hebt opgeruimd’ is beter dan ‘Jij bent toch echte een sloddervos, niks ruim je op’.
Geef effectieve opdrachten. Probeer duidelijk aan te geven wat je wil en wanneer je dat wil. Bijvoorbeeld: ‘Ik vind het fijn als je je fiets in de schuur zet als je thuiskomt’, in plaats van ‘Je zet ook nooit je fiets in de garage, of ‘Kan je je fiets voor de verandering wél eens in de garage zetten’.
Geef effectieve complimenten. Geef precies aan wat je prettig of goed vond en waarom. Bijvoorbeeld: ‘Ik vind het fijn dat je op tijd thuis bent voor het eten, nu kunnen we rustig eten en kan ik horen hoe je dag is geweest’, in plaats van: ‘Ah, je bent eindelijk eens op tijd thuis voor het eten?!’.
Geef effectieve kritiek. Geef precies aan wat je vervelend vond en waarom. Bijvoorbeeld: ‘Ik vind het vervelend dat je niet gebeld hebt dat je bleef eten bij Sam. Ik maakte me zorgen over waar je was’, in plaats van: ‘Waarom bel je nooit als je ergens anders blijft eten?’.
Bovenstaande tips kunnen een aanzet zijn om de communicatie met je puber te verbeteren. Het vraagt om een actieve en bewuste inzet van jou als ouder. Daar heb je tijd en energie voor nodig.
Als je een koppige tiener in huis hebt, zal het langer duren voor je effect merkt van deze manier van communicatie. De meeste pubers zullen eerst een beetje wantrouwend zijn ten opzichte van jouw nieuwe communicatie. Maar de meesten zullen dit uiteindelijk echt veel fijner vinden. En aangezien ze ook leren van de manier waarop jij communiceert, zul je hiervan ook dingen terughoren.
