Nieuwe, verontrustende trend op TikTok: De Chromebook Challenge

Wat zijn TikTok-challenges precies?

TikTok-challenges zijn korte videoclips waarin gebruikers elkaar uitdagen om iets specifieks te doen – dit kan variëren van grappige opdrachten tot extreme of zelfs risicovolle handelingen. De kracht (en het gevaar) van deze challenges zit in de snelheid waarmee ze zich verspreiden en hoe sterk de sociale druk is om mee te doen. Jongeren zien dat een challenge populair wordt en willen erbij horen, of vrezen uitgesloten te worden als ze weigeren.

Voorbeelden van eerdere TikTok-challenges

Om een idee te geven van het brede spectrum aan TikTok-challenges, hier enkele voorbeelden uit de afgelopen jaren:

• De Ice Bucket Challenge – aanvankelijk bedoeld om aandacht te vragen voor ALS; relatief onschuldig.
• De Skull Breaker Challenge – waarbij twee jongeren een derde persoon tussen hen in laten springen en vervolgens zijn benen wegtrappen, met soms ernstige verwondingen tot gevolg.
• De Paracetamol Challenge - waarbij jongeren bewust een overdosis paracetamol innemen met als bedoeling zo lang mogelijk in het ziekenhuis te belanden. 

Wat is de Chromebook Challenge?

De Chromebook Challenge is een extreme vorm van vandalisme, waarbij jongeren proberen een school-Chromebook opzettelijk te laten doorbranden. De ‘opdracht’ is als volgt:

Film jezelf terwijl je schoolmateriaal – zoals navulbare potloodvulling, paperclips of zelfs een schaar – in de USB-poort van een school-Chromebook steekt. Het doel is om kortsluiting te veroorzaken, met als gevolg rookontwikkeling of zelfs een kleine elektrische brand. De video wordt daarna gedeeld op TikTok, YouTube of Instagram.

Kortom: het opzettelijk saboteren van elektronische apparatuur om een gevaarlijke reactie uit te lokken, puur voor online aandacht. Sommige video's laten rookontwikkeling zien en leerlingen die de schade lachend filmen of aanmoedigen.

Waarom is dit zo verontrustend?

Naast het feit dat het hier om vandalisme gaat waarbij de kosten hoog kunnen oplopen, zijn er ernstige risico’s verbonden aan deze challenge: 

Brandgevaar en giftige dampen

Door metalen voorwerpen of grafiet in een USB-poort te steken, kan een kortsluiting ontstaan die hitte genereert. Hierdoor kunnen de accu's oververhit raken, ontploffen of brand veroorzaken. Daarbij kunnen giftige dampen vrijkomen – gevaarlijk voor de leerlingen zelf, maar ook voor anderen in het klaslokaal.

Letselrisico

Er is kans op brandwonden, elektrische schokken of verwondingen door gesmolten onderdelen. Niet alleen de dader loopt risico, maar ook medeleerlingen en leerkrachten.

Waarom doen jongeren dit?

De motivatie achter zulke challenges ligt vaak in groepsdruk, de drang om aandacht te krijgen of simpelweg om ‘stoer’ over te komen. Het gevoel van anonimiteit online en de likes en reacties op social media versterken dit gedrag. Voor jongeren die nog volop hun identiteit en grenzen aan het verkennen zijn, kan dit gevaarlijk terrein zijn.

Wat kan je als ouder doen? 

• Blijf betrokken
  Vraag je kind wat er speelt op TikTok of op school. Toon oprechte interesse zonder direct te oordelen.
• Leg de risico’s uit
  Maak duidelijk dat zulke acties niet alleen dom, maar ook levensgevaarlijk kunnen zijn – voor henzelf én voor anderen.
• Bespreek groepsdruk
  Help je kind nadenken over de kracht van sociale druk en hoe je ‘nee’ kunt zeggen zonder gezichtsverlies.
• Wees alert op signalen
  Als je merkt dat je kind zich terugtrekt, geheimzinnig doet over zijn of haar online activiteiten, of technische schoolapparatuur ineens kapot gaat, ga het gesprek aan.