Tieners en zakgeld, zo gaat het bij jullie: eigen bankkaart en geld voornamelijk voor vrije tijd
7/02/2024
Door Mamabaas
Zakgeld. Het kan een fel bediscussieerd thema zijn in huishoudens met tieners. Tuurlijk is het een persoonlijke keuze: iedereen bepaalt zelf wat werkt voor zijn of haar gezin. In onze grote zakgeldenquête, in samenwerking met Beobank, gaven jullie een eerlijke kijk op afspraken rond (het gebruik van) zakgeld. Ontdek ook tips voor je tiener om op een goede manier om te gaan met geld.
Het zakgeldthema leeft ook bij jullie thuis, dat is duidelijk. En zowat alle tieners krijgen zakgeld.
12 jaar en niet meer dan 30 euro
De ene krijgt het wat vroeger dan de andere. Bijna de helft van de ouders (45%) geeft een kind zakgeld vanaf 12 jaar. Bij 10% moet hun tiener wachten tot zijn of haar 14 jaar, terwijl 14% 10 jaar als startpunt neemt. 13% geeft al zakgeld voor de 10de verjaardag van het kind.
Wat de frequentie betreft neigen jullie eerder naar een maandelijks bedrag (56%) in plaats van een wekelijks centje (38%). En dan de hamvraag: hoeveel zakgeld krijgt jullie tiener? 19% geeft 5 euro per keer, 16% 10 euro en een andere 16% geeft 20 tot 30 euro. 15% houdt het op 20 euro per keer.
De grote meerderheid van de ouders verhogen zakgeld ook naargelang de leeftijd (83%). Meestal gaat het om een verhoging van 5 euro of minder.
Eigen jongerenrekening en bankkaart
Het is duidelijk dat zakgeld cash geven ook veel minder gebruikelijk geworden is. Maar liefst 84% van de ouders stort het geld op een eigen jongerenrekening van hun kind.
Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat jullie tieners hun eigen bankkaart het vaakst als betalingsmiddel gebruiken (75%). 19% betaalt nog altijd vooral cash, 6% van de tieners grijpt eerder naar Payconiq by Bancontact.
Afspraken rond gebruik zakgeld?
Opvallend is dat iets meer dan de helft van de ouders (53%) zegt geen afspraken te maken met hun tieners over het gebruik van hun zakgeld. Voor de aankoop van grotere zaken willen de meesten onder jullie wel eerst een overleg.
In de gezinnen waar er wel regels gelden, zien we dat het zakgeld vooral bedoeld is voor hobby’s en vrije tijd, snacks, skincareproducten en make-up, extraatjes… Kledij, schoolspullen, lidgelden… hoeven tieners meestal niet zelf te betalen.
Onderhandelen over zakgeld is niet erg gebruikelijk in de meeste gezinnen. Bij 21% gebeurt het soms, bij slechts 3% regelmatig.
Werken voor centen?
Klussen voor wat extra zakgeld doen jullie tieners minder. Bij 75% gebeurt dat niet, 20% geeft aan dat tieners soms de handen uit de mouwen steken voor een extra centje. Slecht bij 5% gebeurt het regelmatig.
Tieners van 16 jaar en ouder lijken wel te willen werken voor meer eigen centen. 20% van jullie tieners doet dat doorheen het jaar, 18% vooral in de schoolvakanties.
Bewust geldgebruik?
Als we polsen naar hoe jullie tieners omgaan met geld, krijgen we uiteenlopende antwoorden. Bij 42% gaat het de ene keer beter dan de andere. 16% vindt dat de tiener zakgeld nogal intuïtief en niet altijd even goed besteed en 3% spreekt over slordig en onverantwoord uitgeefgedrag. Bij 38% zit het wel goed en gaat de tiener op een verantwoordelijke manier om met geld.
De helft van de ouders (49%) probeert wel tips te geven over bewust geldgebruik. 23% komt pas met tips als hij of zij merkt dat de tiener nogal onverantwoord omspringt met het zakgeld. 26% grijpt af en toe in en 3% nooit.
Merken jullie echt totaal onbesuisd uitgeefgedrag, dan trekken jullie massaal aan de alarmbel: 87% bespreekt dat en probeert zijn of haar tiener wel bij te sturen.
Enkele tips rond zakgeld
Voor je tiener
Bekijk je sociale agenda: wie is er jarig, welke uitstapjes heb je gepland of welke nieuwe techsnufjes komen er binnenkort uit die jij zeker niet wil missen? Zo weet je exact hoeveel je te spenderen hebt en loop je niet het risico dat je geld op is en leuke dingen moet missen.
Spaar en deel je zakgeld op in drie delen: een deel om meteen uit te geven, een deel voor een grotere investering en een deel dat je alvast wegzet voor het moment dat je beslist dat het tijd is om hotel mama te verlaten.
Het leven is een marathon en geen sprint: geniet van het jong zijn en zoek een goede balans tussen het spenderen van je zakgeld en het denken aan de toekomst.
Voor jou en je tiener:
Bespreek samen wat een haalbaar budget is. Stem met je kind af wat kan voor jullie en wat niet, en wat daarvan de gevolgen zijn. Elke dag iets uitgeven? Dan is een fijne activiteit in het weekend met vrienden waarschijnlijk niet meer mogelijk.
Wees er open over waarom je tiener zoveel krijgt en niet meer. Leg het helder uit. Laat bijvoorbeeld weten dat er maandelijkse kosten zijn en/of dat eronverwachte uitgaven zijn. Kinderen moeten ook dat begrijpen.
Leer je tiener het belang van sparen en budgetteren en openlijk spreken over geld. • Maak enkele afspraken over waar het zakgeld voor bedoeld is. Waar mag je tiener het geld aan uitgeven? Welke kosten nemen jullie als ouders op jullie? Door duidelijke afspraken te maken, voorkom je onnodige discussies.
Betrek je tiener in de dagelijkse financiën en ‘oefen’ in het uitgeven van geld. Zo leert hij of zij meteen hoe de vork in de steel zit en ontwikkelen je kind realistische verwachten over de toekomst. Laat je tiener bijvoorbeeld eens de boodschappen voor het gezin doen voor een week. Geef hem of haar een strikt budget mee en stel een lijstje op. Zo leer je hem of haar echt nadenken over uitgaven.
Geef geen extra zakgeld als het in de helft van de maand al op is. Dat zal je tieners baas later ook niet doen als hij of zij niet goed omgaat met het loon. Zo leer je alvast hoelang een maand duurt en wat hij of zij moet doen om die te ‘overleven’.
Durf je kind ook de ruimte te geven om fouten te maken. Als ze zelf niet met hun gezicht tegen de muur lopen - zachtjes dan wel :-) - ervaren ze niet wat het is. En dan kunnen ze later minder goed omgaan met een ‘neen’. Als je de nadelen niet voelt, leer je er niet van. Laat foute keuzes toe tot op een verantwoorde hoogte.
Probeer te begrijpen dat je tiener niet echt op lange termijn denkt. Of toch niet zo vaak als jij. Dat tieners over zoveel jaar een mooi gevulde spaarrekening kunnen hebben, is totaal oninteressant. Zij willen nu die coole jas en die geweldige sneakers. Of fijne dingen doen met vrienden. Later is later, dat zien ze dan wel. Dat heeft niet per se te maken met onwil, het is gewoon wat het is.
Podcast: een tiener kost een appartementsgebouw!
Meer en uitgebreide tips over tieners en geld, en over hoe tieners goed leren omgaan met geld vind je in onze podcast met budgetcoach Djennah.
