Post Partum Perikelen: De pijnlijke gevolgen van ons mislukt borstvoedingsavontuur

Borsten vol met kwark

Na twee dagen mijn borsten uit te wringen en volop te stimuleren om melk te produceren, werd het kraantje abrupt dichtgedraaid. Mijn immer platte voorkant kreeg twee kanonballen die strak stonden van de spanning. Aanraken deed pijn. Fysiek en mentaal. Alsof mijn overvolle borsten pesterig toonden: 'Kijk! We zitten vol met melk! En toch verhongert je kindje!’

Wat is de oplossing voor deze pijnlijke aangelegenheid? Ice Packs. Natuurlijke middeltjes gebruiken. Die niet werkten. Dus eigenlijk vergaan van de pijn. Medicatie wordt afgeraden. Oh help!

Mijn schoonmoeder werd telefonisch door T. op pad gestuurd. Aan de ingang van het ziekenhuis - ze mocht niet binnen door de corona - overhandigde ze een boodschappentas vol met muntthee, verse munt, King pepermuntjes, witte kool en platte kaas.

Had ik je al verteld dat de schaamte over je lijf volledig wegvalt als je net bevallen bent? De korte opluchting om weer meer kleren aan te hebben nu ik geen borstvoeding meer gaf en me terug ietsje meer mens deed voelen, werd tenietgedaan door de natuurlijke pijnbestrijding. De rest van mijn verblijf lag ik grote stukken van de dag met ontbloot bovenlijf in mijn bed. Slurpend van mijn muntthee, kauwend op pepermuntjes en borsten die volledig ingesmeerd waren met kwark. Heerlijk.

Melk tot in de oksels en witte kool in de beha

Eenmaal thuis werd het frustrerender. Normaal had de stuwing na vier dagen al wat beter moeten zijn, maar mijn borsten bleven verdomd veel pijn doen. Die weinige eerste nachten waarin L. nog flink sliep, lag ik wakker van de pijn in mijn bed. Normaal lig ik in bed op mijn zij in foetushouding, maar dat ging nu niet. Dus lag ik op mijn rug in het niets te staren. Alert voor elk geluidje dat L. in de co-sleeper naast me maakte.

Gelukkig wist de vroedvrouw aan huis raad. Intussen had de melk ook al zijn weg gevonden tot in de oksels, waardoor ik met vuur vlammende bollen in mijn oksels mijn armen niet meer volledig naar beneden kreeg. Omdat het nu toch wel een beetje lang bleef duren en ik het risico liep om een ontsteking te krijgen, gaf ze me enkele tips waarmee het nu écht zou moeten beteren. 

We lieten saliethee aanrukken, ik masseerde de pijnlijke bollen met een elektrische tandenborstel onder de douche (allesbehalve aangenaam), waarna de melk er bij het afdrogen wel stevig begon uit te druppen (goed dat ik me net gewassen had) en propte witte kool in mijn beha. Die witte kool, die ik nog niet had willen testen omdat de rest zo teleurstellend was geweest, bood verrassend genoeg ook soelaas. Eerst deden de koude koolbladen deugd, maar dat fijne gevoel maakte snel plaats voor een trekkend gevoel. Ze leken letterlijk het vocht uit mijn borsten te trekken. Zou een opluchting moeten zijn, maar zo ervaarde ik het helaas niet. 

Gelukkig begon het na drie dagen intensief verzorgen eindelijk te beteren. Een ontsteking vermeden en ik begon mijn vertrouwde platte voorkant terug te zien. Terwijl ik dit neerpen, voel ik me weer opstandig worden. Waarom is er voor dat probleem geen beter alternatief voorzien dan de huidige medicatie die afgeraden wordt?

Flesvoeding vs borstvoeding

Helaas was de stuwing niet het enige aspect van de borstvoeding dat voor een ferme kater zorgde. Omdat borstvoeding wetenschappelijk gezien hét beste is om aan je kind te geven – alle websites die kunstvoeding verkopen, laten een pop-up met deze info verschijnen alvorens je verder naar de site kunt -, voelde ik me weer tekortschieten. Dagen, weken, máánden aan een stuk bleef ik mezelf pijnigen door op de weinige vrije momenten op mijn telefoon allerlei info te googlen en allerlei mamafora af te schuimen. 

Ging het niet over…

• troosten bij krampjes;
• de geschikte flesvoeding vinden;
• een vrije hoge lichaamstemperatuur van je baby en veel zweten;
• (verborgen) reflux;
• huilbaby’s en hoe hen te troosten;
• wat is eigenlijk overmatig huilen;
• slaappatronen;
• de hoeveelheid uren die een baby normaal slaapt;
• het belang van slaaprituelen;
• symptomen van een postnatale depressie - ja, dat besef kwam ook al vrij vroeg - en de gevolgen voor je baby;
• …

… dan gleed de aandacht altijd terug af naar dat pijnlijke falen van me: borstvoeding. Wanhopig bleef ik zoeken naar dat ene niet-bestaande wetenschappelijke artikel: borstvoeding is even goed als kunstvoeding.

(Uiteraard blijft die kanttekening van borstvoeding als beste optie bestaan, maar kunstvoeding is niet minderwaardig, begin ik stilaan te aanvaarden. Flesvoeding - ik gruw van de term ‘kunstvoeding’ - is een perfecte oplossing voor de mama’s bij wie het niet lukt, of voor de mama’s die zich beter voelen met flesjes te geven. Bij borstvoeding moet er ook naar de mama gekeken worden, want een ongelukkige mama die borstvoeding geeft, is ook niet goed voor het baby’tje.)

Dat gevoel van niet te voldoen voor je kindje, durft af en toe nog weleens de kop op te steken. Al kan ik het intussen beter wegduwen. L. is tot halverwege voorbij zijn tweede levensjaar constant ziek geweest. Pas toen hij naar school ging, konden we eindelijk een beetje ademhalen. Gedurende die periode voor zijn instap, kwam de treiterende gedachte ‘hij is zo vaak ziek omdat hij geen borstvoeding heeft gekregen’ vaak ronddwalen in mijn hoofd. Waardoor ik weer dacht aan de extra bacteriën die hij gemist heeft omdat hij niet langs de gebruikelijke “uitgang” is gekomen (o.a. goed voor zijn microbioom!), en de antistoffen die ik via de moedermelk had kunnen meegeven. Die had hij allemaal niet gekregen.

Ga jij borstvoeding geven?

Naast het gevoel van tekortschieten, was er ook een andere emotie die prominent zijn plaats opeiste. Zeker in de buurt van aanstaande mama’s en kersverse mama’s. JALOEZIE. Met argusogen en een ietwat té ongezonde interesse in de voornemens van die mama’s om al dan niet borstvoeding te geven, vond ik nog een extra manier om mezelf te kastijden.

We hadden die periode wel wat baby’s in de groep, en het innerlijke groene monster knorde tevreden bij de mama’s die zeiden dat ze meteen flesvoeding zouden geven. Bij de mama’s die het nog niet wisten, duimde ik stiekem voor de keuze ‘flesvoeding’. Of begon ik me al te verkneukelen bij de gedachte dat het bij hen hopelijk - ja, ik was ver weg - ook niet zou lukken. Ik wilde niet de enige mama zijn die haar kind geen borstvoeding had gegeven.

Twee maanden na onze L. werd een ander baby’tje in onze vriendengroep geboren. Terwijl de mama heel ontspannen had voorgenomen om het te proberen - we zien wel - lukte de borstvoeding bij hen meteen heel goed. Dat voelde als een kaakslag.

‘Och, ik weet niet of ik het ga geven? Ja hoor, dat loopt vlotjes!’

Meen je dat nu? Zucht. Ik ben waardeloos. Ik kan niks. Stomme mama’s. Met hun stomme perfecte baby’s.

Al gaat het stilaan wel beter. Enkele maanden geleden was er een vriendin die succesvol borstvoeding geeft, maar er wel mee worstelde. Dus vroeg ze raad aan mij. En weet je, dat vond ik moeilijk. Hoewel ik het pijnlijk voor mezelf vond, prees ik haar voor het geschenk dat ze haar dochtertje dagelijks gaf. Elke dag was er eentje gewonnen. Ik erkende ook dat het inderdaad echt niet simpel is, borstvoeden. Maar dat ik helaas niet echt de juiste persoon was om raad te geven, omdat ik het zelf niet kon. Wel raadde ik haar aan om er goed over na te denken.

Ik vertelde haar hoeveel respect ik voor haar had, voor haar toewijding, en de prachtige start die ze haar kindje gaf. Daarnaast gaf ik ook aan dat ze moest opletten om niet over haar grenzen te gaan. Want een ongelukkige mama is ook niet goed voor de baby. En daar hield ik het dan bij.

Maar goed, flesvoeding dus. Alsof me dat nog niet genoeg kopzorgen had gegeven, lagen daar ook nog enkele onaangename verrassingen in het verschiet.

Microplastics in de papfles

De eerste verrassing was een nieuwsbericht op 23 oktober 2020 op de VRT, met de zéér verontrustende kop “Baby’s die melk drinken uit plastic flessen, krijgen dagelijks miljoenen microplastics binnen”. Fuck. Alweer iets om me schuldig over te voelen. Heeft mijn baby al drie volle maanden massa’s plastic binnen gekregen. Verdomme, kan ik nu eens geen seconde gerust zijn?!

We gingen weer aan het googlen. We maakten onszelf zot en ongerust. Straks krijgt de kleine nog kanker door mij. Diezelfde dag stond ik in de apotheek om glazen papflessen te kopen. Maar dat was geen liefde op het eerste zicht. In tegenstelling tot de plastieken versies, die veel beter afsloten, lekten de glazen flessen zéér gemakkelijk. Met als gevolg dat we veel morsten en soms tijdens het voeden onze arm onbeweeglijk in één verkrampte houding lieten hangen tot het flesje op was. Helaas waren de flesjes genadeloos en lekten ze op onze kleine baby, die boos werd en ontroostbaar begon te huilen wanneer we telkens het flesje uit de mond trokken om het flesje toch weer wat beter dicht te draaien. En nadat het flesje terug wat beter gesloten was, was ons ventje nog heel onrustig of bleef hij soms huilen waardoor we de rest niet meer konden geven en ons later die nacht het met een hongerig baby’tje zouden bekopen, wat ook weer minder slaap betekende. Dus zelfs de fles geven werd een moment van pure stress.

Eén nacht is één van ons geflipt door een zoveelste lekkende fles, waardoor de helft van de inhoud op de ouder was terechtgekomen en L. weer met honger op een flesje zat te wachten dat ruw uit zijn handjes was getrokken. Tranen zijn er gevloeid, niet normaal. We waren zo moe, zo kapot.

Proberen en verfijnen

De ochtend erop belde ik naar de advieslijn van Kind & Gezin, maar die hadden ook nog niet meer info dan wat er in het nieuws gepubliceerd was. Zij waren ook nog op advies van hogerop aan het wachten. Dus eigenlijk kwam het erop neer dat wij verder moesten klo… euh… klungelen.

De wederhelft was ook niet bijzonder gelukkig met het nieuws, waardoor we samen weer aan de slag gingen. Online waren wel kleine mixers hiervoor te koop. Maar dat was wel weer meteen duur. Misschien moesten we stoppen met schudden en gewoon goed in het flesje roeren? En het eerst al eens met een gewone vork proberen in plaats van direct een duur gadget te bestellen dat misschien achteraf niet nodig was?

Mits telkens iets te proberen en te verfijnen, hebben we intussen dé manier gevonden om dat vreselijke lekken tegen te gaan: de melkpoeder met een lepeltje of een vork goed roeren tot alles brokjes weg zijn. Dan pas het dopje met het speentje erop en het flesje nog een tiental tellen in de handen rollen. Niet te wild. Merk je dat er wat melk tussen de dop en het flesje gekropen is, doe je het dopje eraf, en droog je de binnenkant van het dopje en de rand van het flesje. En ja, dan is het eindelijk oké om het flesje te geven.

Klinkt doodsimpel. Het heeft ons enkele weken, zelfs maanden, gekost. Bij de geboorte van een baby zouden ze een handleiding met van die dingen moeten meegeven. Het zou heel wat frustratie en verdriet besparen ;-).

De tweede verrassing werd de zoektocht naar de geschikte flesvoeding. Want ja, daar zijn ook nog massa’s verschillen in. Waaronder het verschil ‘creperen van de pijn en een hele week verstopt zijn en krijsen wanneer alles dan in de pamper explodeert tot de volgende explosie een week later’ en ‘ik doe dagelijks mijn kakje in de pamper zonder het hele huis bij elkaar te gillen’. Maar daarover later meer.

Dus ja, dit was/is mijn worsteling met borstvoeding. Dit is gewoon mijn verhaal. Ik ga je niet vertellen dat je voor borstvoeding moet kiezen, of voor flesvoeding. Wie ben ik om te bepalen wat het beste is voor JOUW kindje? 😉 Alleen JIJ weet dat toch?