Als je het zo goed wil doen als ouder dat het ten koste gaat van jezelf (en van het hele gezin)

Het is ook niet niks wat ouders nu allemaal doen voor hun kinderen. Een generatie terug was de klassiek autoritaire stijl van opvoeden veel voorkomend. Dit betekent dat een kind dat ‘stout’ was gewoon even aan de kant kon worden gezet tot het weer was ‘afgekoeld’. Kinderen werden doorgaans in het gareel gehouden door hen te bedreigen, om te kopen, bang te maken, te pleasen, uit te sluiten … kortom door allerlei machtsmiddelen. Dat hielp weinig voor de ontwikkeling van het kind en het droeg zeker niet bij tot de relatie tussen ouder en kind.

Vele ouders die zelf op deze manier zijn opgevoed willen het graag totaal anders doen. Ze hebben oog voor de gevoelens en behoeften van het kind, willen maximaal veel vrijheid geven, zijn ondersteunend, spelen heel vaak met hun kinderen, onderhandelen … en zetten hun kind centraal op elk vlak. Prachtig! En er zitten zulke mooie principes achter…

Grenzen bewaken

Maar er zit een grote adder onder het gras: het bewaken van grenzen. Zowel die van zichzelf als die van de kinderen. De ouders werden vaak toen ze zelf klein waren niet gezien in hun gevoelens en behoeften en nu als ouder zetten ze deze (deels) aan de kant voor die van hun kinderen. Met als gevolg: uitputting, frustratie, frictie, het gevoel ‘zichzelf kwijt te zijn’, …

Ze worden daardoor heel emotioneel, hebben het idee voortdurend op ontploffen of wenen te staan. En alles draait vierkant: ze vergeten waar ze hun sleutels hebt gelegd, gooien per ongeluk hun gsm in de vuilbak en hebben het papiertje nog in de hand, laten hun portefeuille liggen aan de bankautomaat … Of zoals Peter A. Levine het zo mooi zegt: de ziel is uit het lichaam.

Voor die ouders is het genieten van het ouderschap vaak weg. De kinderen stellen steeds lastiger gedrag omdat ze niet begrensd worden én omdat ze hun ouder missen. Deze laatste is slechts een schim van zichzelf, waardoor het kind zich wat verloren voelt.

Geen of- of- verhaal

Mijn grootste missie als mamacoach is dan ook om ouders weer in hun kracht te zetten. Dit doe ik door ouders te vertellen dat het geen of-of verhaal is. Je hoeft als ouder echt niet te kiezen tussen de bangmakerij van het klassiek autoritaire opvoeden of alles toelaten van je kind en meedeinen in zijn of haar grillen.

Je kan als ouder krachtig begeleiden, jouw grenzen en die van je kind respectvol aangeven en er honderd procent zijn als ouder, met name aan de hand van de principes van de verbindende autoriteit. Hierbij wordt het kind helemaal gezien, gehoord en ontmoet in wat hij of zij nodig heeft en tegelijk durft de ouder ten volle in zijn/haar autoriteit te staan en op een authentieke manier zijn of haar kind bij de hand nemen en begeleiden in deze wereld.

Het zit ‘m allemaal in de houding. De manier waarop je grenzen aangeeft, maakt het verschil. Dit leg ik graag uit aan de hand van een voorbeeld.

Respectvol aanspreken op hun gedrag

Een tijd geleden zat een groep jongeren op een trap die een belangrijke toegang vormde tot de fietsenparking van het station. Ik zag heel wat volwassenen gefrustreerd en boos tussen de jongeren heen kruipen om toch boven te geraken. Geen van hen durfde de jongeren aan te spreken. Wanneer ik tot bij hen kwam vertelde ik hen rustig en kordaat dat het niet prettig was dat ze daar zaten omdat ze het leven van alle mensen die de trap namen opvallend moeilijker maakten. De jongeren hebben zich geëxcuseerd en zijn recht gestaan. Hun tienerbrein maakt dat ze vaak alleen maar met zichzelf bezig zijn en gewoonweg niet hebben gedacht aan wat hun gedrag betekende voor anderen. Dat is het stukje begrip voor deze jongeren. Maar het feit dat we begrijpen van waaruit hun gedrag komt, maakt niet dat we hun gedrag ook moeten goedkeuren.

De andere pool is die van de man die nadat ik de jongeren had aangesproken de ruimte voelde om de jongeren een preek te geven over hoe schandalig hij het vond dat de jongeren zich zo gedroegen, dat ze zich moesten schamen en ‘dat het altijd hetzelfde was met hen.’ Dit was even weinig effectief als het nalaten om de jongeren aan te spreken. 

Het is aan ons, volwassenen, om hen respectvol aan te spreken en hen te leren dat ze ook een verantwoordelijkheid voor het welzijn van anderen dragen. Als we dat nooit doen, kunnen we het hen niet kwalijk nemen dat ze het niet leren.

Hetzelfde zie ik met de opkomst van de draagbare boxen. Jongeren zijn zo op zichzelf gericht dat ze er soms zelfs op de minst gepaste plaatsen een jongerenparty van maken met luide muziek en gejoel. Dat kan heel storend zijn voor veel mensen. Het is aan ons, volwassenen,  om hen daarover aan te spreken, om hen te laten groeien en hen te wijzen op hun toenemende verantwoordelijkheid naar de wereld toe. Alles toelaten en oké vinden helpt hen niet; hen beschimpen, verwijten of vernederen ook niet. Het is de middenweg van krachtig aanspreken vanuit respect, compassie, vastberadenheid en de wil om de jongeren te begeleiden op hun zoektocht in het leven die hen doet groeien.