Conflicten tussen broers en zussen? Je zou van minder gek worden!

Bij een conflict zijn er vier factoren die van belang zijn:

1. Kinderen kunnen pas leren wanneer ze ook de kans krijgen om te leren. Als je als ouder onmiddellijk optreedt als rechter en een uitspraak doet over hoe het conflict moet worden opgelost, dan leren ze niets. Het enige wat ze misschien leren is dat ze zelf niet in staat zijn om met conflicten om te gaan en afhankelijk zijn van een externe instantie om ruzies op te lossen. Als je dit voorzichtig vertaalt naar later zou de boodschap kunnen zijn: burenruzies, conflicten met je partner of met iemand anders vecht je niet uit door te praten, wel door officiële instanties in te schakelen zoals politie, rechter, enzoverder. Dat is kort door de bocht, daar ben ik me zeer van bewust. Ik tracht met dit voorbeeld te benadrukken dat we steeds de boodschap moeten geven als volwassenen dat we vertrouwen hebben in onze kinderen. Dat ze door te praten en vooral te luisteren naar elkaar zonder twijfel uit het conflict kunnen geraken. En dat is niet hetzelfde als ‘Laat ze het maar zelf uitvechten.’ Integendeel! Dit zet ik graag uiteen in het volgende stuk.
2. Als ouder ben je ten alle tijden verantwoordelijk voor de veiligheid van je kind. Wanneer je als ouder beslist ‘Laat ze het zelf maar uitvechten’, geef je ze over aan de wet van de sterkste. Het is helemaal prima om ze de ruimte te geven om zelf te proberen om er uit te geraken. Maar zodra je merkt dat de fysieke/mentale veiligheid of integriteit in het gedrang is, moét je tussenkomen. Dat is je ouderlijke plicht. Zodra iemand stelselmatig benadeeld wordt, vernederd wordt of wordt pijn gedan, kan je er niet gewoon op toe zien. Dan doen ze gewoon wat ze altijd al gedaan hebben en wint gewoon het meest assertieve (soms wel het meest agressieve) kind. Hen aan hun lot overlaten is dus geen optie in deze situaties. Kinderen hebben iemand nodig die hen helpt en bijstaat. Dat doe je niet door snel een oordeel te geven en een snelle oplossing aan te bieden. Kinderen hebben nood aan een bemiddellaar die objectief is, hen ziet, hen hoort en hen wil helpen. ‘Ik zie dat je helemaal rood bent aangelopen van woede.’ ‘Je lijkt me helemaal overstuur.’ ‘Ik zag hoe je broer die auto van je af nam.’ Zonder oordeel, puur objectief. En dan is het slim om te bevragen wat elk kind voelt en nodig heeft. Luister en ontvang het verhaal helemaal zoals het is voor jouw kind. Onderbreek niet (en laat ook de ander partij niet tussenkomen), corrigeer of ontken niets. En hetzelfde gebeurt bij de tweede partij. Wanneer iedereen zich gehoord en gezien voelt, zakt de spanning weg. Wanneer iedereen ‘uit alarm’ is kan er gepraat worden. Kunnen we nu zoeken naar een oplossing die voor iedereen goed is? Laat ze maar voorstellen doen; je kan er donder op zeggen dat er na een tijdje een oplossing zal gevonden worden waar iedereen zich kan in vinden.
3. Alleen hebben we niet altijd de tijd, energie en de ruimte om dit hele proces te doorlopen. In een wereld van regenbogen en eenhoorns zouden we dit hebben, maar dat is helaas niet het geval. Dus soms is het nodig om voor een quick fix te gaan. Niet elk moment hoeft een leermoment te zijn, dat gaat niet. Kijk wanneer je zelf voldoende rust, energie en tijd hebt om hen bij te staan in echt groot worden. Omgaan met conflict is een zeer bijzondere vaardigheid die moet geoefend en ondersteund worden. En eens ze het onder de knie hebben is het een zegen voor hun verdere leven.
4. Conflicten zijn eigenlijk een teken dat het te ver gekomen is. Conflicten zie je vaak van ver aankomen: de spanning loopt wat op, de stemmen worden iets krachtiger, … Het groen wordt oranje.  En dat is het moment waarop er met kleine interventies kan vermeden worden dat de boel ontploft en iedereen volledig uit balans is. Dit kan door een kleine benoeming van de situatie: ‘Ik zie dat jij wil dat de radio stil staat, maar jij wil dat hij luider staat. Dat gaat onmogelijk samen. Bedenken jullie een oplossing die voor beiden goed is?‘Ik hoor dat jij zo hard praat. Is er iets aan de hand?’ Benoemen en kort tussenkomen is veel minder lastig dan eerst je kinderen weer uit alarm krijgen, voor rede vatbaar te maken en dan pas te kunnen beginnen aan het oplossen van het eigenlijke conflict.

Meer informatie over verbindend opvoeden en algemene ondersteuning voor mama’s vind je op Mamacoach.